198
2014-yilda qo‘shilgan qiymat solig‘ining egri soliqlar tarkibidagi
ulushi 58.41% bo‘lishi kutilmoqda. Tahlil ma’lumotlaridan xulo sa
qilish
mumkinki, qo‘shilgan qiymat solig‘i respublikamiz hudu di-
da undiriluvchi barcha egri soliqlarning qariyib 2/3 qismini tash-
kil qiladi.
Shu sababli, qo‘shilgan qiymat solig‘i bo‘yicha soliq
tu shumlarini to‘g‘ri prognozlash makroiqtisodiy barqarorlikni ta’-
min lashda muhim ahamiyat kasb etadi. 7–1-jadvalga qarang.
7–2-jadval
Qo‘shilgan qiymat solig‘ining davlat budjeti daromadlaridagi ulushi
16
Ko‘rsatkichlar
2010
2011
2012
2013
2014
Davlat
budjetining maqsadli
jamg‘armalarisiz jami daromadlari
100,00 100,00 100,00 100,00 100,00
Egri soliqlar
53,17
53,51
54,27
51,94
40,93
Qo‘shilgan qiymat solig‘i
30,40
32,32
32,91
30,82
23,91
Qo‘shilgan qiymat solig‘ining davlat
budjeti jami daromadlari
tarkibida ham sezilarli ulushga ega bo‘lgan. Uning o‘tgan besh
yil davomida davlat budjeti daromadidagi ulushi tebranish xusu-
siyatiga ega bo‘lganligini kuzatishimiz mumkin. Ammo, 2014-yil-
da qo‘shilgan qiymat solig‘ining davlat budjetini soliqli daromad-
laridagi ulushi oxirgi besh yilda eng kam ulushga ega bo‘lganligini
kuzatishimiz mumkin.Masalan, 2010-yilda uning ulushi 30.40%ni
tashkil qilgan bo‘lsa, 2014-yilda ushbu ko‘rsatkich 23.91%ni tash-
kil qilishi kutilmoqda. 7–2-jadvalga qarang.
Qo‘shilgan qiymat solig‘iga xos bo‘lgan
muhim xususiyatlardan
biri shundaki, soliqqa tortishning obyekti bo‘lib, nafaqat ichki bo-
zor dagi
tovaroborot, balki mamlakat korxonalarining tashqi bozor-
laridagi tovaroboroti ham hisoblanadi.
16
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori asosida
199
O‘zbekiston Respublikasi soliq kodeksining 197
- moddasida
qo‘shilgan qiymat solig‘i to‘lovchilari sifatid to‘rt toifadagi shaxslar
ko‘rsatilgan.
7–3-jadval
Dostları ilə paylaş: 
