Studia podyplomowe logopedia kliniczna

Liczba godzin: 30 (15+15)

Celem zajęć z fonetyki (a także z fonologii języka polskiego) jest zapoznanie słuchaczy z podstawowymi pojęciami z zakresu fonetyki i fonologii języka polskiego, istotnymi w praktyce logopedy. Słuchacze opanowują przede wszystkim wiadomości związane z klasyfikacją głosek polskich, zależnością między wymową a pisownią, upodobnieniami, prozodią języka polskiego oraz podstawowymi pojęciami z zakresu fonologii. Opanowują również technikę zapisu transkrypcyjnego.

1. 
   Fonetyka – przedmiot badań fonetyki, zastosowania fonetyki, działy fonetyki. Dźwięk jako zjawisko fizyczne, dźwięki mowy ludzkiej. Budowa narządów mowy. Funkcje narządów mowy. Alfabet fonetyczny.
   
2. 
   Podstawowe pojęcia fonetyki: głoska, części składowe głoski, części składowe wyrazu – nagłos, śródgłos, wygłos, wygłos absolutny, sylaba.
   
3. 
   Metody opisu głosek polskich: artykulacyjna, akustyczna, audytywna. Kryteria opisu samogłosek, kryteria opisu spółgłosek.
   
4. 
   Zależności między pisownią a wymową: funkcje litery i, ilościowa zgodność i niezgodność głosek i liter, problem miękkości w języku polskim, nosowość, jednorodność i niejednorodność grup pod względem dźwięczności.
   
5. 
   Upodobnienia: wewnątrzwyrazowe (pod względem miejsca artykulacji, stopnia zbliżenia narządów mowy), międzywyrazowe: pod względem dźwięczności (wymowa warszawska i krakowsko-poznańska), pod względem miejsca artykulacji, pod względem stopnia zbliżenia narządów mowy.
   
6. 
   Prozodia języka polskiego.
   
7. 
   Przedmiot badań fonologii; pojęcie fonemu, fonem a głoska, cechy fonologiczne i niefonologiczne, opozycje fonologiczne, warianty fonemu: warianty pozycyjne – wariant główny i warianty poboczne, warianty fakultatywne.
   

Forma zaliczenia: test sprawdzający nabyte umiejętności, samodzielna transkrypcja tekstu.

Sposób zaliczenia: zaliczenie z oceną
Bibliografia:

Ostaszewska D., Tambor J., Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

Strutyński J., Gramatyka polska, Wydawnictwo Tomasz Strutyński, Kraków 2006.

Szpyra-Kozłowska J., Wprowadzenie do współczesnej fonologii, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2002.

Tambor J., Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego. Ćwiczenia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

Wiśniewski M., Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Wydawnictwo UMK, Toruń 2001.

opracowała: dr Agnieszka Dytman-Stasieńko

Agnieszka Dytman-Stasieńko: filolog polski, doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, ukończyła Podyplomowe Studium Logopedyczne (Uniwersytet Wrocławski) oraz Podyplomowe Studium Emisji Głosu (Uniwersytet Wrocławski). Obecnie pracuje w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, kierownik Podyplomowego Studium Emisji Głosu dla Dziennikarzy i Nauczycieli.

Przedmiot: Nauka o języku

Mgr Bogusława Kwiecińska – neurologopeda, specjalista wczesnej interwencji i wspomagania rozwoju małego dziecka

Liczba godzin:

Wykład – 10 godzin

Ćwiczenia – 10 godzin

PROGRAM NAUCZANIA

Cele:

• 
  poznawanie języka polskiego jako podstawowego środka porozumiewania i narzędzia poznania,
  
• 
  kształcenie sprawności językowej u słuchaczy,
  
• 
  wdrażanie na materiale językowym do logicznego myślenia,
  
• 
  poznanie czynników kształtujących społeczne normy językowe,
  
• 
  poznanie różnic między teoretyczną a praktyczną stroną języka,
  
• 
  podnoszenie własnych umiejętności językowych przydatnych w przyszłej pracy logopedy.
  

Treści kształcenia:
Wykład:

• 
  funkcje języka,
  
• 
  style funkcjonalne,
  
• 
  treść i zakres wyrazu,
  
• 
  barwa uczuciowa wyrazu,
  
• 
  komunikacja językowa, akt mowy, komunikat,
  
• 
  pochodzenie języka polskiego,
  
• 
  rodzaje i funkcje archaizmów,
  
• 
  rodzaje stylizacji i ich funkcje,
  
• 
  rodzaje fonetycznych, fleksyjnych, słowotwórczych, składniowych i leksykalnych środków stylistycznych oraz ich funkcje.
  

