108
ko‗llardir (Eshonravotko‗l, Buriyatko‗l, Ulushurko‗l, Kumushkon va
boshqalar). Buyurtma suv havzalariga va qumli cho‗larga
xos hayvonlarni
tiklash va muhofaza qilish maqsadida barpo qilingan.
Arnasoy cho‘l-ko‘l zakaznigi Shimoliy
Nurota tizmasining shimoliy
etaklaridagi Aydar, Tuzkon, Arnasoyga 1969 yildagi suv toshqini vaqtida
Sirdaryo havzasidan Chordara suv ombori va Mirzacho‗ldan
kollektor-drenaj
suvining kelib qo‗shilishi natijasida uzunligi 160 kilometr va eng serbar joyi 30
kilometrga yetadigan katta ko‗l – Arnasoy ko‗li hosil bo‗lgan edi. 1977 yili
Jizzax shahridan 60 kilometr shimolda maydoni 63 ming gektar bo‗lgan
Arnasoy ko‗li qo‗riqxonasi tashkil etilgan edi. Qo‗riqxonada sho‗rxoklar,
botqoqliklar, lyossli tekisliklar uchraydi. Tuzkon ko‗li ham qo‗riqxona tarkibiga
kiradi. Qo‗riqxonaning lyossli, tekislik qismida cho‗l uchun xos bo‗lgan efemer
o‗simliklar (lolaqizg‗aldoq, qiyoq, qo‗ng‗irbosh va boshqalar), juzg‗un o‗sadi.
Qamish va butazorlarda ondatra, yovvoyi cho‗chqa, bo‗ri, bo‗rsiq, to‗qay
mushugi va boshqa hayvonlar yashaydi. Qo‗riqxona
akvatoriyasida qishda va
bahorda o‗rdak, g‗oz, oqqush, qorabuzov, qirg‗ovul va boshqalar to‗planadi.
Shuningdek, bu yerda sazan, laqqabaliq, mo‗ylovbaliq, oqqayroq, qizilqanot va
boshqalar urchitiladi. 1987 yil Arnasoy qo‗riqxonasi, ornitologik buyurtmaga
(zakaznikka) aylantirildi. Arnasoy zakaznigining asosiy vazifasi cho‗l va sun‘iy
hosil bo‗lgan akvatoriyada yashovchi va qishlovchi qushlarni o‗rganish va
muhofaza qilishdan iborat.
Dostları ilə paylaş: 
