”Qurilish materiallari va buyumlari” fanidan o‘quv-uslubiy majmua

Qirqma shisha tolali shishaplastiklar
yassi va to‘lqinsimon ko‘rinishda 
bo‘lib, poliefir polimerlari asosida ishlab chiqariladi. Shishaplastiklar uzunligi 
1000-6000 mm, eni 1500 mm gacha va qalinligi 11,5 mm bo‘ladi. Ularning 
o‘rtacha zichligi 1400 kgm
3
, cho‘zilishdagi mustahkamlik chegarasi kamida 60 
MPa, siqilishda kamida 90 MPa, egilishda kamida 130 MPa, yorug‘lik 
o‘tkazishdagi shaffofligi 50-85% bo‘ladi.
Qirqma shisha tolali poliefir shishaplastiklar yorug‘lik o‘tkazadigan to‘sish 
fonarlari, shaffof to‘siqlar tayyorlashda, yarim shaffof to‘lqinsimon 
shishaplastiklar esa pavilionlar, soyabonlar va boshqa yengil konstruksiyali 
binolar tomini qurish uchun ishlatiladi.

---

Shisha tekstolit
shisha matoni termoreaktiv polimerda shimdirib issiq 
holatda presslab olinadi. Polimer bog‘lovchi sifatida fenolformaldegid smolasi 
ishlatiladi. Shisha tekstolit uzunligi 2400 mm, eni 600-1200 mm, qalinligi 1-7 
mm listlar va uzunligi 2400 mm, eni 7001000 mm va qalinligi 9-35 mm 
plitalar ko‘rinishida ishlab chiqariladi. Shisha tekstolitning o‘rtacha zichligi 
1800 kgm
3
, cho‘zilishdagi mustahkamlik
chegarasi 230 MPa, siqilishda 95 MPa va egilishda 120 MPa. SHisha 
tekstolitlar issiqlik va kimyoviy muhitlar ta’siriga bardoshli, suvga chidamli 
bo‘ladi. Ular asosida oyna va eshik bloklari, furniturlar, sanitariya-texnika 
buyumlari, uch qatlamli panellar, qobiqlar, tombop to‘lqinsimon buyumlar 
tayyorlanadi.
Yog‘och qatlamli plastiklar
yog‘och shponlarni fenolformaldegid 
(amino-aldegid va boshq) polimeriga shimdirib, paket issiq holatida presslab 
tayyorlanadi. Ularning uzunligi 5600 mm, eni 950-1200 mm va qalinligi 12 
mm bo‘ladi. O‘rtacha zichligi kamida 1300 kgm
3
. Yog‘och qatlamli plastiklar 
(DSP-V-700 va DSP-V) Yuqori mustahkamlikka, zarbiy qovushoqlikka ega. 
Material yuzasi silliq, sariq-jigar rangli, yog‘och teksturasi yaxshi 
ko‘rinadigan, biroz yaltiroq. Ularga mexanik ishlov berish (arralash, 
parmalash, mix va shuruplar o‘tkazish va sh.k.) oson kechadi. Yog‘och 
qatlamli plastiklar devor va pardadevorlarni qoplash, turarjoy va madaniy-
maishiy binolar shiplarini bezatish uchun konstruksion material sifatida 
ishlatiladi.