Ćwiczenia praktyczne:

• 
  praktyczne zapoznanie słuchaczy ze współczesnymi problemami badań teoretycznych nauki nad językiem - języka jako zjawiska społecznego, fizjologicznego, odbicia rzeczywistości i jej interpretacji w języku,
  
• 
  analiza zjawisk językowych występujących w polszczyźnie oraz ukazanie procesów w niej zachodzących,
  
• 
  analiza tekstów w celu posługiwania się prawidłowym językiem oraz poznanie reguł oddziaływania na odbiorcę.
  

Metody i formy realizacji:
Wykład:

Wykład, metody analityczno-syntetyczne, metody aktywizujące.

Ćwiczenia praktyczne:

Metody działań praktycznych: praca w grupach, dyskusja, prezentacja multimedialna, praca z książką, metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy, metoda problemowa, sytuacyjna.

Materiały wytwarzane przez słuchaczy:

• 
  stworzenie autorskiej karty do badania poprawności językowej zawierającej podstawowe cechy swoistej mowy dziecięcej wykorzystującej elementy wiedzy o nauce o języku,
  
• 
  arkusz porównawczy dotyczący najczęstszych błędów językowych występujących w toku rozwoju mowy u dziecka,
  
• 
  stworzenie własnego kwestionariusza do obserwacji osoby, która nie komunikuje się werbalnie w oparciu o wiadomości uzyskane w toku zajęć teoretycznych.
  

Nabyte umiejętności:

- nabycie podstawowych umiejętności praktycznych w zakresie podstawowych terminów z wiedzy nauki o języku niezbędnych w pracy logopedy – diagnozie i terapii.

Formy oceniania:

zaliczenie

Mgr Aleksandra Patyk

Wprowadzenie do psychologii	Szczegółowa tematyka	Ilość godzin
Wprowadzenie	Cele psychologii Historyczne podstawy psychologii Współczesne kierunki w psychologii Metody badawcze w psychologii	1
Wrażenia zmysłowe i percepcja	Odbiór wrażeń zmysłowych, organizowanie, identyfikowanie i rozpoznawanie Procesy uwagi Wpływ kontekstu i oczekiwań na procesy percepcji	1
Uczenie się i analiza zachowania	Behawioryzm i analiza zachowania Procesy warunkowania Zależność między zachowaniem a wzmocnieniem Właściwości czynników wzmacniających Rozkłady wzmacniania Modelowanie	1
Pamięć	Rodzaje pamięci Pamięć sensoryczna Pamięć krótkotrwała i pamięć operacyjna Pamięć długotrwała: kodowanie i wydobywanie informacji	1
Procesy poznawcze	Posługiwanie się językiem Rozwiązywanie problemów i rozumowanie Psychologia podejmowania decyzji	1
Inteligencja i pomiar inteligencji	Pomiar inteligencji Testy inteligencji Teorie inteligencji	1
Motywacja	Źródła motywacji Potrzeba osiągnięć Hierarchia potrzeb	1
Emocje	Emocje Teorie emocji Funkcje emocji	1
Osobowość człowieka	Teorie typów i teorie cech Podział według typów Opisywanie osobowości za pomocą cech Cechy osobowości a dziedziczność Teorie psychodynamiczne Teorie humanistyczne Teorie społecznego uczenia się i teorie poznawcze	2

