Sh. Sh. Olimov, Sh. X. Samiyeva

Ijodkorlik toʻsigʻi.
Eski dasturlar boʻyicha bir xillikda ishlashga 
odatlangan pedagoglar hech narsani oʻzgartirishni, oʻrganishni va 
rivojlanishni 
xohlamaydilar. 
Ular 
taʻlim 
tizimidagi 
barcha 
yangiliklarga tanqidiy nigoh bilan qaraydilar. 
2.
Muvofiqlik.
Moslashuvchanlik, 
rivojlanishni 
istamaslik, 
boshqalarning 
koʻziga 
kulgili 
koʻrinishi 
tufayli 
pedagoglar 
gʻayrioddiy pedagogik qarorlar qabul qilishdan bosh tortadilar. 
3.
Shaxsiy tashvishlar
. Oʻziga ishonchsizlik, oʻzini past baholash, 
oʻz mulohazalarini ochiq aytishdan qoʻrqish tufayli koʻplab 
pedagoglar taʻlim tashkilotidagi har qanday oʻzgarishlarga ham 
beparvo boʻlishadi. 

---

18 
4.
Qatʻiy fikrda qolish.
Katta yoshdagi pedagoglar oʻz fikrlarini 
yagona, yakuniy, qayta koʻrib chiqilmaydigan deb bilishadi. Ular 
yangi bilim va koʻnikmalarni egallashga intilmaydilar, zamonaviy 
taʻlim tashkilotlaridagi yangi tendensiyalarga salbiy munosabatda 
boʻlishadi. 
Kasbga yoʻnaltirish — tarbiyalanuvchining oʻz ehtiyojini oqilona 
cheklaydigan shaxs sifatida kamolotga yetishining pedagogik jarayoni 
boʻlib, nafaqat pedagogik tashqi ijtimoiy-iqtisodiy, balki psixologik, 
tibbiy, huquqiy muammo hamdir.
Odob-axloq — shaxsning oʻziga va dunyoga munosabatlariga olib 
boruvchi hatti-harakatlarining belgilangan, aniqlangan usuli boʻlib, 
sababiyat, tasavvurlar va qarashlarni oʻz ichiga oladi, yaʻni shaxs 
shakllanishining manbai hisoblanadi. 
Axloqiy tarbiyalanganlik — shaxsning asosiy fazilatlarining 
(mehnatsevarlik, toʻgʻrisuzlik, jamoaviylik) yoki axloqlilikning asosiy 
belgilarining rivojlanishi darajasiga qarab aniqlanadi.
Shaxsning aqliy sifatlari - shaxsning aqliy jihatdan kamolotga 
yetishuvi uning aqliy, zehniy sifatlari, fazilatlari orqali namoyon 
boʻladi. Bunga olib boruvchi sifatlar: bilagʻonlik, obyektivlik, faol 
fikrlovchanlik, mehribonlik hisoblanadi. 
Innovatsion xulq-atvor moslashishni emas, balki oʻz shaxsiy 
qarashlarning shakllanishini, oʻzini oʻzi rivojlantirishni nazarda tutadi. 
Pedagog innovatsion taʻlim jarayonida barkamol shaxsni tarbiyalash 
uchun masʻul ekanligini tushunishi kerak. "Tayyor shablonlar", koʻr-
koʻrona ergashish uning shaxsiy xususiyatlariga mos kelmaydi, u 
doimiy ravishda oʻz intellektual darajasini oshirishi muhimdir. 
“Komplekslar” va psixologik toʻsiqlardan xalos boʻlgan pedagoggina 
innovatsion oʻzgarishlarning toʻlaqonli ishtirokchisi boʻla oladi. 
Maktabga tayyorgarlik xususiyatlari xam shaxs faoliyatining eng 
muhimlaridan biridir. Chunki jismoniy qobiliyatsiz demokratik 
jamiyat ham va jamiyat haqida tushunchalarni ham tasavvur qilib 
boʻlmaydi. Maktabga tayyorgarlik xususiyatlarida shaxs jismoniy 
jihatdan kamolatga yetadi, jismoniy rivojlanish esa shaxsda psixik 
sifatlarni oʻsishiga taʻsir koʻrsatadi. Bu ikkalasi bir-biri bilan organik 
ravishda bogʻlangan boʻlib, ularni ajratish mumkin emas. Demak, 
bundan maʻlumki kishilarni demokratik ruhda tarbiyalashda katta 
ahamiyatga egadir.

---

19