10. Quyidagi o‘zgarishlar reaksiya tenglamalarini yozing:
3
5
6
5
6
6
6
2
2
4
CH
H
C
Cl
H
C
H
C
H
C
CH
11. Benzol va ular gomologlarining xalq xo‘jaligida ishlatilishi haqida so‘zlab
bering.
5— Organik kimyo
www.ziyouz.com kutubxonasi
6 6
Tabiiy gaz, neft, toshko‘mir, qishloq xo‘jaligi va o‘rmon
xo‘jaligi mahsulotlari organik birikmalarni olishda asosiy xomashyo
manbalari hisoblanadi.
O‘zbekistonda Mendeleyev davriy sistemasining deyarli bar-
cha elementlari bor. Hozirga qadar 2,7 mingdan ziyod turli foydali
qazilma konlari va ma’dan namoyon bo‘lgan istiqbolli joylar
mavjud.
Tabiiy gaz
Tabiiy gaz sanoati yildan yilga rivojlanib bormoqda. Qidirib
topilgan Ustyurt, Buxoro-Xiva, Janubi-g‘arbiy Hisor, Surxon-
daryo va Farg‘ona mintaqalaridagi gaz konlari gazining hajmi 2
trillion kubometrga yetadi. Respublikamizda gazni qayta ishlaydigan
ikkita zavod (Sho‘rtan va Muborak) ishlab turibdi.
Gazdan polimer materiallar — polietilen, polivinilxlorid, nitril,
akril kislota va undan nitron tolasi olish mumkin.
O‘zbekistonda gaz sanoatining rivojlanishi juda ko‘p shahar va
qishloqlarni gazlashtirish, o‘nlab sanoat korxonalarini gaz bilan
ishlashga o‘tkazish, bir necha yirik issiqlik elektr stansiyalarini
qurish imkonini berdi. O‘zbekiston gazi gaz quvurlari orqali qo‘shni
respublikalarga ham yetkazib berilmoqda.
Tabiiy gazning 94—98% ini metan, 2—6 % ini etan, propan
va butan tashkil etadi. U eng yaxshi yoqilg‘i, to‘liq yonadi va juda
katta issiqlik beradi (11.000—12.000 kkal/kg). Bu jihatdan boshqa
yoqilg‘ilardan farq qiladi (toshko‘mir 7000—8000 kkal, kerosin
10000 kkal).
Q
O
H
2
CO
O
2
CH
2
2
2
4
Hozirgi vaqtda tabiiy gaz kimyo sanoatida har xil sintetik va
organik birikmalar olishda asosiy xomashyo bo‘lib qolmoqda.
Metanni 1400
°
C gacha qizdirib atsetilen va vodorod olinadi.
2
4
H
3
CH
HC
CH
2
V III bob.
Organik moddalarning
asosiy manbalari
www.ziyouz.com kutubxonasi
6 7
Elektrkimyo kombinatlarida asetilendan sirka aldegid, benzol,
sirka kislota, etil spirt, kauchuk va boshqa moddalar, vodoroddan
esa ammiak, nitrat kislota, kaliy, natriy va ammoniyli selitralar
olinadi. Metanni suv bilan 800
°
C gacha qizdirib is gazi va vodorod
olinadi. Bu aralashma sintez gaz deyiladi.
CH
4
+H
2
O
→CO+3H
2
Sanoatda metil spirt sintez gazdan olinadi:
CO+2H
2
→CH
3
OH
Tabiiy gazni oksidlab formaldegid olinadi.
4
2
2
O
CH
O
H−C−H+H O
Formaldegidga fenol ta’sir ettirib fenolformaldegid smola hosil
qilinadi. Bu smoladan polimer materiallar olishda foydalaniladi.
Tabiiy gazdan Navoiy va Chirchiq elektr kimyo kombinatlari-
da qishloq xo‘jaligi uchun eng zarur bo‘lgan organik o‘g‘itlar (karba-
mid-mochevina) olinadi.
Neft. Neft to‘q jigarrang moysimon suyuqlik bo‘lib, uglevodo-
rodlarning asosiy manbayidir. Neft tarkibidagi to‘yingan, karbosiklik
va aromatik uglevodorodlarning miqdori qazib olinadigan joyiga
qarab har xil bo‘ladi.