Mgr Aleksandra Patyk

Psychologia rozwojowa	Szczegółowa tematyka	Ilość godzin
ROZWÓJ PRENATALNY	Stadia rozwoju prenatalnego Zapobieganie, wykrywanie i leczenie wad wrodzonych	1
ROZWÓJ FIZYCZNY	Narodziny i okres okołoporodowy Rozwój fizyczny i motoryczny	1
ROZWÓJ SENSORYCZNY I PERCEPCYJNY	Dotyk i ból, węch i smak, ruch i równowaga Słuch Wzrok Uwaga i działanie	2
ROZWÓJ POZNAWCZY; PODEJŚCIE PIAGETOWSKIE	Teoria Piageta Okres sensoryczno-motoryczny Myślenie w wieku przedszkolnym: okres przedoperacyjny Myślenie w młodszym wieku szkolnym: okres operacji konkretnych Adolescencja i dorosłość: okres operacji formalnych	2
INNE ASPEKTY ROZWOJU OSOBNICZEGO	Rozwój emocjonalny, społeczny i moralny Rozwój „ja” i poczucia tożsamości Rozwój tożsamości płciowej	2
JEDNOSTKA A RODZINA: INTERAKCJE, STOSUNKI, ROZWÓJ	Rodzinne uwarunkowania rozwoju osobowości jednostki Rozwój psychiczny jednostki w rodzinie Stosunki międzyosobowe, społeczne role rodzinne i pozycje zajmowane w rodzinie a rozwój jednostki Wpływ rozwoju jednostki na funkcjonowanie rodziny	2

Mgr Aleksandra Patyk

Psychologia kliniczna	Szczegółowa tematyka	Liczba godzin
Wprowadzenie do psychologii klinicznej	Diagnoza psychologiczna; badanie psychologiczne Niepsychometryczne metody badania pacjentów Metody psychometryczne w psychologii klinicznej Orientacje, modele i teorie oraz ich znaczenie dla psychologii klinicznej. Orientacja patogeniczna i salutogenetyczna w psychologii klinicznej. Pojęcia normy, normalności i zdrowia	2
Zaburzenia psychiczne	Klasyfikacja zaburzeń psychicznych Zaburzenia lękowe Zaburzenia nastroju Zaburzenia osobowości Zaburzenia psychiczne w okresie dzieciństwa Schizofrenia, psychozy Zaburzenia organiczne Rozwojowe zaburzenia zachowania (u dzieci i młodzieży) Cele i główne rodzaje terapii	5
Stres	Przyczyny, przebieg i następstwa stresu Typy osobowości a stres Style i strategie radzenia sobie ze stresem Zdrowotne następstwa doznanego stresu Metody przeciwdziałania stresowi przewlekłemu Syndrom PTSD	3

Grażyna Greń

Psycholog kliniczny

Ul. Zielonogórska 22/3

53-617 Wrocław

Tel. [phone]


Program wykładów przeznaczonych dla studentów podyplomowych

studiów z zakresu logopedii

Cel: szkolenie w zakresie neuropsychologii ze szczególnym uwzględnieniem neuropsychologii dziecka.
Uczestnicy: studenci studiów podyplomowych
Czas:10 godzin wykładów
Miejsce: wskazane przez organizatora
Termin: do uzgodnienia
Plan wykładów:
Dwa bloki wykładowe po 5 godzin.
Wykłady

1. 
   Ogólna topografia mózgu 1 godz.
   
2. 
   Neuropsychologiczne mechanizmy powstawania zaburzeń rozwojowych1 godz.
   
3. 
   Mózgowe porażenie dziecięce1 godz.
   
4. 
   FAS (Alkoholowy Zespół płodowy) 1 godz.
   
5. 
   Upośledzenie umysłowe1 godz.
   
6. 
   Specyficzne Trudności szkolne (trudności w nauce pisania i czytania). Metoda badania dzieci 6 letnich w kierunku ryzyka dysleksji. Specyficzne Trudności szkolne (w uczeniu się matematyki) 2godz.
   
7. 
   ADHD, Zespół Aspergera 1 godz.
   
8. 
   Krótkie omówienie rodzajów afazji. Niedokształcenie mowy – Afazja dziecięca. 1 godz.
   
9. 
   Zaburzenia relacji przywiązania 1 godz.
   

Literatura

Obowiązkowa

• 
  Borkowska A.R, Domańska Ł. Neuropsychologia kliniczna dziecka Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2006.
  
• 
  Nowakowska M. red. Rehabilitacja chorych z afazją Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk Warszawa 1978
  

Ponadobowiązkowa

• 
  Łuria A.R. Podstawy Neuropsychologii.PZWL Warszawa 1976
  
• 
  Maryniak A. Rozwój dzieci z guzami mózgu Wydawnictwo Akademickie Żak Warszawa 2000
  
• 
  Balejko A. Diagnoza i terapia osób afazją Białystok 1998.
  
• 
  Bragdon A.D. Gamon D. Kiedy mózg pracuej inaczej GWP Gdańsk 2005.
  
• 
  Szumska J. red Zaburzenia mowy u dzieci PZWL Warszawa 1982.
  
