Yahudiy marosimlari va bayramlari. Yahudiylar o‘zlarining yahvega nisbatan sodiq ekanliklarini isbotlash uchun bir necha rasm-rusumlarni ijro etadilar. Ular yillik va kunlik ibodatlardan, bayramlardan, marosimlardan iborat. Ibodat uyda ham sinagagada ham olib boiradi. Yahudiylar sinagogasining sharqiy tomoida Toraning nusxalari saqlanadigan sandiq va ravvin uchun minbar qo‘yilgan. Ayollar erkaklardan alohida ibodat qiladilar. Sinagogada ibodat xor shaklida olib boiradi.
Yangi tug‘ilgan chaqaloq 8 kunida xatna qilinadi. Yahudiylikda bir necha xil oziq ovqatlar, asosan cho‘chqa, quyon, qo‘shoyoq, tuya, yaxlit tuyoqlilar, o‘laksaxo‘r qushlar va ba’zi xayvonlar go‘shini yoyish ta’qiqlanadi.
Yahudiylarning yillik bayramlari ichida eng e’tiborlisi Peysax (Pasxa) bayramidir. Bu bayram xristianlarning pasxasidan boshqacha, Yaxudiylarning Misrdagi qullikdan qutilib chiqqanlari muosabati bilan nishonlanadi. Qadimiy yahudiylar pasxa deb qo‘zichoq go‘shti va sharobdan iborat kechki ovqatga aytilgan. Xudo Misrdagi yahudiy bo‘lmagan go‘daklarni qirib tashlashga qaror qilganida, ular o‘z uylarini peshtoqini qon bilan bo‘yab, o‘zlarining yahudiy ekanliklarini bildirganlar.
Yahudiylarning Pasxa bayramidan keyingi 7 kun davomida tuzsiz, xamrtirushsiz patir-masa tanavul etadilar. Masani tanavul qilish bilan har bir yahudiy mashaqqatini his etadilar.
Konfutsiychilik, daosizm, sintoizm dinlari.Uning asoschisi Konfutsiy (Kun szi) mil.av.551 yilda tug‘ilib, mil.av.479 yilda vafot etgan. Konfutsiyning falsafiy qarashlari. Konfutsiy komil inson haqidagi g‘oyani yaratdi. U yuksak ma’naviyatli inson ikki asosiy xususiyatga ega bo‘lishi kerak: insoniylik va ma’suliyat (ajdodlar oldidagi qarz)ni his qilish. Komil inson eng avvalo, ishonchli va fidoyi bo‘lishi lozim. U buning uchun tinimsiz, o‘zini ayamasdan o‘z xukmdori, o‘z otasi va o‘zidan katta barchaga birday xizmat qilishi va doimo kamolot sari intilishi zarur.
Konfutsiylikning ilk ko‘rinishida axloq masalasi birinchi o‘ringa qo‘yilgan,diniy e’tiqod esa ikkinchi darajali sanalgan. Diniy masalalar, aqidalarga qonfutsiychilik ancha sovuqqon munosabatda bo‘lgan, b’zi o‘rinlarda ularni inkor qilgan.
Konfutsiy qadimdan davom etib kelayotgan diniy qadriyatlar, urf odatlarga Konfutsiy xurmat bilan munosabatda bo‘lgan.
Konfutsiyning yana bir ta’limotida inson o‘z ota onasiga munosib bo‘lishi haqidagi g‘oyani o‘zida mujassam qilgan.Konfutsiy fikricha, inson uchun bundan muhim narsa yo‘q. U ukaning akaga, kichiklarning kattalarga xurmati insoniylikning asosidir degan. Farzandlik xizmati qanday bo‘lishi kerak, degan savolga Konfutsiy shunday javob bergan: “aqlli va ota onagni boqishga yaroqli bo‘lishingdir. Chunonchi, odamlar uylarida itlar va otlarini ham boqadilarku? Agar ota onalariga ortiq extirom ko‘rsatmasalar, hayvonlarni boqishlaridan nima farqi bor? Li qonunlariga ko‘ra farzand ota ona tiriklik chog‘ida mutloqo ularning ixtiyoridadir. To ular dunyodan o‘tgunicha o‘z-o‘ziga egalik qilishga xaqli emas. Agar ota ona vafot etsa, farzand qanday ish bilan mashg‘ul bo‘lishidan qat’i nazar barcha ishni tashlab uch yil aza tutishi shart.