Respublikamizning Farg‘ona, Andijon, Namangan, Buxo-
ro, Surxondaryo, Qashqadaryo va boshqa mintaqalarida 160 dan
ortiq neft konlari mavjud.
Yildan yilga avtomobil va aviatsiya transportini ishlab chiqarish
rivojlanmoqda. Bu transportlarni benzin va kerosin yonilg‘ilari bilan
neft sanoati ta’minlaydi.
Neftni qayta ishlashda kreking usullari qo‘llanib, benzin mah-
suloti olish oshirildi. Kreking inglizcha so‘z bo‘lib, «parchalash»
demakdir. Demak, bu usulda yuqori molekulali uglevodorodlar
kichik molekulalargacha parchalanadi:
16
8
18
8
34
16
H
C
H
C
H
C
Sanoatda termik kreking va katalitik kreking usullari qo‘llanadi.
Termik krekinglashda yuqori molekulali uglevodorodlar 450
°
C
dan yuqori temperaturada va yuqori bosim ostida parchalanadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi
6 8
Katalitik krekinglashda esa uglevodorodlarni parchalash jarayoni
alumosilikat katalizatorlari ishtirokida 450
°
C dan pastroq tem-
peraturada va atmosfera bosimiga yaqin bosim ostida olib boriladi.
Bu usullar bilan benzin miqdori 80 % gacha oshirildi.
Neftni haydash natijasida (150
°
C gacha) birinchi fraksiyada
gazolin olinadi. Gazolinni qayta haydab petroliy efir, aviatsion
benzin, birinchi va ikkinchi sort benzinlar olinadi. Ikkinchi
fraksiyada (150—300
°
C gacha) har xil tarkibga ega bo‘lgan kerosin
olinadi. Uchinchi fraksiyada — 300
°
C dan yuqori temperaturada
mazut olinadi. Mazutni qayta ishlab birinchi navbatda surkov
moddasi olinadi. Solyar moyi yonilg‘i sifatida va vazelin moyi
tayyorlashda ishlatiladi. Surkov moyidan mashina qismlari va
mexanizmlarini moylash uchun moylar olinadi. Gudron yo‘llarni
asfalt qilishda ishlatiladi.
Buxoro neftni qayta ishlash zavodining ishga tushirilishi
respublikaning neft mahsulotlariga bo‘lgan ehtiyojini to‘la
qondirishga imkon yaratdi.
Neftni qayta ishlash jarayonida ko‘p miqdorda etilen, propilen,
butilen, amilenlar hosil bo‘ladi. Ulardan sintetik materiallar —
plastmassa, kauchuk, spirt, aldegid, kislota va yuvuvchi moddalar
olinadi.
Toshko‘mir. O‘zbekiston katta ko‘mir zaxiralariga ega. U geo-
logik zaxiralar bo‘yicha O‘rta Osiyoda ikkinchi o‘rinda turadi.
O‘zbekistonda ko‘mir Angren, Shargun va Boysun konlaridan
qazib chiqariladi. Ularning umumiy zaxirasi — 2 milliard tonnaga
yetadi.
Toshko‘mirni quruq haydash yo‘li bilan smola olinadi. Tosh-
ko‘mir smolasi tarkibida 400 dan ortiq aromatik va geterosiklik
birikmalar bo‘ladi. Undagi organik birikmalar fraksiyalarga bo‘lib
ajratiladi.
Birinchi fraksiyada (yengil moy fraksiyasi 170
°
C gacha) benzol,
toluol, ksilol, tiofen, uglerod sulfid, piridin va boshqa moddalar
olinadi.
Ikkinchi fraksiyada (fenol fraksiyasi 170
°
—210
°
C) fenol, kre-
zollar, naftalin, inden, kumaron, tarkibida azot va oltingugurt
bo‘lgan moddalar olinadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi
6 9
Uchinchi fraksiyada (naftalin fraksiyasi 210
°
—230
°
C) nafta-
lin, metilnaftalin, tionaften, indol va boshqa moddalar olinadi.
To‘rtinchi fraksiyada (yutib olish fraksiyasi 230
°
—270
°
C) naf-
talinning hosilalari (asenaften, fluoren, indol va boshqa moddalar)
olinadi
Beshinchi fraksiyada (antratsen fraksiyasi 270
°
—360
°
C)
antratsen, fenantratsen, karbazol, parafin va boshqa moddalar
olinadi.
