Rəyçilər: Yeganə Qəhrəmanova

Qeyd: Psixoterapiya yunan sözüdür.“Ruh” və “müalicə” mənasında olan sözlərin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Psixoloji üsullar və metodlar vasitəsilə həyata keçirilən müalicədir. Psixoterapiya prosesində pasiyent öz emosiyalarını tənzimləməyin yeni vərdişlərinə yiyələnir, stress vəziyyətlərinin nəticələrini aradan qaldırmağı öyrənir, xəstəlik dövründə pozulmuş münasibətləri bərpa etməyə çalışır. Psixoterapiya aparan mütəxəssis (psixiatrlar, psixoloqlar) psixoterapevt adlanır. Psixoterapiya dərman müalicəsi tətbiq etmədən, sübuta əsaslanan psixoloji üsullar tətbiq etməklə həyata keçirilir.

Korporativ rabitə şərti olaraq birbaşa (birbaşa əlaqə) və dolayı (tərəfdaşlar arasında boşluq-müvəqqəti məsafə var) olmaqla bölünə bilər.

İşgüzar (korporativ) ünsiyyət mədəniyyəti həmkarlar, menecerlər, tərəfdaşlar və rəqiblər arasında əməkdaşlıq münasibətlərinin qurulmasına və inkişafına töhfə verir, bu münasibətlərin səmərəliliyini yüksək dərəcədə müəyyənləşdirir.
Müxtəlif meyarlara əsasən işgüzar ünsiyyət aşağıdakı növlərə bölünür:
• şifahi və yazılı işgüzar ünsiyyət (danışıq forması baxımından);
• dialoq və monoloji işgüzar ünsiyyət (ünsiyyət subyektləri arasında birtərəfli // iki istiqamətə yönəlmiş nitq baxımından);
• insanlararası və ictimai işgüzar ünsiyyət (ünsiyyət iştirakçılarının sayı baxımından);
• birbaşa və dolayı işgüzar ünsiyyət (vasitəçi aparatın olmaması // mövcudluğu baxımından);
• əlaqə və uzaq işgüzar ünsiyyət (kosmosdakı rabitəçilərin mövqeyi baxımından).
Ünsiyyət məzmununu aşağıdakı növlərə bölmək olar:
• material – obyektlərin və fəaliyyət məhsullarının mübadiləsi;
• idrak – bilik mübadiləsi;
• motivasiya – motivlərin, məqsədlərin, maraqların, ehtiyacların mübadiləsi;
• fəaliyyət – fəaliyyət, əməliyyat, bacarıq və bacarıqların mübadiləsi.
Şifahi və yazılı nitq, onların xüsusiyyətləri. Nitq inanılmaz dərəcədə güclü bir vasitədir, ancaq istifadə etmək üçün çox düşüncəyə sahib olmaq lazımdır. Bəzən dil və nitqi qələm və mətnlə müqayisə edirlər. Dil qələmdir, nitq bu qələmlə yazılmış mətndir.
Ölkəmizdə bazar münasibətlərinin inkişafı, kompüter elmləri sahəsindəki təkamül nəticəsində sahibkarlıq ünsiyyətinin bütün səviyyələrində müşahidə olunan intensivləşmə, bütün bunlar işgüzar məlumatların sürətli və maneəsiz yayılmasını, buna görə də işgüzar ünsiyyətin innovativ formalarının təşkilini və aparılmasını zəruri edir. Məsələn, təqdimatlar, dəyirmi masalar, mətbuat konfransları, səhmdarların yığıncaqları, brifinqlər, sərgilər, yeni məhsullar üçün yarmarkalar və s. Kortəbii şifahi nitqin ən vacib xüsusiyyəti onun kobudluğu, hazırlıqsızlığıdır. Ancaq yazılı mətnləri, yazılı nitqi yaratdıqda hər bir ifadə bu və ya digər dərəcədə düşünülür. Müqavilə, sərəncam kimi mürəkkəb mətnlər yaradılarkən bu ağrılı və mürəkkəb bir işə çevrilir. Belə mətnlər əvvəlcə qaralama şəklində yazılır, sonra müzakirə olunur, redaktə olunur və təsdiqlənir. Kortəbii şifahi nitqdə hər şey fərqlidir: nitqin istehsalı (yaradılması) anı müzakirə müddətinə və söyləmə anına təsadüf edir. Başqa sözlə, danışma prosesində “nə danışacağımızı” və “necə deyəcəyimizi” düşünsək də, şüur ​​bu ağır işlə o qədər məşğul olur ki, kortəbii nitqin qüsurlarını düzəldə bilmir. Yəni özümüz də tez-tez necə danışdığımızı bilmirik.
Şifahi nitqi yazılı dildən fərqləndirən ikinci ən vacib xüsusiyyət onun birbaşa ünsiyyətə xidmət etməsidir. Yazılı nitq dolayı bir ünsiyyətdir.Yəni ünsiyyət yazılı bir mətn (məktub, müqavilə, inzibati sənəd ...) vasitəsi ilə baş verir.
Eyni zamanda yazılı ünsiyyət quranlar yenidən soruşmaq, nəyisə dəqiqləşdirmək və ya həmsöhbətin reaksiyasını görmək imkanından məhrum olurlar. Ancaq birbaşa ünsiyyətdə olan, danışan, yəni şifahi ünsiyyət quran şəxs yalnız həmsöhbətin reaksiyasını görmür, həm də onu nəzərə almaq qabiliyyətini göstərir.
Doğrudan da, şifahi ünsiyyət prosesində yazılı vasitəçilikdən fərqli olaraq, məlumat mübadiləsi eyni vaxtda bir neçə kanaldan keçir: eşitmə, vizual və s. Bu da, öz növbəsində, ünsiyyətdə olanların aralarındakı məlumat yükünün yenidən bölüşdürülməsini müəyyənləşdirir.
Şifahi nitq formasından fərqli olaraq yazılı nitq sonradan ortaya çıxmış, eramızdan əvvəl IV-III minilliklərdə şumerlərdə yaranmışdır. Yazı meydana çıxdıqdan bəri şifahi və yazılı nitq formaları vəhdətdə təqdim olunur. Ünsiyyət prosesində qarşılıqlı şəkildə fəaliyyət göstərir.
Bundan başqa, şifahi ünsiyyətdə məlumat keçiriciləri paralinqvistik vasitələrdir: jestlər, üz ifadələri, intonasiya, ton və nitqin tempi.