Sanoat ishlab chiqarishni tashkil etish va iqtisodi


Ularga xam o’z navbatvda, qator omillar taʼsir etadi



Yüklə 56,68 Kb.
səhifə6/16
tarix19.10.2023
ölçüsü56,68 Kb.
#157149
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
Bozor muvozanati maksimal va minimal narxlar-hozir.org

Ularga xam o’z navbatvda, qator omillar taʼsir etadi:

a) resurslar narxi. Resurslar narxining pasayishi xarajatlarni kamaytirib, tovar ishlab chiqarishni ko’paytirishga olib keladi. Taklif ko’payadi. Natijada uruglikning va o’gitning, yonilgining narxi pasaysa (ob-xavo qulay bo’lib) kartoshkaga bo’lgan taklifning ortishini kutish mumkin. Temir rudasi, kokslanadigan ko’mirning narxi pasayishi po’lat ishlab chikarishni ko’paytirishi mumkin. Bu o’z navbatida taklifni ko’paytiradi. Аksincha, resurslarning narxi ortsa, po’lat ishlab chiqarishni qisqartirib, taklifni kamayishiga olib keladi;

b) ishlab chiqarish texnologiyasi. Аvvalgisiga nisbatan takomillashan texnologiya mexnat unumini oshiradi. Tovarlar va xizmatlar sifatini yaxshilaydi xamda resurslarni tejash imkonini beradi. Bularning xammasi sarf-xarajatni kamaytirib, maxsulotni ko’paytirishga olib keladi. Bu tovar taklifini ko’paytiradi;

v) soliqlar va subsidiyalar. Daromadga, mol-mulkka, resurslarga, xarajatlarga qo’shiladigan soliklarning ortishi xarajatlarni ko’paytiradi. Taklifning qisqarishiga olib keladi. Аksincha, biror tovar ishlab chiqarishga subsidiya imtiyozlari berilsa u xarajatlarning bir qismini koplab, tadbirkor uchun ularni umumiy miqdorini pasaytiradi va tovar taklifini ko’paytiradi.

2. Boshqa tovarlar narxi. Boshqa tovarlar narxining o’zgarishi xam taklifni o’zgarishiga olib keladi. Bug’doy narxining pasayishi fermerni ko’proq jo’xori yetishtirishga undashi yoki aksincha, bugdoy narxining oshishi jo’xoriga bo’lgan taklifning qisqarishiga olib kelishi mumkin.

3. Narx oshish extimoli. Kelajakda maxsulot narxining o’zgarish extimoli xam maxsulot ishlab chiqarishga taʼsir etishi mumkin. Fermerlar joriy yil xosilini bozorga chiqarishni narx oshish extimolini kutib to’xtatib turishi mumkin. Bu joriy taklifning qisqarishini keltirib chiqaradi. Аyniqsa, qayta ishlov beradigan sanoatning ko’p tarmoqlarida narx oshishi extimoli firmalarni ishlab chiqarish quvvatini oshirishga undaydi va bu taklif ko’payishiga sabab bo’ladi.

4. Tovar ishlab chiqaruvchilar, sotuvchilar soni. Muayyan turdagi tovar ishlab chiqaruvchilar qanchalik ko’p bo’lsa, taklif kilinadigan tovarlar miqdori shunchalik ko’p bo’ladi. Tarmoqdagi firmalar soni ortib borishi taklifni ko’paytaradi, chunki tovar ishlab chikarish ko’payadi.

5. Foyda olishning boshqa manbai mavjudligi. Аgarda muaynn tovar ishlab chiqarishga qaraganda boshka tarmoq soxalarida ko’proq foyda olish mumkin bo’lsa, ishlab chiqarish xizmat ko’rsatishga utishlari mumkin. Bu o’z navbatida shu turdagi tovarlar, xizmatlar taklifini ko’paytiradi.
6. Fan-texnika soxasida qilingan ixtirolar va ularni ishlab chiqarishga joriy qilish. Ixtirolar bir tomondan umuman yangi tovarlar, xizmat ko’rsatish turlari taklifini vujudga keltirishi, ikkinchi tomondan, mavjudlarini ishlab chiqarishda tub o’zgarishlar qilishi mumkin. Bular xam taklifni o’zgarishiga taʼsir qiladi.

7. Ishlab chiqarilgan maxsulotning tovarlik darajasi, bozorga yetkazib berish. Pomidor yoki baliqni olsak achitmay, chiritmay, yo’qotmay, sifatini buzmay bozorga yetkazish xam taklifga taʼsir etadi.


Yüklə 56,68 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin