|
-su’wret. Ka’rwanlar uzaq saparda6-Klass Qaraqalpaqstan tariyxı
31-su’wret. Ka’rwanlar uzaq saparda
Ulli’ jipek joli’ dep atalg’ani’ menen ol dawirlerde karwanlar ju’retug’in
arnawli’ jollar bolmag’an. Jollardi arnawli jol siltewshiler ko’rsetip bargan.
Bir-qaladan ekinshi qalag’a jetemen degenshe belgili arali’qlarda ka’rwan
saraylar sali’ni’p, ka’rwanlardi’n’ dem ali’wi’na imkaniyatlar jaratilg’an.
Ka’rwanlarda uzaq saparg’a shig’iw ha’mme waqi’t qawip- qa’terge toli’
bolg’an. Sog’an qaramastan o’z dawirinin’ qori’qpas daw jurek adamlari,
uzaq ellerge atlarda, tu’yelerde saparg’a shi’qqan.
Bu’gingi ku’nde du’nya xaliqlari o’z-ara ti’g’i’z baylani’spaqta ha’m
bir pu’tin sistemag’a aylani’p barmaqta. Usi’nday jag’dayda ja’miettin’
rawajlani’wi’ni’n’ en’ za’ru’rli sha’rtlerinin’ biri xali’qlar arasi’nda jeterli
xabarlardi’ almasi’w boli’p esaplanadi’. Tariyxqa na’zer taslasaq xali’qlardi’n’
ma’deniy jetiskenlikleri sawda, jawlap aliwlar, ko’ship qoni’wlar arqali’
tarag’an. Na’tiyjede insanyat rawajlaniwda jan’a o’zgerisler jan’a mazmung’a
iye bolg’an. Bul rawajlani’wda ka’rwan jolllarinin’ a’sirese Qi’tay,
Hindistan, Orta Aziya ha’m Jaqi’n shi’g’i’s, Jer orta ten’izlerin
baylani’sti’rg’an Ulli’ jipek joli’ ayryqsha ori’nda turadi’. Usi’ Ko’z qarastan
Ulli’ jipek joli’ da’stu’rlerin qayta tiklew Orayliq Aziya elleri ushi’n ems al,
pu’tkil du’nya ushi’n a’himiyetli. Bul boyinsha du’nya ma’mleketleri bir
qansha jumi’slar ali’p bari’wda. Mi’sali’ ushi’ Shi’g’i’sti’n’ ayri’m ellerinde
(Hindistan, Qi’tay, O’zbekstan, Shri-Lanka, Yaponya) Ulli jiper joli’n u’yreniw
boyi’sha arnawli’ institutlar du’zilgen.
Ulli jiper joli boyi’nsha bir neshe onlag’an ilimiy seinarlar ha’m
k’plegen ekspeditsyalar sho’kemlestiridi. 1998 ji’li’ 8-sentyabrde Azerbayjan
paytaxti’ Bakude Ulli jipek joli’n tiklewg arnalg’an xali’qarali’q konferentsya
bolip TRASEKA joybarin amelge asiriw boyinsa komissiya du’ziledi. Bul
jobar boyi’nsa temir jol qurli’si; menen birge, avtomobil joli’n quriw na’zerde
tutilg’an ha’m bul joybar bu’gingi ku’ni a’melge asi’rilmaqta. Sondaya-aq
Respublikami’z „Ulli jipek joli’nda turizm― joybari’ni’n’ watani boli’p
tabi’ladi’. Elimizge du’nya ju’zi’nen ha’r ji’li’ ko’plegen qonaqlar kelmekte.
Dostları ilə paylaş: |
|
|