Qida fiZİologiyasi fəNNİ azərbaycan böLMƏSİ muhazire qida fiZİologiyasinin qisa iNKİŞaf tariXİ Plan 1

6) Ahıl adamların qidalanması. 
Əhalinin sayca böyük bir qrupunu bu kateqoriyadan olan adamlar təşkil edir. 
Qocalma dövrünü yaşayan insanların orqanizmində maddələr mübadiləsinin gedişi 
xeyli  dərəcədə  dəyişilir,  onlarda  dissimilyasiya  prosesləri  üstünlük  qazanır,  orqa-
nizmin qida maddələrinə, mineral duzlara və vitaminlərə olan tələbatları da kəskin 
dəyişikliklərə uğrayır. Orqanizmdə degenerativ və atrofik proseslər baş verir. 
Ahıl  yaşlı  adamlarda  sutkalıq  enerji  məsrəfləri  çox  aşağı  düşür.    Bu  onların 
orqanizmində  -  toxuma  və  hüceyrələrdə  oksidləşmə-reduksiya  (bərpa)  proseslərinin 
aşağı düşməsi ilə əlaqdardır. Bu qrup insanlar üçün gündəlik qidanın orta kaloriliyinin 
2100-2300 kkal olması məsləhətdir. Onların qidasında lipotrop maddələrin və fızioloji 

---

 
127 
 
aktiv  maddələrin  çox  olması  zəruridir.  Qocaların  qidasında  mədə-bağırsaq  kanalının 
işlənməsinə  stimuləedici  təsir  göstərən  bitki  qidasının,  ələlxüsus  sellülozanın  olması 
vacib sayılır. Onların orqanizmində hüceyrələrin tələf olması prosesləri sürətləndiyinə 
görə,  qidalarında  bərpaedici  təsirə  malik,  bədəndə  hüceyrə  regenarasiyasına  yardım 
edən  maddələrin  olması  mühüm  əhəmiyyət  kəsb  edir.  Hesablamalara  və  təcrübi 
müşahidələrə  görə  ahıl  adamların  qidasında  kifayət  qədər  zülal  olmalıdır  ki,  bu 
toxumalarda  hüceyrələrin  bərpa  olunmasını  təmin  edə  bilsin.  Onların  qidalanma 
rejiminin  düzgün  tərtib  edilməsi  vacib  şərtlərdən  biridir.  Gündə  4  dəfə  qidalanma 
onlar  üçün  normal  hesab  olunur.  Qoca  kişilərin  gündəlik  qidasında  ən  azı  70-60  q, 
qoca  qadınların  gündəlik  qidasında  isə  63-57q  zülal  olmalıdır.  Bu  halda  heyvani 
zülalın  miqdarı  30-55%  təşkil  etməlidir.  Heyvani  yağların  da  miqdarı  nisbətən  aşağı 
olmalıdır,  qocalar  üçün  çətin  əriyən  mal  və  qoyun  yağları  bir  o  qədər  də  məsləhət 
görülmür,  onlar  üçün  süd  yağı  daha  faydalıdır.  Onların  gündəlik  qidasında  bitki 
yağları  üstünlük  təşkil  etməlidir.  Qidalarında  asan  mənimsənilən  şəkərlərin  hesabına 
karbohidratların  miqdarının  aşağı  olması  vacibdir.  60  yaşdan  yuxarı  olan  adamların 
gündəlik  qidasına  sistematik  olaraq  meyvə-tərəvəz  və  taxıl  məhsullarından 
hazırlanmış  xörəklərin  və  digər  yeyinti  məmulatlarının  daxil  olması  tövsiyə  edilir. 
Qəbul  edilən  xörəklərdə  və  qida  məhsullarında  bütün  qruplardan  olan  vitaminlərin 
varlığı  vacibdir.  Xüsusilə  C  vitamini  bu  yaşlarda  orqanizm  üçün  olduqca  zəruridir. 
Qocaların  gündəlik  qidasında  turşu  xassəli  mineral  maddələrin,  zəif  qələvi  təbiətli 
mineral maddələrin çox olması vacib şərtdir.