Oltinchi fraksiya (toshko‘mir pik fraksiyasi 360
°
C dan yuqori
temperaturada) — parafinlar, piren, xrizen va boshqa moddalar
olinadi.
Olingan moddalarning ko‘pi va ular asosida olingan preparat-
lar tibbiyotda va qishloq xo‘jaligida keng ishlatiladi.
Qishloq xo‘jaligi mahsulotlari. Qishloq xo‘jaligida yetish-
tiriladigan jami mahsulotlar organik birikmalarning asosiy man-
bayi hisoblanadi.
O‘zbekiston paxta, xom i pak, lub ekinlar, qorako‘l va guruch
yetishtirishda dunyoda yetakchi o‘rinlarda turadi.
Paxta tolasining 90—92 % ini kletchatka (sellyuloza) moddasi,
donlarining 65—75 % ini kraxmal, qandlavlagining asosini saxa-
roza tashkil etadi. Yetishtirilayotgan poliz ekinlari, bog‘dorchilik
mevalari tarkibida organik kislotalar, uglevodlar, vitaminlar va
boshqa organik birikmalar mavjud. Masalan, olmada olma kislota,
limonda limon kislota bilan limonen terpen uglevodorodi, uzumda
— glukoza, uzum kislota va boshqa moddalar bor.
O‘rmon xo‘jaligi mahsuloti bo‘lgan daraxtlarning yog‘och
qismini maydalab quruq haydash natijasida metil spirt (yog‘och
spirt), aseton, sirka kislota, fenollar, furfurol va boshqa organik
birikmalar olinadi. O‘rmon atroflarida bitmas-tuganmas boylikka
ega bo‘lgan shifobaxsh o‘simliklar o‘sadi. Ularning bargi, guli,
mevasi, urug‘i, po‘stlog‘i va ildizlaridan dori-darmon sifatida
foydalanishdan tashqari, ulardan biologik aktiv organik birikma-
lar — efir moylari, yog‘lar, oqsillar, uglevodlar, terpenlar, gliko-
zidlar, alkaloidlar, vitaminlar ajratib olinadi.
Organik modda manbalariga hayvonot olami, suvosti o‘sim-
liklari va hayvonlari ham kiradi. Ulardan oqsillar, vitaminlar, azot
va galoidli organik moddalar olinadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi
7 0
Kislorodli organik birikmalar quyidagi sinflarni tashkil etadi:
1. Spirtlar.
2. Fenollar.
3. Oddiy efirlar.
4. Aldegid va ketonlar.
5. Karbon kislotalar.
6. Murakkab efirlar. Yog‘lar.
7. Uglevodlar.
Spirtlar
Molekulasida bitta yoki bir nechta gidroksil gruppa —OH
saqlaydigan birikmalar spirtlar deb ataladi.
Bir atomli to‘yingan spirtlar. To‘yingan uglevodorodlarda bitta
vodorod atomi o‘rnini gidroksil gruppa egallasa, bir atomli
to‘yingan spirtlar hosil bo‘ladi. Ular
OH
H
C
1
2
n
n
umumiy for-
mulaga ega. Spirtlar ham o‘z gomologik qatoriga ega bo‘lib, bir
vakilining tarkibi o‘zidan oldingi va keyingilaridan CH
2
— gruppaga
farq qiladi.
Etil spirt quyidagi elektron formulaga ega:
H
:
O
:
C
:
C
:
H
:
:
:
:
H
H
H
H
Elektron formulasidan ko‘rinib turibdiki, kislorod atomi bilan
vodorod atomi o‘rtasidagi kimyoviy bog‘lanishlardan bittasi juda
qutblangan.
Nomenklaturasi va izomeriyasi. Oddiy spirtlar nomi radikal
nomiga spirt so‘zini qo‘shib o‘qish bilan hosil bo‘ladi.
OH
CH
3
OH
H
C
5
2
3
3
CH
|
OH
−
CH
−
CH
metil spirt
(metanol)
etil spirt
(etanol)
izopropil spirt
I bob.
Kislorodli organik birikmalar
www.ziyouz.com kutubxonasi
7 1
Sistematik nomenklatura (IYPAK) bo‘yicha spirtlar nomi
tegishli to‘yingan uglevodorodlar nomiga «ol» qo‘shimchasini
qo‘shib o‘qiladi va gidroksil qaysi uglerod atomida turganligi raqam
bilan ko‘rsatiladi:
1
2
3
4
2
2
3
3
С
С
С
С
-
|
CH
H OH− H− H
H
|
|
3
3
4
2
3
2
3
1
CH
H
C
−
H
C
−
C
−
H
C
OH
Bir atomli to‘yingan spirtlarda izomerlar soni tegishli uglevo-
dorodlarga nisbatan gidroksil gruppaning joylashishi hisobiga ko‘p
bo‘ladi.
Masalan, butanning ikki izomeri bo‘lsa, butanol to‘rtta izo-
merga ega:
3
2
2
3
CH
−
CH
−
CH
−
CH
|
3
3
CH
CH
−
CH
−
OH
CH
−
CH
−
CH
−
CH
2
2
2
3
|
3
2
CH
OH
CH
−
CH
−
Spirtlar gidroksil gruppaning molekulada qanday uglerod
atomida joylashganligiga qarab birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi
spirtlarga bo‘linadi. Molekulada uglerod atomlari birlamchi –
)
H
Ñ
(
3
I
;
ikkilamchi
II
2
(
)
C H
; uchlamchi
)
H
C
(
III
va to‘rtlamchi
IV
(
)
C
bo‘ladi. Agarda gidroksil gruppa birlamchi uglerod atomi bilan
2- metilbutanol- 1
2- metilbutanol- 2
CH
3
n – butan
2- metilpropan
CH
3
butanol- 1
2- metilpropanol- 1
>
butanol- 2
3
2
3
С
–
–
H
CH
CH−CH
OH
2- metilpropanol- 2
OH
2
3
|
|
3
CH –C– CH
CH
www.ziyouz.com kutubxonasi
7 2
bog‘langan bo‘lsa, birlamchi spirt, ikkilamchi uglerod atomi bilan
bog‘langan bo‘lsa, ikkilamchi, uchlamchi uglerod atomi bilan
bog‘langan bo‘lsa, uchlamchi spirt deyiladi.
3
3
3
2
CH
CH
CH
CH OH
— birlamchi spirt
С
3
3
3
3
3
3
CH
¦
CH — CH —CH
CH — OH
¦
¦
CH
CH
Tabiatda uchrashi va olinish usullari. Spirtlardan metanol va etanol
kam miqdorda sof holatda, o‘simliklardan olinadigan efir moylarda va
o‘simlik a’zolarida uchraydi. Spirtlar oddiy va murakkab efirlar holatida
tabiatda keng tarqalgan. Spirtlar asosan quyidagi usullarda olinadi:
1. Murakkab efirlar gidroliz qilib olinadi:
OH
H
C
COOH
CH
HOH
H
OC
O
C
—
CH
5
2
3
5
2
3
2. Galoid birikmalarga ishqorlarning suvli eritmasi ta’sir ettirib
olinadi:
KBr
CHOH
CH
CH
KOH
CHBr
CH
CH
3
3
3
3
3. Etilen uglevodorodlarga temperatura va katalizator — rux xlorid
ishtirokida suv ta’sir ettirib olinadi:
OH
CH
—
CH
HOH
CH
CH
2
3
2
2
Sanoatda metanol is gazidan sintez qilib olinadi:
OH
CH
H
2
CO
3
2
ZnO
C
300
Sanoatda etil spirt kraxmal (guruch, bug‘doy, kartoshka va
hokazo) va kletchatka (o‘rmon xo‘jalik chiqindilari, g‘o‘zapoya)
saqlaydigan o‘simlik xomashyolarini bijg‘itish yo‘li bilan olinadi:
6
12
6
2
5
10
6
O
H
C
)
O
H
C
(
0
H
n
n
n
CH
3
— ikkilamchi spirt
CHOH
—
CH
CH
CH
—
CH
3
3
2
3
¦
— uchlamchi spirt
www.ziyouz.com kutubxonasi
7 3
2
5
2
6
12
6
CO
2
OH
H
C
2
O
H
C
Kletchatka saqlaydigan o‘simliklardan olingan etil spirt «gidroliz
spirt» deb ataladi, chunki uning tarkibida 0,3—0,5% gacha metil
spirt bo‘ladi. Shuning uchun «gidroliz spirt» sintetik kauchuk olishda
ishlatiladi.
Fizik xossalari. Spirtlarning birinchi to‘rt vakili harakatchan
suyuqlik bo‘lib o‘ziga xos hidga ega. Spirtlarning molekular massasi
ortishi bilan qaynash temperaturasi ham ortib boradi (7-jadval).
7 - j a dv a l
Spirtlarning fizik xossalari
Spirtlarning qaynash temperaturasi, shu spirt molekulasidagi
radikal asosida hosil bo‘lgan galoid birikmaning va oddiy efirning
qaynash temperaturasidan doimo yuqori bo‘ladi. Masalan,
Etil spirt
OH
H
C
5
2
78°C
Dietil efir C
2
H
5
—O—C
2
H
5
35°C
Etil xlorid C
2
H
5
Cl
12,4°C
i
m
o
N
i
s
a
l
u
m
r
o
F
-
u
S
-
a
l
q
u
y
s
i
n h
-
m
e
t
-
a
r
e
p
,
i
s
a
r
u
t
Ñ
°
-
y
a
Q
h
s
a
n
-
m
e
t
-
a
r
e
p
,
i
s
a
r
u
t
Ñ
°
y
i
b
s
i
N
i
g
i
l
h
c
i
z
l
o
n
a
t
e
M
l
o
n
a
t
E
1
—
l
o
n
a
p
o
r
P
2
—
l
o
n
a
p
o
r
P
1
—
l
o
n
a
t
u
B
2
—
l
o
n
a
t
u
B
—
l
i
t
e
m
-
2
o
n
a
p
o
r
p
1
—
l
—
l
i
t
e
m
-
2
2
—
l
o
n
a
p
o
r
p
7
9
—
7
1
1
—
7
2
1
—
8
8
—
9
8
—
— 4
9
5
0
1
—
5
2
5
6
8
7
7
9
2
8
8
1
1
0
0
1
8
0
1
3
8
4
2
9
7
,
0
1
9
8
7
,
0
4
4
0
8
,
0
9
4
8
7
,
0
6
9
0
8
,
0
8
7
0
8
,
0
8
0
0
8
,
0
2
8
8
7
,
0
OH
CH
3
OH
H
C
5
2
OH
CH
CH
CH
2
2
3
3
3
CH
CHOH
CH
OH
CH
CH
CH
CH
2
2
2
3
3
2
3
CH
CHOH
CH
CH
3
3
3
CH
)
CH
(
C
CH
20
4 ,
d
OH
CH
)
CH
(
CH
CH
2
3
3
OH
¦
www.ziyouz.com kutubxonasi
7 4
Spirt molekulasining tuzilishi suvning molekula tuzilishiga
o‘xshash bo‘lib, uglevodorod radikali va vodorod atomi kislorod
atomi bilan bir chiziqda yotmasdan, bir-biri bilan ma’lum burchak
ostida joylashadi. Buning sababi, molekuladagi kislorod atomi erkin
juft elektronlarga ega bo‘lishi uchun ikkinchi molekuladagi musbat
zaryadli vodorod atomini o‘ziga biriktiradi. Bu birikma elektrostatik
bo‘lib, vodorod bog‘ hosil qiladi (formulada uchta nuqta bilan ko‘rsa-
tiladi). Natijada spirtlar assotsilangan (bir-biriga yopishgan) mo-
lekulalarni tashkil etadi:
H
—
R
O
H
—
R
O
H
—
R
O
H
—
R
O
¦
¦
¦
¦
Shuning uchun ham spirtlarning qaynash temperaturasi yuqori
bo‘ladi. Asosiy energiya vodorod bog‘ning uzilishiga va mole-
kulalarning bir-biridan ajralishiga sarflanadi.
Kimyoviy xossalari. Spirtlar kislota va asos xossaga ega emas,
shuning uchun ularning suvli eritmalari neytral reaksiyaga ega.
Spirtlarning kimyoviy xossasi molekulani tashkil etgan atom
va atomlar gruppasining reaksiyaga kirish xususiyatiga bog‘liq.
Masalan, etil spirt molekulasida reaksiyaga kirishadigan atom
va atomlar gruppasini uch gruppaga bo‘lish mumkin:
1. Gidroksil gruppaning vodorod atomi orqali boradigan
reaksiyalar.
