S. X. Babadjanova, X. M. Bobojonova Dorivor o‘simliklar florasi va sistematikasi

Dorivorlik xususiyati
: Tibbiy maqsadlar uchun mevalar va urug‘lardan 
foydalaniladi. Ibn Sino urug‘ bodringining xususiyatlari haqida chanqoqni 
qondiruvchi , oshqozon uchun foydalidir, siydikni haydaydi deya ta’rif bergan. 
Xalq tabobatida bodring diuretik, parhezbop vosita sifatida ishlatiladi. Shuningdek, 
ishtahani yaxshilaydigan vosita.Bodring yangi, tuzlangan holda iste’mol qilinsa
ishtahani kuchaytiradi, oshqozondan shira ajralishini tezlashtiradi va shu bilan 
oqsil, yog va minerallarning singishini yaxshilaydi. Bodring, ayniqsa, ich qotishi 
uchun ham qo‘llaniladi. Bodring sharbati kosmetologiya va parfyumeriyada yuz 
terisini oqartiruvchi, tetiklashtiruvchi va toniklovchi ta’sirga ega krem, loson 
tayyorlash uchun keng qo‘llaniladi. 
Turkum. 
Tarvuz (Citrullus Schrad.)-Арбуз.. Bu turkum vakillari bir yillik va 
ko‘p yillik o‘simliklar bo‘lib, poyalari o‘rmalab o‘sadi. Tarvuz Afrika va 
Osiyoning sahro va chala sahro hududlaridan kelib chiqqan. Bularning 7 ta turi 
ma’lum boiib, shundan 2 tasi madaniylashtirilgan. 

---

83 
Tur. Oddiy tarvuz (Citrullus vulgaris SchraD.
. Tarvuzning barcha iste’mol 
qilinadigan navlari shu turga kiradi. MDH hududida Quyi Volga bo‘yi.
Ukraina, Moldaviya, Qrim, Kavkaz va Markaziy Osiyoda ekiladi. Markaziy
Osiyoda juda ko‘p madaniy navlari yaratilgan. Ko‘p uchraydiganlari Oq
tarvuz, Ola tarvuz, Chinni tarvuz, Qora tarvuz, Qo‘ziboy, Xaitqora, Mokki va 
boshqalar. Bular ko‘p joylarda ekib o‘stiriladi. Mahalliy xalq bulami mevasining 
shakliga, rangiga, urug‘iga, etining xususiyati va mazasiga qarab bir-biridan
oson farqlaydi. 
Oddiy tarvuz
-
Citrullus vulgaris Schrad.
bu qovoq oilasiga mansub bir yillik 
o‘simlik, poyasi uzun, tarvaqaylab ketgan, uzunligi 4 m gacha yetadigan o‘simlik. 
Gullar yakka, barg qo‘ltig‘ida joylashgan, ayrim jinsli. Meva - shakli, rangi va 
o‘lchamlari har xil, ko‘p urug‘li, suvli rezavorlar.Iyun-iyul oylarida gullar; avgust-
sentabr oylarida meva beradi.Tarvuzning vatani Janubiy va Markaziy Af-ning 
cho‘l mintaqalari.U O‘zbekistonning barcha hududlarida keng tarqalgan..