Qoshanov A’bdikerim

28-su’wret. Qazaqli – jatqan qala (Aqshaxan qala)ni’n’ minara qaldi’qlari’
ha’m arxeologyali’q tabi’lma.
Xorezmnin' won’ jag'alig'indag'i To'kqala (No'kis rayoninda) Ga'wirqala 
(Xojel rayoninda), Sultanways tawi, Xorezmnin' shep jag
’
alig'indag'i Shermenjap 
boyindag'i Ga’wirqala (Xorezm walayatinda), Xiywadag'i Topiraqqala 
shegaradag'i usinday ma'mleketlik qorg'anlar boldi. Bul qalaiar o’zine ta’n 
I’layi’qli’ qorg’ani’w du’zilisine iye boldi’. Qalalaradi’n’ qos diywal ishindegi
oq atqi’shlar galereyasi’, minaralar, qorg’an diywaldi’an’ aldi’n’g’I’
ta’repindegi qosi’msha diywallar ha’m da’rwaza aldi’ndag’I’ qosi’msha
qorg’ani’w qurli’slari’ bolg’an. Ko’plegen qalalar awi’lli’q diyxanshi’li;q
elatti’n’ oraylari’ bolg’an. Bul qalalar sol da’irdegi awi’l qalalar basqari’li’p,
suw tarmaqlari’n qadag’alap, sol jaylasqan diyxanshi’li’q oraylari’n qorg’ap
basqari’p turg’an.
Kangyuy da'wirindegi Xorezm xalqinin' turmisinda anag'urlim ken'nen ta- 
nilg'an qudaylar Anaxita ha'm Siyavush bolg'an. Wolar quyash ha'm suw 
apatshilig'i qudaylari dep qabil aling'an. Bul qudaylar ta'biyat ku'shlerin do'retip 
turadi dep tu'sinilgen. Qaqraqalpaqstan aymag’nda onlag’an qalalarda 
sardushtiylik dinin’ ot xramlari’ bar bular , Qoy qi’ri’lg’an-qala , Qalali’qi’r, 
Aqshaqan,Topi’raq-qala h.t.b. Bul qalalarda mi’sali’ Topi’raq-qalada
ma’ha’lelerdin’ birinde ja’maatlik ot xrami’ ha’m Joqarg’i’ sarayi’ndag’i’
bo’limlerinen (Taxt zali) arxitekturali’q jaylasi’wi’ boyi’nsha si’yi’ni’w ha’m
ma’resimler o’tkeriw ori’nlari’ tabi’lg’an. Bunday xramlarda zardushtiylik 
dinine baylani’sli’ bayramlar o’tkerilip ha’m usi’ jerge zi’yaratqa kelgen
adamlardi’ jaqsi’ niyetke, jaqsi’ so’zge, jaqsi’ iske, haqi’yqatli’qqa ot ha’m
suwdi’ taza saqlawg’a shaqi’rg’an. 

---

61