Qrup : 39. Kurs iŞİ Kafedra Müdiri

Yatağın işlənmə sistemləri və parametrlərinin təyini

Müasir daşların çıxarılma xüsusiyyətləri başqa faydalı qazıntı yataqlarının işləmə sistemlərindən mişar daşı yataqlarının işləmə sistemlərinin fərqlənməsinə səbəb olub. Mişar daşı yataqlarına tətbiq edilə bilən bir neçə işlənmə sistemlərinin təsnifatı vardır. Bu təsnifatlar mişar daşlarının işlənmə xüsusiyyətlərini tam əhatə etmir. Mişar daşı yataqlarının işlənməsində hasilat işlərinin xüsusiyyətlərinin tam və hərtərəfli nəzərə alan prof. Rodin. B.M. işləyib hazırladığı təsnifatdır. Bu təsnifatın əsaslarını eyni vaxtda işdə olan pillələrin sayı, pilləlrin hündürlüyü, daşların kəsilməsində işlərin təşkili və hazır məhsulun alınmasının ardıcıllığınn mərhələliyi təşkil edir.

Eyni vaxtda işdə olan pillələrin sayı layın qalınlığından və pillələrin hündürlüyündən asılı olmayaraq yatağın iki sxemlə işlənməsi mümkündür.

Биринжи схемдя (шяк. 3,а) карйер сащясинин сярщяддиндя йатагын узанма истигамятиндя бир пилля кясилир щазырланыр вя карйерин якс истигамятинин сярщяддиня гядяр там ишляниб чыхарылыр. Бундан сонра ардыжыл олараг ашаьыдакы пилляляр кясилир, щазырланыр вя истисмар едилир.

Беляликля, ейни вахтда йалныз бир пилля ишдя олур. Йяни ейни вахтда ишдя олан пиллялярин сайы н=1.

Икинжи схемдя (шяк. 3,б) мишар дашы лайы тамамиля вя йа гисмян щцндцрлцйц цзря ейни вахтда истисмар едилян бир нечя пилляйя бюлцнцр, йяни н>1. Пиллялярин щцндцрлцйц ня гядяр аз олса ейни вахтда ишлянян пиллялярин сайы бир о гядяр чох олажагдыр. Йатагы чох пилляли схем цзря ишлядикдя илк истисмар дюврцндя ачылыш ишляриня хцсуси сярф азалыр, бюйцк мящсулдарлыглы карйерляр тикмяк мцмкцндцр вя йатагын истисмарынын ахырында ишлянмиш бошлуг дахили тулантыхана кими истифадя едиля биляр.

Ящянэдашы йатаьынын ишлянмя схеми

Шякил 3, a

Мишар дашы карйерляриндя пиллянин щцндцрлцйц цзря кясилян дашларын ян аз сайы икийя бярабярдир. Йяни ишлямя системлярини ики група бюлмяк олар:

1. 
   Алчаг пилляли (щ  2 з)
   
2. 
   Щцндцр пилляли (щ  2 з)
   

Бурада з кясийин ени иля бирликдя стандарт дашын щцндцрлцйцдцр вя 0,205-0,21 м бярабярдир. Бурадан алчаг пиллянин щцндцрлцйц щ=0,41-0,42 м олур.

7.