• 
  Styczek I. Badanie I kształtowanie słuchu fonematycznego u dzieci Wydawnictwa szkolne i pedagogiczne Warszawa 1982.
  
• 
  James B. Leczenie dzieci po urazach psychicznych PARPAMEDIA Warszawa 2003.
  
• 
  Jadczak-Szumiło T. Neuropsychologiczny profil dziecka z FAS. Studium przypadku PARPAMEDIA Warszawa 2008.
  

Pedagogiczne podstawy logopedii.

prowadzenie dr Teresa Kaczan

I.Pedagogika , jako nauka interdyscyplinarna w logopedii

1. 
   Pedagogiczne i lingwistyczne ujęcie logopedii.
   
2. 
   Zaburzenia mowy u upośledzonych umysłowo- oligofrenologopedia.
   
3. 
   Zaburzenia mowy u dzieci z wadami słuchu-surdologopedia.
   
4. 
   Zaburzenia mowy u dzieci niedowidzących i niewidomych-tyflologopedia.
   

II. Etiologia zaburzeń mowy, diagnoza i terapia

1. Specyficzne trudności w opanowaniu mowy pisanej: czytania i pisania.

2. Z historii badań nad dysleksją.

3. Etiologia-pierwotne przyczyny dysleksji.

4. Patomechanizmy i typy dysleksji.

5. Terapia dysleksji rozwojowej.

III. Norma językowa, rozwojowa i statystyczna

1. 
   Metody pedagogiczno-logopedyczne oceny rozwoju mowy dziecka
   
2. 
   Minutowa ocena mowy i języka.
   
3. 
   Przesiewowy Test Logopedyczny.
   
4. 
   Test Kompetencji Komunikacyjnej.
   
5. 
   Test Sprawności Językowej.
   

Literatura:

-Brazelton B., Emocjonalny i fizyczny rozwój twojego dziecka przez pierwsze lata życia, wyd. Amber 2002

Cytowska B., Winczura B., Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka,Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006

Gałkowski T., Jastrzębowska G., Logopedia, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego 1999 Hulek A., Rewalidacja dzieci i młodzieży z odchyleniami od normy, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego 1982

Korzon A., Totalna komunikacja, jako podejście wspomagające rozwój zdolności językowych uczniów głuchych, Wyd. Naukowe, WSP 1999

Lipkowski O., Pedagogika specjalna, PWN, Warszawa 1979

Sawa B., Dzieci z zaburzeniami mowy, PWN, Warszawa 1990

Sadowska L., Neurofizjologiczne metody usprawniania dzieci z zaburzeniami

neurorozwojowymi. Wyd. AWF, Wrocław 2004

Wrocław 11 03 2009

Przedmiot realizowany	Program nauczania przedmiotu PEDAGOGIKA SPECJALNA
Wymiar godzin:	10
Osoba prowadząca zajęcia:	dr Dariusz Białas
Forma zaliczenia przedmiotu:	80% frekwencji, aktywne uczestnictwo – znajomość literatury.
Cele nauczania przedmiotu:	Zapoznanie studentów z najnowszą wiedzą o kierunkach działań edukacyjnych wobec osób niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem problematyki dziecka stawiającego szczególne wymagania wobec systemu edukacji szkolnej. Prezentacja kontekstu pedagogiki specjalnej ukierunkowanej na integrację i wyrównywanie szans. Poszerzenie zakresu i jakości postaw studentów wobec osób niepełnosprawnych jako podmiotów o zwiększonym ryzyku niepowodzenia w życiu społecznym. Zapoznanie z najnowszymi technikami oddziaływań edukacyjnych w zakresie opieki, terapii, rehabilitacji i kształcenia zintegrowanego.
Treści programowe:	Współczesne nurty pedagogiczne, a realizacja procesu edukacji wśród osób o zwiększonym ryzyku niepowodzenia społecznego – 2 godz. Istota niepełnosprawności, osoba niepełnosprawna jako podmiot uczestniczący w procesach edukacyjnych – 2 godz. Wczesne stadia rozwoju intelektualnego i moralnego w zmienionych warunkach życia osoby niepełnosprawnej. Komunikacja z osobami niepełnosprawnymi jako podmiotami o szczególnych wymaganiach wynikających ze zwiększonego ryzyka niepowodzenia w życiu. Modelu pedagogiki specjalnej ukierunkowanej na specyficzne trudności i wymogi stawiane przez podmiot. Różnice modelu izolacyjnego i integracyjnego. Typowe zaburzenia rozwojowe a problem barier w dostępności do edukacji i uczestnictwa w życiu społecznym osoby niepełnosprawnej. Metody działań wobec dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Literatura podstawowa:	Deutsch Smith D. Pedagogika specjalna. Warszawa 2008. Sowa J. Wojciechowski F. Proces rehabilitacji w kontekście edukacyjnym. Rzeszów 2001. Dykcik W.: Pedagogika Specjalna., Poznań 2000. Sowa J.: Pedagogika Specjalna w zarysie. Rzeszów 1999.
Autor programu:	dr Dariusz Białas

