ingichka ichak, 10-yo‘g ‘on ichak, 1 l-chuvalchangsimon o ‘simta, 12- to‘qri ichak, 1 3 -o ‘n ikki barmoq ichak. I.P.Pavlov laboratoriyasida bir turdagi hayvonlarda hazm shirakrining miqdori, unda saqlanuvchi fermentlar ovqatlaming miqdori va tarkibiga bog‘liq holda turlicha bo‘lishi aniqlangan. 0 ‘simlik va go ‘sht ozuqalar bilan oziqlantirilganida proteolitik va amilotitik fermentlaming ikki turi aniqlanadi: 1) g o ‘shtli ozuqalardagi oqsillar va uglevodlami parchalovchi va 2) o'simlik oziqlaridagi oqsillar va uglevodlami parchalovchilar (A.I.Ugolev,1961). Birgina hayvonning o ‘zida uning yoshiga va iste’mol qilinayotgan ovqatlarining o'zgarishiga qarab ovqat hazm organlarining tuzilishida va funksiyasida o ‘zgarishlar kuzatiladi. Hazm bezlari hujayralarida - sekret hosil bo‘lishi va hazm bo‘shliqlariga tayyor sekretning tushishi - sekret ajratib chiqarish jarayonlari farqlanadi. OVQAT HAZMI ORGANLARIFUNKSIYALARINIPAVLOVCHA 0 ‘RGANISH USULLARI I.P.Pavlov tadqiqotlarigacha ovqat hazmi organlarini o'rganish uchun odatda narkoz ostida yoki katta yarim sharlami ishdan chiqarish kabi o ‘tkir tajriba usullaridan foydalanilardi. Bu tajribalarda nervlami ta’sirlash paytida yoki qonga ximiyaviy moddalar kiritilganda shiralar oqib chiqadigan kanyulilar qo‘yilgan. 160
Bunday tajribalarda albatta organizmning m o‘’tadil hayot faoliyati va bezlarning funksiyasi buzilgan. 0 ‘rganiladigan organning funksiyasini nerv y o ‘llarini alohida-alohida tahlil qilish uchun o ‘tkir tajriba usullarining ahamiyatini inkor etmasdan va