98
Registrlarning shakli va tuzilishi, sintetik va analitik hisob reg-
istrlarining o‘zaro xronologik va sistematik bog‘liqligi,
yozuv ketma-
ketligi va bajarilish texnikasi buxgalteriya hisobining shaklini aniqlaydi-
gan asosiy belgidir.
Buxgalteriya hisobini avtomatlashtirish va kompyuterlashtirishning
rivojlanishi bilan buxgalterlik hisobining shakli tushunchasi o‘zgarmoq-
da va kengaymoqda.
Hozirgi vaqtda qo‘llanilayotgan buxgalteriya
hisobining asosiy
shakllariga
memorial-order, jurnal-order va
avtomatlashtirilgan
shakllari kiradi. Shuningdek, kichik va o‘rta biznes
korxonalarining
shakllanishi va rivojlanishi natijasida ularning moliya-xo‘jalik faoli-
yatini aks ettiradigan
buxgalteriya hisobining soddalashtirilgan shakli
vujudga keldi.
Talabalarga tushunarli bo‘lishi uchun bu hisob shakllarini alohida
misollar bilan ko‘rib chiqamiz.
Buxgalteriya hisobining memorial-order shakli. Buxgalteriya
hisobi memorial-order shaklining mohiyati xo‘jalik muomalalarini aks
ettiruvchi dastlabki
hujjatlarga asoslanib, buxgalteriyada rasmiylashtiri-
ladigan hujjatlar – memorial-orderlar tuzilishidan iborat. Bu hujjatlar
bosh buxgalter tomonidan qaysi sintetik va analitik
schotlarga memorial-
orderni tuzishga asos bo‘lgan hujjatda aks ettirilgan xo‘jalik muomalasi
bo‘yicha yozuvlarni o‘tkazish to‘g‘risida ko‘rsatma beradi. Memorial-
order shaklining paydo bo‘lishi har bir xo‘jalik yurituvchi subyektning
imkoniyatlarini umumiy talablar bilan birlashtirishga yordam berdi.
Alohida faktlarni ro‘yxatga olish uchun zarur qaydnomalar ochiladi.
Memorial-order bitta
hujjatga asosan tuzilgani kabi, bir turdagi hu-
jjatlar guruhiga asosan ham tuzilishi mumkin (3.1-jadval).
3.1-jadval
№
01-MEMORIAL-ORDER
Dostları ilə paylaş: 
