Шүбһә доғуран суаллар

Sual 58: İmamın (ə) İslam hökuməti qurmaq istəyi vardımı? 
Cavab: Belə bir baxış ilk dəfə şiələr arasında Seyyid 
Mürtəza
91
tərəfindən bəyan olunmuşdur. İmamın (ə) Kufəyə doğru 
hərəkəti haqqında verilən suala alim belə cavab verir: “Ağamız 
Əba-Əbdillah (i. Hüseyn (ə)) yalnız öz qövmünün əhd və 
əqidəsinə əmin olduqdan sonra, hakimiyyəti ələ almaq üçün 
Kufəyə yola düşdü.
92
Amma bu nəzəriyyə digər şiə alimləri 
arasında tərəfdar tapmadı. Şeyx Tusi, Seyid ibn Tavus, əllamə 
Məclisi kimi böyük alimlər bu baxışı rədd etdilər.
93
Dövrümüzün bə`zi yazarları qeyri-şiələrin şübhələrinə cavab 
vermək üçün bir daha bu nəzəriyyəni diriltmək istəmişlər. Amma 
şəhid Mütəhhəri, doktor Şəriəti kimi şəxsiyyətlər uyğun 
nəzəriyyəni qəbul etməmişdir. Bu nəzəriyyəyə qarşı əsas irad 
imam Hüseynin (ə) qeyb elminin nəzərdən qaçırılmasıdır. 
Amma həmin nəzəriyyənin mahiyyəti, yə`ni islami hökumət 
qurmaq məqsədi ilə Yezidə qarşı qiyam qaldırılması Seyyid 
Ruhullah kimi yüksək şəxsiyyətlər tərəfindən təsdiq olunur. O, 
müxtəlif məqamlarda bu məsələyə toxunur, dini hökumət 
qurulması üçün İmamın (ə) sə`ylərini müqəddəs Aşura qiyamının 
əsas məqsədlərindən biri kimi qeyd edir. Onun Nəcəfdəki 
çıxışlarından birinə nəzər salaq : “İmam Hüseyn (ə) Müslim ibn 
Əqili xalqı bey`ətə də`vət etmək üçün göndərdi. O, zalım 
hökuməti yıxmaq, islami bir hökumət qurmaq istəyirdi.”
94
Bu nəzəriyyənin isbatı üçün bir sıra dəlillər gətirilir: 
Mədinədən çıxarkən İmamın (ə) sadaladığı üç hədəf (islah, 
əmr be mə`ruf, Peyğəmbər və Əli (ə) yolunun davamı) uyğun 
nəzəriyyənin ən tutarlı dəlilidir.
95
Əlbəttə ki, ən böyük islah islami 
hökumət qurulması sayəsində mümkün olur. Əmr be mə`ruf və 
nəhy əz münkərin (yaxşıya əmr, pisə qadağa) ən ali dərəcəsi islami 
hökumətə xas bir işdir. Yalnız İslam hökumətində şər`i hakim 
səlahiyyət sahibi olur. İkinci bir tərəfdən, imam Peyğəmbər (s) və 
Əlinin (ə) yolunu xatırlatmaqla onların hakimiyyətinə işarə edir. 
91
2. 355-436. 
92
“Şəhid Fateh”, s. 170. 
93
Həmin mənbə. 
94
“Səhifəyi nur”, c. 1, s. 174. 
95
“Biharul-ənvar”, c. 44.s.329. 

---

40 
Kufəlilərin hazır qoşunu və imama ehtiyacdan danışan 
məktubu bir daha sübut edir ki, onlar Yezid hökumətini qeyri-
qanuni bilir və İmamın (ə) Kufəyə gəlib hökumət qurmasını 
istəyirdilər. Həzrət onların istəyinə cavab olaraq Kufəyə doğru 
hərəkət etdi. Kufənin şiə başçılarının yazdığı bir məktubda belə 
deyilir: “Bizim rəhbərimiz yoxdur. Bizə tərəf gəlsən, ümid var ki, 
Allah sənin vasitənlə bizi haqqa çatdıra…”
96
İmamın Müslim ibn Əqil vasitəsi ilə Kufəyə göndərdiyi ilk 
cavabda imamət və hökumətin təşkili məsələsinə toxunulur. İmam 
(ə) buyurur: “Mən bütün dediklərinizi anladım. Birinci sözünüz 
budur ki, bizim rəhbərimiz yoxdur.” İmam qərara gəlir ki, Müslim
Kufəyə gedib, onların istəyini təsdiq etdikdən sonra Kufəyə üz 
tutsun.
97
İmam (ə) öz məktubunda şəriət hökmlərinin bəyanından yox, 
hökumət məsələlərindən danışır. İmam (ə) yazır: “Yalnız o şəxs 
imam kimi tanına bilər ki, Allahın kitabını bilsin, ədaləti bərpa 
etsin, həqiqətə bağlansın və bütün sə`ylərini Allahın yoluna 
yönəltsin.”
98
Müslim ün Kufədəki fəaliyyəti, kufəlilərdən bey`ət alması, 
bey`ət edənlərin siyahısının tutulması bir daha imam Hüseynin (ə) 
Kufədə hökumət qurmaq məqsədini açıqlayır. 
Bəni-Üməyyə tərəfdarlarının Yezidə yazdıqları məktublarda 
Kufədə Müslim tərəfdarlarının artmasından duyulan həyəcan öz 
əksini tapır. Onlar Kufənin əldən çıxacağından qorxurlar. 
Məktublardan birində deyilir: “Əgər Kufəyə ehtiyacın varsa güclü 
bir şəxsi oraya hakim göndər ki, əmrini yerinə yetirib, düşməninlə 
sənin kimi rəftar etsin.”
99
Kufəlilərin imamı (ə) istəməsi barədə Müslim ün ona 
göndərdiyi xəbər bu müddəanın tutarlı dəlillərindəndir. İmam (ə) 
yoldan kufəlilərə yazıb, Qeys ibn Müsəhhər vasitəsi ilə göndərdiyi 
məktubda onların daha ciddi çalışmalarını istəyir. Məktubda 
buyurur: “Müslim dən məktub aldım ki, bizə gömək etməyə və 
haqqımızı düşməndən almağa hazırsınız. Allahdan istəyirəm ki, 
işimizi xeyrə döndərsin və sizə böyük mükafat əta etsin. Həmin 
məktubdan sonra zilhəccənin səkkizinci günü Məkkədən çıxıb, 
96
“Vəq`ətul-təf”, s.92. 
97
“Vəq`ətul-təf”, s. 91. 
98
Həmin mənbə. 
99
Bəq’ətul-təf, səh.101. 

---

41 
sizə doğru hərəkət etdim. Mənim elçim sizə yetişən kimi sürətlə 
hazırlaşın, 
işinizdə 
ciddi 
olun. 
Mən 
tezliklə 
sizinlə 
görüşəcəyəm.”
100