Strateji TƏHLİL
Yüklə 287,38 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Ordu quruculuğunda
düzgün və prinsipial mövqe tutulmasının nəticəsi idi ki, Cümhuriyyət hökumətinin bir neçə kabinəsi təşkil edilsə də, Hərbi Nazirliyin rəhbərliyi dəyişilməz qaldı. Yeni təşkil olunan kabinələrin hamısının rəhbərliyi Hərbi Nazirliyə rəhbərlikdə S.Mehmandarov və Ə.Şıxlinskiyə alternativ görmədilər. STRATEJİ TƏHLİL | Say 1-2 (23-24) • 2018 338 uyğun olaraq aparılması tələb olundu. Belə ki, salamlaşan şəxs “salam” deməli, qarşı tərəf isə “əleyküm salam” deyə cavab verməli idi. Əsgəri tərifləyərkən və ya ona təşəkkür bildirərkən “mərhəba” deyilməli, əsgər isə cavabında “çox sağ ol” deməli idi [3, 42]. Azərbaycan hökumətinin müvafiq qərarına uyğun olaraq milli ordu daxilində də Azərbaycan dili dövlət dili elan edildi. Doğrudur, yetərli say- da milli kadrların olmaması üzündən ordunun bütün səviyyələrində bu dilin tətbiqi qeyri-mümkün oldu. Amma qoşunların şəxsi heyəti daxilində ünsiyyət dili kimi Azərbaycan dili istifadə edilməkdə idi və bu məsələ hərbi nazir tərəfindən də ciddi bir tələb kimi irəli sürülmüşdü. Onun müvafiq əmrinə əsasən, Cümhuriyyət ordusunda xidmət edən qeyri-azərbaycanlı zabitlər bir ay müddətində heç olmasa komanda sözlərinin azərbaycanca qarşılığını öyrənməli və əsgərlərə Azərbaycan dilində komanda verməli idilər. Bir ay müddətində bu tələbi yerinə yetirməyən zabitlər dərhal or- dudan xaric edilməli idilər [3, 42]. Azərbaycan dilinin öyrədilməsi və əsgərlər arasında savadsızlığın ləğvi üçün ordu daxilində müvafiq kurslar təşkil edildi və həmin kurslarda dərslərin aparılmasına təcrübəli mütəxəssislər cəlb olundu [7, 113]. Əsgərlərlə ünsiyyətin Azərbaycan dilində aparılması və onlara hərb işi- nin Azərbaycan dilində öyrədilməsi şəxsi heyəti xidmətə daha sıx şəkildə bağladı və ordu daxilindəki mənəvi-psixoloji vəziyyətin yaxşılaşmasına, habelə döyüş hazırlığı səviyyəsinin yüksəldilməsinə müsbət təsir göstərdi. Hərbi Nazirliyin rəhbərliyi Azərbaycan ordusunun şəxsi heyətinin mənəvi durumuna, hər bir döyüşçünün mənsub olduğu xalqın tari- xi keçmişinin öyrənilməsinə, onun qəhrəmanlıq nümunələri üzərində tərbiyələndirilməsinə böyük əhəmiyyət verirdi. Bu baxımdan S.Mehmandarov çox qiymətli fikir və təkliflər irəli sürdü. Həmin fikir və təkliflərin mahiyyəti ondan ibarət idi ki, Azərbaycanın qəhrəmanlıq ta- rixi həm araşdırılmalı, həm də xalq kütlələrinə, o cümlədən qoşunla- rın şəxsi heyətinə çatdırılmalıdır. S.Mehmandarov şübhə etmirdi ki, azərbaycanlılardan təşkil edilmiş hərbi qüvvələr öz xalqının qəhrəmanlıq tarixini yaxşı bilməli, ondan ibrət götürməlidir. Hərbi nazir bu istiqamətdə aparılan işlərin milli-bəşəri dəyərlər üzərində qurulmasına üstünlük verir və bu sahədə ifratçılığa varılmasına, milli tərbiyənin millətçiliyin qızışdırıl- ması ilə əvəzlənməsinə razı deyildi. O, milli tarixi keçmişin öyrənilməsində yalnız sağlam hisslərin aşılanmasını və mütərəqqi xəttin izlənməsini əsas vəzifə sayırdı [22, 49]. Şəxsi heyətin mənəvi əhval-ruhiyyəsinin yaxşılaşdırılması məqsədilə qoşunların ümumi təlim-tərbiyəsi çərçivəsində əsgərlərlə söhbətlər apa- rılması, onlara Azərbaycanın tarixi, hərbi anda sədaqət və s. mövzuların
|