O`quv qo`llanma 160 Sahifa
Qorin aortasining pastki okklyuziyasida oyoqlarda qon aylanishi
etishmovchiligining klinik manzarasi quyidagicha xarakterlanadi: yurishda
oyoq og’rishi, 100-200 m yurilganda oqsoqlanish. Og’riq oyoqning xar
qanday bo’limida, jumladan distal bo’limlarida bo’lishi mumkin. Biroq
og’riq ko’prok son va dumbalarda bo’lib, yurishda va jismoniy xarakatda
paydo bo’ladi.
Qorin aortasi yuqoriga ko’tiriladigan trombozi jarayoniga pastki
ichak tutqich arteriyasi tortilgan o’rta okklyuziyada oyoq, ishemiyasining
yuqorida tasvirlangan ko’rinishi og’irlashadi. Bundan tashqari, o’nga
chanoq, organlaridagi yo’g’on ichak terminal bo’limi ishemiyasining klinik
manzarasi qo’shiladi. Bu patologiyada sonlar ichki yuzasi, chov, jinsiy
organlar terisida uvishib qolish sezgisi ko’zatiladi. Aksariyat bemorlar bel
soxasida doimo og’irlik yoki og’riq sezadilar, shu sababli bel-dumgaza
radikulita va deformatsiya qiladigan spondilyozdan muvaffakiyatsiz
davolanadilar. To’g’ri aniqlangan diagnozgina bu og’riqlarning xaqiqiy
tabiatini aniqlashiga imkon beradi.
Ishemik sindromning belgilaridan biri ichning kabziyat yoki ich
ketishi ko’rinishida buzilishidir, og’irroq, hollarda ich kelmay va siydik
ajralmay qoladi. Tez charchab qolish, yurish va xarakat vaqtida son va
dumbalarda og’riq, paydo bo’lishi qorin aortasining o’rta okklyuziyasi deb
shubxa qilishga imkon beradigan simptomdir. Yangi kollaterallar vazifasi
buzilib, kasallikning yanada avj olishi ishemiya zonasi kengayishiga olib
keladi va odatda oyoq distal bo’limlarining qon bilan ta’minlanishi
yomonlashadi. Bu kasallik klinik manzarasiga ta’sir ko’rsatadi. Bu qorin
aortasi o’rta okklyuziyasi bor bemor uchun xos. Ayrim xollardagina distal
bo’limlarda ishemiya proksimal yo’nalishda ortib borishi mumkin.
Vizual ko’zdan kechirishda amalda hamma hollarda boldir va son
muskullari atrofiyasi hamda teri qoplamlarining rangparligi yoki
marmarsimonligini payqash mumkin. Oyoq panjasidagina emas, balki
boldir, son va dumba soxasida teri xarorati pasayishi mumkin.
Qorin aortasi yuqori okklyuziyalarning doimiy va xarakterli
belgilaridan biri bu patologiya uchun patognomonik bo’lgan impotentsiya
hisoblanadi. Uning etakchi sababchisi gorsimon tanalardan antegrad qon
bilan to’liqligining pasayishidir. Jinsiy ojizlik qorin aortasi inter- va
suprarenal segmentlari zararlangan qorin aortasi yuqori okklyuziyasi