Przedmiot realizowany	Program nauczania przedmiotu WPROWADZNIE DO LOGOPEDII
Wymiar godzin:	15
Osoba prowadząca zajęcia:	dr Danuta Pluta-Wojciechowska
Forma zaliczenia przedmiotu:	80% frekwencji, aktywne uczestnictwo – znajomość literatury.
Cele nauczania przedmiotu:	Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami z logopedii, ze szczególnym uwzględnieniem takich jak: język, mowa, komunikacja, kompetencje i sprawności, a także z różnymi koncepcjami rozwoju języka w ontogenezie. Ukazanie problematyki zaburzeń mowy na tle innych zaburzeń rozwoju.
Treści programowe:	Przedmiot logopedii Przegląd teorii dotyczących rozwoju języka Mowa a język Różne definicje mowy Aspekty rozważań o mowie i języku Logopedia jako nauka o zaburzeniach mowy
Literatura podstawowa:	Grabias S., 1997, Mowa i jej zaburzenia. „Audiofonologia”, T. 10, s. 3-20. Styczek I., 1981, Logopedia. PWN. Warszawa. Rocławski B., 2001, Podstawy wiedzy o języku polskim dla glottodydaktyków, pedagogów, psychologów i logopedów. GLOTTISPOL, Gdańsk. Dąbrowska E., Kubiński W. Akwizycja języka w świetle językoznawstwa kognitywnego Tomasello M., 2002, Kulturowe źródła ludzkiego poznania, PIW. Kaczmarek L., 1988, Nasze dziecko uczy się mowy, Wydawnictwo Lubelskie. Lublin.
Autor programu:	dr Danuta Pluta-Wojciechowska

Tematyka wykładów i ćwiczeń - Rozwój mowy i języka.

prowadzenie -dr Teresa Kaczan
I Myślenie i mowa-zagadnienia wprowadzające.

a)próba ujęcia istoty myślenia-początki i rozwój inteligencji sensoryczno-motorycznej u dziecka.

b)opanowanie systemu językowego przez dziecko

c)wstępna faza rozwoju mowy-indywidualne zróżnicowanie

d)gramatyczne aspekty rozwoju mowy dziecka

II Jakościowe przemiany sfery językowej w związku z rozwojem poznawczym.

a)analiza rozwoju treści języka dziecka

b)etapy kształtowania mowy od 0-7 roku życia

c)indywidualne zróżnicowanie rozwoju mowy

d)formy aktywności dziecka i sytuacje sprzyjające rozwojowi dzieci w wieku przedszkolnym.

III Analiza rozwoju mowy dzieci od 0-7 roku życia na wybranych przypadkach

a)wpływ czynników środowiskowych na rozwój mowy

b)wpływ wad słuchu na rozwój mowy

c)opóźnienie rozwoju mowy czynnej

d)wpływ uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego na rozwój komunikacji
Literatura:

Demelowa G.; Elementy logopedii ,Wyd. szkolne i pedagogiczne, Warszawa ,1987

Jurkowski A.; Ontogeneza mowy i myślenia, Wyd. szkolne i pedagogiczne, Warszawa, 1975

Kaczmarek L.; Nasze dziecko uczy się mowy, Wyd. Lubelskie, Lublin 1966

Hellbrigge T., Pierwsze 365 dni w rozwoju dziecka. Fundacja Promyk Słońca, Warszawa 1991

Premack D., Language in chimpansee ,,Bulletin d’ Audiophonologie”, Londyn 2002

Prillwitz S., Język, komunikacja i zdolności poznawcze niesłyszących, Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996

