Programma real indd

Mərkəzi hakimiyyəti yerli hakimiyyətdən ayıracağıq. Dövlətin 

ədalətli, səmərəli və dayanıqlı olması üçün hakimiyyətin şaquli böl-

güsü  vacibdir.  Mərkəzi  hakimiyyətin  səlahiyyətləri  milli  səviyyəli 

və beynəlxalq əhəmiyyətli məsələlərə aid olunacaq. Yerli səviyyəli 

məsələlər isə yerli seçkili hakimiyyətlərə həvalə olunacaq. Səlahiyyət 

mübahisələri,  ehtiyatların  kəskin  çatışmazlığı,  maliyyə  böhranı, 

fövqəladə vəziyyət və ya müharibə hallarında mərkəzi hakimiyyət 

öz  təşəbbüsü  və  ya  yerli  hakimiyyətlərin  müraciəti  əsasında  yerli 

hakimiyyətlərin işlərinə müdaxilə edə biləcək. Müdaxilənin həcmi, 

müddəti və kəskinliyi yaranmış vəziyyətdən doğan zərurətdən asılı 

olacaq. Yerli hakimiyyətlər yerli büdcələr çərçivəsində işləyəcəklər. 

Yerli büdcələr əsasən yerli vergi və rüsumların yığımından formala-

şacaq. Ellər (yeni inzibati ərazi vahidləri) arasında iqtisadi imkan-

---

RESPUBLİKAÇI ALTERNATİV PARTİYASININ PROQRAM LAYİHƏSİ

7

ların fərqliliyi sosial ədalətsizlik yaratmaması üçün milli büdcədən 

maliyyə müdaxilələri edilə biləcək. Ellərin inkişafı üçün milli büdcədə 

xüsusi maliyyə ayırmaları nəzərdə tutulacaq, amma həmin vəsaitlər 

yerli hakimiyyətlərə həvalə olunmayacaq. Milli büdcədən ayrılmış 

vəsaitlərin xərclənməsi mərkəzi hakimiyyətin səlahiyyətində olacaq, 

həmin səlahiyyətlər isə ayrılmış vəsaitlərin həcminə düz mütənasib 

olacaq.  Qanunların  qəbulu,  insan  haqları,  məhkəmə  quruluşu  və 

icraatı,  xarici  işlər,  ictimai  asayiş,  milli  təhlükəsizlik  və  müdafiə 

məsələləri – mərkəzi hakimiyyətin müstəsna səlahiyyətində olacaq 

və yerli hakimiyyətlərə heç bir halda həvalə olunmayacaq. Təhsil, 

səhiyyə,  sosial  təminat  və  təbiətin  qorunması  məsələləri  əsasən 

mərkəzi hakimiyyətin səlahiyyətində olacaq, amma maliyyə imkan-

ları olan ellər öz hesablarına bu məsələlərin inkişafı istiqamətində 

əlavə  tədbirlər  görə  biləcəklər.  Milli  əhəmiyyətli  layihələr  istisna 

olmaqla, kommunal xidmətlər, yerli təsərrüfat, bölgə mədəniyyəti, 

şəhər və kənd tikintisi, turizm və əyləncə, yerli əhəmiyyətli yol və 

digər  altyapı,  ictimai  nəqliyyat  məsələləri  yerli  hakimiyyətlərin 

səlahiyyətində olacaq.