QəRİb məMMƏdov, mahmud xəLİlov

Ağcaqanadlar vasitəsilə keçən infeksiya. İqlimin istiləşməsi nəticəsində atmosfer yağıntılarının miqdarı 

arta bilər, bununla əlaqədar bataqlıq sahələri genişlənər və yaşayış  məntəqələri su altında qala bilər. Artıq 

hazırda şimal rayonlarında, o cümlədən Transsibir dəmir yolu magistralı keçən rayonda bataqlaşma və subasma 

prosesləri qeydə alınır. Bununla əlaqədar ağcaqanad sürfələri məskunlaşan sahə daim artmaqda davam edir və 

bu hal artıq 70% su hövzələrinə sirayət etmişdir. Bu isə «bataqlıq» xəstəliyi sayılan malyariyanın artması 

təhlükəsi yaradır.  

ÜST ekspertlərinin fikrinə görə temperaturun 2-3

0

C yüksəlməsi malyariyaya tutulan adamların sayını 3-5% 

artıra bilər, bu zaman xəstəliyin davamiyyəti də uzana bilər. Rusiyada son 10 il ərzində malyariya hadisəsinin 

yaranması 6 dəfə artmışdır, bu hal yalnız «gətirilmə» deyil, eyni zamanda «yerli yoluxan üçgünlük malya-

riya»ya aiddir.  

1996-cı ildə Rumıniyada Qərbi Nilin lixoradka (qızdırma, isitmə) virusu ilə  əmələ  gələn meningit 

xəstəliyinin böyük «partayışı» oldu və 400 adam xəstələndi. 2000-2001-ci illərdə bu epidemiya İsraildə baş ver-

di, yüzlərlə xəstə xəstəxanalara yerləşdirildi. Bu səbəbdən ölüm hadisəsi 10%-dən artıq oldu. 1999-cu ildə Qərbi 

Nilin  lixoradka virusu ilk dəfə  cənub yarımkürəsinə  gətirildi və Nyu-Yorkda 60 meningit-ensefalit hadisəsi 

aşkar edildi. Bu virus ABŞ  ərazisində sürətlə yayılır: 2002-ci ildə o, 45 ştatda aşkar olunub, 3389 adam 

xəstəxanaya yerləşdirilib, onlardan 201-i ölmüşdür. Qərbi Nilin lixoradka virusunun tropikadan kənar zonada 

aktivləşməsinin iqlimin istiləşməsi ilə bağlı olması istisna edilmir. Məlumdur ki, temperaturun yüksəlməsi ilə 

ağcaqanadlarla virusun çoxalma sürəti də artır.