Review article / derleme yazisi bağlanma ve Maternal Bağlanma Konusunda Bir Derleme

Bağlanma ve Maternal Bağlanma Arasındaki İlişkiler 
ile İlgili Araştırmalar 
Maternal bağlanma ve bağlanma arasındaki ilişkinin 
ortaya konulması noktasında araştırmalar incelendiğinde, 
aile dinamiğinin ve bağlanmanın maternal bağlanma ile 
ilişkisinin kurulmaya çalıştığı görülmektedir (Fonagy, 
Steele ve Steele, 1991; Main ve Hesse, 1990; Mikhail ve 
diğerleri 1991). Anne ve bebek arasındaki maternal 
bağlanma düzeyi, annenin kendi annesi ile bebeklik 
döneminde kurduğu bağlanma düzeyi ile ilişkilidir 
(Mercer ve Ferketich, 1994; Kavlak ve Şirin, 2009). 
Maternal bağlanmanın yüksek ve kaliteli olması ile 
annenin çocukluk dönemindeki bağlanma anıları arasında 
güçlü bir ilişki olduğu savunulmaktadır (Main ve Hesse, 
1990). Siddiqui ve diğerleri (2000) tarafından yürütülen 
bir araştırmada, annelerin kendi çocukluk anılarında yer 
alan yetiştirilme-bağlanma ile ilgili anılarının, annenin 
maternal bağlanma düzeyinde etkili olduğu belirlenmiştir. 
Şen (2007) 1-4 aylık bebeği olan annelerin bağlanma 
biçimleri ile maternal bağlanma düzeyleri arasındaki 
ilişkiyi incelemiş; annelerin kaygı ve kaçınma puan 
ortalamaları düştükçe maternal bağlanmanın yükseldiği 
ve güvenli bağlanma biçimine sahip olan annelerin 
maternal bağlanma puan ortalamaları daha yüksek bir 
değere sahip olduğunu saptamıştır. Annelerin kendi 
ergenlik dönemlerinde kurdukları bağlanma ilişkileri ile 
maternal bağlanma düzeyleri arasında pozitif korelasyon 
olduğu saptanmıştır (Wailand ve Tate, 1993). Maternal 
bağlanma düzeyinin, aile ilişkilerindeki duygusal yakınlık 
ve bağlılık ile anlamlı ve pozitif ilişki içerisinde olması 
araştırmacıların saptadığı bir diğer sonuçtur (White ve 
ark., 1999).
Sonuç ve Öneriler 
Özetlemek gerekirse, anne ve bebek arasındaki en eşsiz 
bağlardan biri olan ve gebelik ile başlayarak doğum 
sonrasında devam eden maternal bağlanma süreci 
üzerinde etki sahibi olan bir çok faktör bulunmaktadır.Bu 
faktörlerin başlıcaları; annenin tanımlayıcı özellikleri 
(evliliğe ilişkin özellikleri, yaşayan çocuklarına ilişkin 
özellikleri, gebelik, gebeliği planlama durumu vb.), 
yaşadığı 
kültür, 
tutum 
ve 
davranışlar 
olarak 
sıralanmaktadır. Annenin kendi bağlanma stilinin kendi 
anne oluşunda bebeğine geliştirdiği maternal bağlanma 
üzerindeki etkisi de belirlenmiş ve araştırmalara konu 
olmuştur.
Bebek ve anne/ bakım veren kişi arasında oluşan ilk 
bağlanma ilişkisinin kalitesi bireyin kendisi ve başkaları 
ile ilgili algısının temellerini oluşturmaktadır. Bu açıdan 
bakıldığında annenin özellikle ilk yıllarda çocuğun tüm 
yaşamını etkileyebilecek bebek bakımı ve çocuk eğitimi 
hakkında bilinçlendirilmesi, örneğin stresle başa çıkma 
tarzları konusunda eğitilmesi, özduyarlılık, özgüven gibi 
konularda desteklenmesi çok önemlidir. Bu bağlamda, 
anneler için bebek bakımı hakkında eğitim programları 
geliştirilip uygulanabilir. Anne- bebek ilişkisinde 
olumsuz etkileri olabilecek bağlanma stillerine yol açan 
geçmiş yaşantılar ile ilgili, anne adaylarına yönelik, 
destekleyici psikoterapi çalışmaları yapılabilir. Bu 
çalışmalarla annelerin kendilik algılarının olumlu bir hale 
gelmesine çalışılabilir. 
Bu önerileri gerçekleştirebilmek için; bağlanma ve 
maternal bağlanma konularına ilgi duyan ve araştırma 
yapacak akademisyenlerinçeşitli değişkenleri ele alarak 
yapacakları güncel nicel ve deneysel çalışmalara 
gereksinim duyulduğu söylenebilir.