Shartli belgilar
Yüklə 1,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Eski va yangi
aristokratiya 13 XIX asr o‘rtalarida Buyuk Britaniya parlamenti jamoalar pala- tasining 652 a’zosidan 489 tasi yer mulkdorlari edi. 1906—1916- yillarda Buyuk Britaniya vazirlarining uchdan ikki qismi elita bilim yurtlari bitiruvchilari edi. Biroq, industrial sivilizatsiya rivojlanishi bilan aristokratiya o‘zining hukmronlik holatini borgan sari yo‘qota bordi. Yerning bir qismi shaharlar qurilishiga berildi, o‘rmon mulklari ham qisqardi. Yangi davr obro‘talab kishilar oldiga yangi talablar qo‘ya bosh- ladi. Ilgari yer mulkdorlari bo‘lgan aristokratiya endi banklarda, sanoat kompaniyalarida, mustamlakalar ma’muriyatlarida rahbarlik lavozimlarini egallay boshladi. Ko‘pgina mulkidan ayrilgan eski aristokratlar yangi boylar bilan qarindosh tutinishi aristokratiya- ning burjuaziya bilan qo‘shilib ketishiga olib keldi. XIX asrda davlatning iqtisodiy va siyosiy hayotida burjuaziya tobora kattaroq rol o‘ynay boshladi. Yirik sanoat korxonalari va banklar tepasida millionlab boylik to‘plagan burjuaziya vakillari turardi. Burjuaziyaning eng yorqin vakillari katta siyosiy mavqega ham erisha boshladi. XIX asrda jamiyat hayotining muhim voqealaridan biri „o‘rta qatlam“ning shakl- lanishi bo‘ldi. „Erkin kasb“ egalari bo‘lgan shaxslar — muhandis- lar, ixtirochilar, shifokorlar, o‘qituvchilar, ofitserlar, huquqshu- noslar va shu kabilar jamiyatning o‘rta qatlamini tashkil etgan. Bu qatlamga taalluqlilikning asosiy belgilaridan biri moddiy ahvolning har holda to‘kisligi bo‘lgan. XIX asrning ikkinchi yarmida o‘rta qatlam vakillari orasida, ayniqsa, huquqshunoslar toifasi ajralib turardi. Huquqiy davlat- ning shakllanishi, fuqarolik jamiyatining barpo bo‘lishi, iqtisodiy hayotning rivojlanishi tufayli huquqshunoslarga bo‘lgan ehtiyoj ortib bordi. Ular konstitutsiyalar, qonunlar yozish, kodekslar tuzish, vasiyatlarni rasmiylashtirish, banklarga, tadbirkorlarga mas- lahatlar berish va sud jarayonlarida ishtirok etish kabi ishlarni bajargan. Ko‘pgina siyosiy arboblar ham ma’lumotiga ko‘ra huquq- shunos edi. O‘rta qatlam jamiyatga barqarorlik baxsh etdi. Chunki, odatda, o‘rta qatlam ijtimoiy buhronlarni ma’qullamaydi, inqilob- lardan islohotlarni afzal ko‘radi. XIX asrda yangi ishchilar sinfi shakllandi. Sanoat to‘ntarishi yuz bergan uchta yirik Yüklə 1,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|