Sh. Sh. Olimov, Sh. X. Samiyeva

Innovatsion taʻlim texnologiyalari tushunchasi, uning 
taʻriflari, metodikadan farqi 
Innovatsion taʻlim texnologiyasi
- bu oʻquv jarayonining 
samaradorligini oshirish va taʻlim faoliyati uchun eng yaxshi shart-
sharoitlarni yaratish uchun mavjud usullar va vositalarni yangilash 
yoki sifat jihatidan yaxshilashni oʻz ichiga olgan oʻquv va taʻlim 
faoliyatini tashkil etish metodologiyasidir. 
Taʻlimdagi innovatsiyalar
esa oʻqitish va oʻrgatish sohasidagi 
innovatsiyalarning paydo boʻlishiga qaratilgan kompleks tadbirlarni 
oʻz ichiga oladi. Bu innovatsiyalar taʻlim jarayonini tashkil etishning 
usul va uslublari, taʻlim va tarbiya jarayonida foydalaniladigan 
resurslar, 
ilmiy 
nazariyalar 
va 
tushunchalarni 
ifoda 
etadi. 
Innovatsiyalar taʻlim faoliyati jarayonida ham rivojlanadi. Oʻquv 
jarayonida bilim oluvchilarning nazariy va amaliy bilimlari 
rivojlanadi, keyinchalik ular amaliy hayotning innovatsiyalar yaratish 
bilan bogʻliq turli sohalarida qoʻllanilishi mumkin.
Pedagogik innovatsiyada 
"yangi"
tushunchasi markaziy oʼrinni 
egallaydi. Shuningdek, pedagogik fanda xususiy, shartli, mahalliy va 
subyektiv 
yangilikka 
qiziqish 
uygʼotadi. Xususiy 
yangilik, 
V.А.Slasteninning aniqlashicha, joriy zamonaviylashtirishda muayyan 
tizim mahsuloti unsurlaridan birini yangilashni koʼzda tutadi. 
Murakkab va progressiv yangilanishga olib keluvchi maʼlum 
unsurlarning yigʼindisi shartli yangilik hisoblanadi.
Yangilik
- bu vositadir: yangi metod, metodika, texnologiya va 
boshqalar. V.I.Zagvyazinskiy “yangi” tushunchasiga taʼrif berib, 
pedagogikadagi “yangi” bu faqatgina gʼoya emas, balki hali 
foydalanilmagan yondashuvlar, metodlar, texnologiyalardir, lekin bu 
pedagogik jarayonning unsurlari majmuan yoki alohida olingan 
unsurlari boʼlib, oʼzgarib turuvchi sharoitda va vaziyatda taʼlim va 
tarbiya vazifalarini samarali hal etishning ilgʼor boshlanmalarini 
oʼzida aks ettiradi. R.N.Yusufbekova pedagogik yangilikka oʼqitish va 

---

14 
tarbiya berishda avval maʼlum boʼlmagan va avval qayd qilinmagan 
holat, natija, rivojlanib boruvchi nazariya va amaliyotga eltuvchi 
pedagogik voqelikning oʼzgarib turishi mumkin boʼlgan mazmuni 
sifatida qaraydi.