Rajamurodov z. T., Rajabov a. I. Odam va hayvonlar fiziologiyasi


nervlaming afferent tolalari orqali uning uzunchoq miyadagi markaziy



Yüklə 14,15 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə116/318
tarix25.09.2023
ölçüsü14,15 Mb.
#148184
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   318
2 5213200508969289537

nervlaming afferent tolalari orqali uning uzunchoq miyadagi markaziy
yadrosi qisqartiladi.
180


Markaziy javob reaksiyasi tufayli pilorus sfmkteri 
ochiladi va 
pilorusning ritm bilan ko‘chli qisqarishi natijasida ozuqa u yerdagi ishqorli
muhitda o ‘z ta’sirini avalroq namayon qila olmaydi. Shu sababli to
ichakdagi ozuqaning kislotali ta’siri namayon bo‘lgunicha, m e’dadan
ichakka ozuqa o ‘taveradi. Ichakka o ‘tgan ozuqa ko‘paya borib, oqibatda
o ‘zining kislotali ta’sirim namoyon qiladi. Oqibatda ichak devoridagi
retseptorlar ta’sirlanib hosil bo‘lgan qo‘zg ‘alish markazga uzatiladi va
refleks y o ‘li bilan pilorus sfinkterining yopilishiga sabab bo‘ladi. Ichakka
o ‘tgan ozuqa ichakdagi ishqoriy muhit ta’sirida neytrallashmaguncha,
sfinkter yopiq qoladi. Ozuqa ichakdagi ishqoriy muhit neytral holga kelishi
bilan m e’daning tubidan pilorusiga o‘tgan ozuqa, pilorusidagi retsep-
torlami qo‘zg ‘atib pilorus sfinkterini yana ochadi va ozuqa yana ichakka
o ‘tadi. Sfmktemig ochilib-yopilishi ana shu tariqa takrorlanaveradi,
natijada m e’dada hazm bo‘layotgan ozuqa ichakka bo‘linib-bo‘linib o ‘tib
turadi.
M e’daning harakati va pilorus sfenkterining tabiyatiga, demak,
ozuqaning m e’dadan ichakka o ‘tkazilishiga bir qancha omillar ta’sir
ko‘rsatadi. Ozuqaning xili, konsistensiyasi (quyuq, suyuqlik darajasi),
muhiti, osmotik bosimi va ichaklarning ozuqa bilan nechoqli to‘lishuvi ana
shunday omillardandir. M e’dadan ichakka suv va suyuq ozuqa tezroq
o ‘tsa, quyuq ozuqa sekinroq o ‘tadi. Uglevodli ozuqa jadalroq, oqsilli
ozuqa esa sekinroq o ‘tadi, yog‘li ozuqa esa yana ham sekin o ‘tadi. Chunki
ichakka o ‘tadigan y o g ‘lar, u erda enterogastron hosil bo‘lishiga olib

Yüklə 14,15 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   318




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin