S. M. Turobjonov, M. M. Niyazova

bu yerda:
g — briket massasi, g; 
m — yacheykalar soni; 
nv — 1 daqiqada aylanish soni.
Magnitli boyitish paramagnit va ferromagnitli komponentlarni 
ajratish uchun qo‘llaniladi. Kuchli magnit xususiyatlari magnetit (Fe, 
F e 20 3), m agnelit (F e 20 3), pirrotik (F en_j Sn), titan o m ag n etit, 
ferrosilitsiy, franklinit, sideritlarga xosdir. Kuchsiz magnitli xususiyatlar 
esa temir, marganets, xrom va va boshqa nodir metallaming oksidlari, 
gidroksidlari va karbonatlariga xosdir.
Magnitli separatsiya qilinadigan ashyolar aw al maydalash, elash, 
quyqasizlantirish, m agnitlovchi kuydirish va boshqa jarayonlar 
yordamida ishlov beriladi. Yiriklik darajasi 3 — 50 mm oralig‘ida bo‘lgan 
ashyolar quruq usul bilan, 3 mm dan kichik bo‘lgan zarrachalar esa 
ho‘l usul bilan magnitli boyitiladi.
Kuchli magnitli ashyolami quruq separatsiyalash quwati quyidagicha 
aniqlanadi:
Q = 0.82n(L-0.1)98[(d2 - d,) / lg d2 /d,] ab 
bu yerda:
n — asosiy barabanlar soni,
L — baraban uzunligi, m,
9 — barabanda ashyoning harakatlanish tezligi, m/s,
6 — boshlang‘ich ashyo zichligi, T /m 3
d2 va dj — donalarning eng kichik va eng katta diametrlari, mm, 
a va b — qiymatlari maxsus adabiyotlarda keltirilgan koeffitsientlar. 
Elektrik boyitish usuli ajratilayotgan ashyolarning elektrofizik 
xossalari turlicha ekanligiga asoslangandir. Ushbu usul elektrostatik 
maydonda, yoy hosil qiluvchi maydonda, yoyli-elektrostatik maydonda 
separatsiya qilish va triboadgezion separatsiyalashni o ‘z ichiga oladi. 
Ular yordamida rangli, qora, nodir metallar rudalarini, shuningdek.
141

---

mumkin n° meta11 ashyolarni ЬоУ^
18
Ь, sinflash va changsizlantirish
8.3. Boyitish
Yuzalardagi oqimlarda boyitish jarayonlari o ‘z ichiga konsentratsion 
stollarda, oqimli separatorlarda, shlyuzalarda va vintli senaratorlarda 
boyitishlarni oladi.
Ushbu jarayon m ineral zarrachalarini suvning yo‘nalishiga 
perpendikular ravishda llganlanma-qaytma harakatda qiya stolning deka 
yuzasi bo‘ylab oqib tushuvchi yupqa suv qatlamidan zichligi bofvicha 
ajratilishi bilan xarakterlanadi.
Dekalar trapetsiya va to‘g‘ri burchakli shaklda bo‘ladi. Deka yuzinine 
bir qismida ko‘ndalang yo‘nalishda parallel rifllar biriktiriladi Ulamine 
uzunligi stolning yuqon chekkasidan pastki qirraga qarab ortib boradi 
Ajratilishi lozim boigan pulpa stolning yuqori burchagiga beriladi’ 
Dekani yuvuvchi suv bilan ta ’minlash yuqori burchakdan boshlanadi’
Awaldan guruhlarga ajratilgan jismlar ancha samarali ajratiladi’ 
Deka uzunligi L ш uning kengligi V ga bo‘lgan optimal nisbati 
boyitilayotgan jismlar yirikligi bilan aniqlanadi
Konsentratsiyalangan stollar sanoat, yarim sanoat va 
laboratonyalarda bir va ко p yarusli variantlarda uch xil ko‘rinishdagi 
dekalar: qumli (L / S=2.5; d > 1 mm bo‘lgan jism lar uchun? 
maydaqumli (L / S =1.8; d=0.2 - 1 mm), shlamli (L / S < 15 d >
0.2 mm) bilan tayyorlanadi. 
’ ’
Stollarda boyitishning asosiy boshqariluvchi parametrlariga stol 
dekasining bir daqiqadagi yo‘llar soni va yo‘lning optimal uzunligi L 
(mm) taalluqli bo‘hb, ular quyidagicha aniqlanadi:
n - 2 5 0
/ i [ d _
1 = 18
bu yerda: d „ - qoldiq moddasi 5% bo'lgan elak sitasi o'lchamma 
teng bo'lgan zarrachalar o‘lchami.
Konsentratsion stolning quwati (p soat) quyidagi formula orqali 
aniqlanadi: 
4