S. M. Turobjonov, M. M. Niyazova

S 0 2 + 0 . 5 0 2—►
S 0 2
147

---

pirit kuyundilaridan aralashtirib tayyorlangan shixta kiritiladi. 
Tayyorlash operatsiyalariga shixta komponentlarini yiriklik darajasi 
bo‘yicha tayyorlash, ularni kimyoviy tarkibiga binoan o'rtalashtirish 
va nomlash kiradi. Iqtisodiy nuqtayi nazardan yirik aglomeratsiya 
qurilmalarini metallurgiya korxonalarida o‘matish maqsadga muvofiqdir.
Ko‘p miqdordagi kuyundi va quruq elektrofiltrlarda ushlab qolingan 
kuyundi changlari mineral pigmentlar ishlab chiqarishda qo'llaniladi: 
temirli surik, mumiyo, oxra. Ularni olish texnologiyalari turlichadir.
Odatda mumiyo va temirli surik turidagi pigmentlar olish uchun 
kuyundi qizdirish yo‘li bilan konsentrlangan sulfat kislotasi bilan ishlov 
beriladi. Hosil qilingan tem ir sulfatini alebastr, bo‘r, tuproq bilan 
aralashtirib, so‘ng pechda pishiriladi. Pishirish temperaturasi va tanlangan 
qo‘shimchalar turiga qarab turli rangli pigmentlar olinadi. Ushbu 
texnologiyaga binoan olingan pigmentlarning kamchiligi shundan 
iboratki, pigment tarkibida oltingugurt va uning birikmalari borligi uchun 
ushbu pigmentdan olingan bo'yoqni metall yuzalari uchun qo‘llash 
mumkin emas, chunki oltingugurt metallni korroziyaga olib keladi.
56-rasmda kuyundilardan temir suriki uchun quruq mineral pigment 
olish texnologik sxemasi keltirilgan.
56-rasm. Kuyundilardan temir suriki uchun quruq mineral pigment olish
texnologik sxemasi:
1— elak, 2 ,6 — sharli tegirmon, 3 — yuvish uchun sig'im, 4 — quritgich,
5 — kuydirish pechi,
7 — 
aralashtirgich.
148

---

Barcha yuzalarga qo‘llash mumkin bo'lgan bo‘yoq uchun pigment 
ishlab chiqarish texnologiyalari ham mavjuddir. Ushbu texnologiyaga 
binoan pigment olish uchun sulfat kislotasi ishlatilmaydi. Balki temir 
oksidiga boy bo‘lgan 1,3—0,27 mm li kuyundi fraksiyasi qo‘llaniladi.
Kuyundi changi 
havo