42
Tushunarlilik va soddalik
hisob axborotlarini boshqaruv maq-
sadlari uchun to‘g‘ridan-to‘g‘ri, zarur
hollarda guruhlangan holda
foydalanish imkoniyatidan kelib chiqadi.
Tejamlilik va oqilonalik
buxgalteriya hisobi boshqaruv funksi-
yasini amalga oshirishi uchun muhim talab hisoblanadi.
Mazkur talabning mazmuni axborotni olish xarajatlarining qiymati
hamma vaqt ushbu axborotlardan foydalanishdan
kutilayotgan natijalar
qiymatidan past bo‘lishini bildiradi. Aks holda bunday vaziyat buxgal-
teriya apparatining unga yuklatilgan funksiyalarni uddalay olmayot-
ganligi deb baholanadi. Ayni vaqtda buxgalteriya
hisobini soddalash-
tirish uni oqilona tashkil etishning muhim yo‘nalishi sifatida amaldagi
me’yoriy hujjatlarning majburiy talablaridan chetga chiqmasligi lozim.
2.4. Buxgalteriya hisobining asosiy prinsiplari
Buxgalteriya hisobi axborotlarini hisobning boshqa turlarida
shakllanadigan axborotlar bilan qiyoslaganda
farq qiladigan belgilari
uning asosiy prinsiplariga tayanadi. Ularga asoslangan holda har bir
xo‘jalik yurituvchi subyekt tomonidan ma’lum mahsulot,
ish va
xizmatlar bozorida o‘zining moliya-xo‘jalik strategiyasi ishlab chiqiladi.
Buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi qonunning 3-moddasiga muvofiq
buxgalteriya hisobining asosiy tamoyillari quyidagilar:
uzluksizlik;
ishonchlilik;
qiyoslanuvchanlik.
Har bir prinsipning mohiyatini ochish uchun ularga batafsilroq
to‘xtalib o‘tamiz. Demak,
Uzluksizlik.
Uzluksizlik printsipi keng ma’noda chuqur falsafiy
mazmunga ega bo‘lib,
hayotning bardavomligi, uzluksiz, yangi sifat
bosqichlarida davom etaverishini bildiradi. Bu mazmun ramziy ma’noda
buxgalterlarning xalqaro gerbida Bernulli egri chizig‘i ko‘rinishida ham
o‘z ifodasini topgan(2.5-rasm). Ushbu egri
chiziq Bernulli vafotidan
so‘ng uning qabr toshiga ham o‘yib tushirilgan.
Bernulli egri chizig‘i
– hisob insoniyat tarixining ibtidosidayoq
paydo bo‘lib, to yerda hayot bor ekan mangu qolishini, uzluksiz davom
etishini bildiradi.
Buxgalteriya hisobining uzluksizligi
esa
korxonaning butun
faoliyati davomida sodir bo‘ladigan barcha xo‘jalik operatsiyalari
43
tasdiqlangan qoida va buxgalteriya hisobi hamda hisobotining
me’yorlari asosida tuzilib, qayd qilib borilishini talab etadi.
Dostları ilə paylaş: