Programma real indd

Məhkəmə  hakimiyyəti.  Məhkəmə  hakimiyyətini  vahid  məh-

kəmə  sistemini  təşkil  edən  məhkəmələr  həyata  keçirəcəklər. 

Məhkəmə hakimiyyəti parlament respublikası quruluşuna uyğunlaş-

dırılacaq. Məhkəmələrin təsisat müstəqilliyi, prosessual qərəzsizliyi 

və maddi təminatı təşkil olunacaq. Mübahisələrə, bir qayda olaraq, 

ümumi  məhkəmələrdə  baxılacaq.  Mübahisələrin  mahiyyətindən, 

mənafelərin  xüsusiyyətindən,  maraqlı  tərəflərin  arasında  müna-

sibətlərin gərginliyindən və işlərin həcmindən asılı olaraq, ixtisas-

laşdırılmış  məhkəmələr  yaradıla  bilər.  Məhkəmələrdə  baxılan  adi 

işlərdə, icraatı dayandırıb, Konstitusiya Məhkəməsindən təfsir almaq 

kimi uzunçu təcrübəyə son qoyulacaq. Bütün məhkəmələrin, bax-

dıqları işlərə aidiyyəti olan Konstitusiya müddəalarını birbaşa tətbiq 

etməsi təşkil olunacaq. Təfsir mübahisələrinə, aidiyyəti üzrə, yuxa-

rı  instansiyalar  tərəfindən  baxılacaq.  Konstitusiya  Məhkəməsinin 

təfsiri ən yüksək hüquqi qüvvəyə malik olacaq. Məhkəmələr – so-

---

RESPUBLİKAÇI ALTERNATİV PARTİYASININ PROQRAM LAYİHƏSİ

12

sial kompromis vasitəsidir. Onların rolu – yaranan bütün narazılıq-

ları  insanlararası  münasibətlərdən  çıxarmaq  və  bütün  məsuliyyəti 

dövlətin üzərinə qoymaqdır. Məhkəmələrin hakimiyyətə çevrilməsi 

üçün, qərarları, qanuna uyğun olmaqla yanaşı, sosial ədalət və ba-

rış  məqsədlərinə  xidmət  etməlidir.  İlkin  mərhələdə  Konstitusi-

ya  Məhkəməsinin  və  Ali  Məhkəmənin  hakimləri  dərhal  ömürlük 

(pensiya yaşına qədər) təyin olunacaqlar. Zəruri təsisat hazırlıqları 

başa  çatdırılandan  sonra  aşağı  instansiya  məhkəmələrin  hakimləri 

də  ömürlük  təyin  olunacaqlar.  Konstitusiya  Məhkəməsinə  birbaşa 

şikayət  imkanları  genişləndiriləcək  və  asanlaşdırılacaq.  Fiziki  və 

hüquqi  şəxslərə  Konstitusiya  Məhkəməsinə  mücərrəd  şikayət  (ac-

tio popularis) hüququ veriləcək. Birinci və apelyasiya instansiyaları 

məhkəmələrində sədr vəzifələri ləğv olunacaq. İşlərin nömrələnməsi 

və  hakimlər  arasında  bölünməsi,  ərizələr təqdim olunarkən,  xüsu-

si  proqramlaşdırılmış  texniki  avadanlıq  vasitəsilə  dərhal  həyata 

keçiriləcək.  Mərhələli  imtahanvermə  sistemindən  imtina  olunacaq 

və subyektiv qiymətləndirməyə imkan verən imtahan mərhələlərinin 

namizədin taleyinə təsiri azaldılacaq. Hakimliyə namizədlərin verdi-

yi imtahanlar vahid qiymətləndirmə sisteminin tərkib hissəsini təşkil 

edəcək, hər imtahan üçün minimum keçid balları müəyyən edilərək, 

bütün  imtahanlar  prosesin  sonuna  vahid  ballar  müəyyən  ediləcək. 

Həmin  ballar  əsasında  namizədlərin  təyin  etmə  növbəlik  siyahısı 

müəyyən ediləcək.