2. Gidroksil gruppa orqali boradigan reaksiyalar.
3. Radikaldagi vodorod atomlari ishtirokida boradigan reak-
siyalar.
Gidroksil gruppaning vodorod atomi orqali boradigan reaksi-
yalar. Gidroksil gruppaning vodorod atomi harakatchan bo‘lgani
uchun o‘rin olish reaksiyalariga oson kirishadi:
www.ziyouz.com kutubxonasi
7 5
a) gidroksil gruppaning vodorod atomi metallga o‘rin alma-
shib alkagolatlar hosil qiladi.
2C
2
H
5
OH+2Na
→2C
2
H
5
ONa+H
2
natriy etilat
Alkagolatlar beqaror bo‘lgani uchun tezda havodagi nam
ta’sirida parchalanib spirt va ishqor hosil qiladi.
C
2
H
5
ONa+HOH CH
3
CH
2
OH+NaOH
b) gidroksil gruppaning vodorod atomi organik kislota qoldiq-
lari (radikallar) bilan o‘rin almashib murakkab efirlar hosil qiladi.
O
H
H
OC
—
O
C
—
CH
OH
—
O
C
—
CH
OH
H
C
2
5
2
3
3
5
2
¦¦
¦¦
sirka kislota
etilasetat
Spirtlarning gidroksil gruppasi orqali
boradigan reaksiyalar
1. Spirtlar galoid kislotalar yoki fosforning galoidli birikmalari
bilan qo‘shib qizdirilsa, galoid alkillar hosil bo‘ladi:
C
2
H
5
OH+HBr
→C
2
H
5
Br +H
2
O
etilbromid
C
2
H
5
OH+PBr
5
→C
2
H
5
Br+POBr
3
+HBr
2. Degidratatsiya reaksiyalari. Ikki molekula spirt konsentr-
langan sulfat kislota ishtirokida qizdirilsa, bir molekula suv ajralib
chiqishi hisobiga oddiy efir hosil bo‘ladi:
C
2
H
5
OH+C
2
H
5
OH
→C
2
H
5
—O—C
2
H
5
+H
2
O
Bu reaksiyada ham gidroksil gruppa, ham gidroksil gruppadagi
vodorod atomi xususiyatlarini ko‘rish mumkin.
Spirtni ko‘p miqdordagi konsentrlangan sulfat kislota ishtirokida
qizdirilsa, bir molekula spirtdan bir molekula suv chiqishi hisobiga
to‘yinmagan uglevodorod — etilen hosil bo‘ladi.
CH
3
—CH
2
—OH
→CH
2
=CH
2
+H
2
O
Suv molekulasining ajralib chiqishi bilan ketadigan reaksiyalar
degidratatsiya reaksiyasi deyiladi.
→
www.ziyouz.com kutubxonasi
7 6
3. Oksidlanish reaksiyasi. Spirtlarning oksidlanish reaksiyasi-
da ham radikal vodorod atomlari reaksiyada qatnashadi.
Birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi spirtlar bir xil sharoitda
oksidlansa, birlamchi spirtlardan aldegidlar, ikkilamchi spirtlardan
ketonlar hosil bo‘ladi, uchlamchi spirtlar esa oksidlanmaydi. Ammo
uchlamchi spirtlar kuchli oksidlovchilar ta’sirida oksidlansa,
uglerodlar o‘rtasidagi bog‘ uziladi va spirtga nisbatan kichkina
molekulalar hosil bo‘ladi:
O
H
H
—
O
C
—
CH
OH
OH
H
C
—
CH
)
O
(
OH
CH
—
CH
2
3
3
2
3
¦¦
¦
O
H
CH
—
O
C
—
CH
CH
—
C
—
CH
)
O
(
CH
—
H
C
—
CH
2
3
3
3
3
3
3
¦¦
¦
¦
ikkilamchi spirt
dimetil keton (aseton)
O
H
CH
—
O
C
—
CH
H
—
O
C
—
H
O
OH
—
¦
¦
C
—
CH
2
3
3
2
3
¦¦
¦¦
uchlamchi spirt
chumoli aldegid
aseton
Etil spirtning yonishi
C
2
H
5
OH+3O
2
→2CO
2
+3H
2
O
Dostları ilə paylaş: |