Pruszewicz A., Fizjologia słyszenia,[w:} idem. (red):Foniatria kliniczna, PZWL, Warszawa 1992

Zalewski T., Opóźniony rozwój mowy, PZWL, Warszawa 1992

Przedmiot realizowany	Program nauczania przedmiotu TYPOLOGIE ZABURZEŃ MOWY
Wymiar godzin:	10
Osoba prowadząca zajęcia:	dr Danuta Pluta-Wojciechowska
Forma zaliczenia przedmiotu:	80% frekwencji, aktywne uczestnictwo – znajomość literatury.
Cele nauczania przedmiotu:	Zapoznanie studentów z różnymi rodzajami klasyfikacji zaburzeń mowy, a także z ich wadami i zaletami. Uświadomienie znaczenia kategoryzacji zaburzeń mowy z wykorzystaniem różnych kryteriów. Wykorzystanie różnych typologii zaburzeń mowy w różnych etapach postępowania logopedycznego.
Treści programowe:	Kategoryzacja jako proces poznawczy Rola i znaczenie kategoryzacji Różne typologie zaburzeń mowy Wady i zalety wybranych typologii zaburzeń mowy Typologia zaburzeń mowy a etapy postępowania logopedycznego.
Literatura podstawowa:	Grabias S., 1997, Mowa i jej zaburzenia. „Audiofonologia”, T. 10, s. 3-20. Styczek I., 1981, Logopedia. PWN. Warszawa. Rocławski B., 2001, Podstawy wiedzy o języku polskim dla glottodydaktyków, pedagogów, psychologów i logopedów. GLOTTISPOL, Gdańsk. Pluta-Wojciechowska D. 2006b, Zaburzenia mowy u dzieci z rozszczepem podniebienia. Badania-Teoria-Praktyka. Wydawnictwo Naukowe ATH, Bielsko-Biała. Pruszewicz A., 1992, Foniatria kliniczna. PZWL, Warszawa. Mierzejewska H., Emiluta-Rozya D., 1997, Projekt zestawienia form zaburzeń mowy. „Audiofonologia” T. 10, s. 37-48. Sołtys-Chmielowicz A. 1997: Klasyfikacje dyslalii. W: Audiofonologia, X, s. 111-116. Ostapiuk B. 1997: Zaburzenia dźwiękowej realizacji fonemów języka polskiego – propozycja terminów i klasyfikacji. W: Audiofonologia X, 117-136. Kaczmarek L., 1988, Nasze dziecko uczy się mowy, Wydawnictwo Lubelskie. Lublin.
Autor programu:	dr Danuta Pluta-Wojciechowska
Przedmiot realizowany	Program nauczania przedmiotu DYSGLOSJA
Wymiar godzin:	15
Osoba prowadząca zajęcia:	dr Danuta Pluta-Wojciechowska
Forma zaliczenia przedmiotu:	80% frekwencji, aktywne uczestnictwo – znajomość literatury.
Cele nauczania przedmiotu:	Zapoznanie studentów z najnowszą wiedzą o kierunkach diagnozy i terapii w przypadku dyslogsji, ze szczególnym uwzględnieniem ankyloglosji, makroglosji, wad wymowy u osób z wadami zgryzu, z rozszczepem wargi i podniebienia, po laryngektomii. Ukazanie problematyki dysglosji na tle innych zaburzeń mowy.
Treści programowe:	Anatomiczno-czynnościowe podstawy tworzenia dźwięków mowy Pre- i perilingwalne czynności w obrębie kompleksu ustno-twarzowego jako jedna z podstaw rozwoju mowy. Typologia dyslgosji. Diagnoza i terapia w przypadku wybranych rodzajów dysglosji.
Literatura podstawowa:	Styczek I., 1981, Logopedia. PWN. Warszawa. Pruszewicz A., 1992, Foniatria kliniczna. PZWL, Warszawa. Rocławski B., 2001, Podstawy wiedzy o języku polskim dla glottodydaktyków, pedagogów, psychologów i logopedów. GLOTTISPOL, Gdańsk. Pluta-Wojciechowska D. 2006b, Zaburzenia mowy u dzieci z rozszczepem podniebienia. Badania-Teoria-Praktyka. Wydawnictwo Naukowe ATH, Bielsko-Biała. Ostapiuk B., 2002, Dziecięca artykulacja czy wada wymowy – między fizjologią a patologią. Logopedia, 31, 95-156. Ostapiuk B., 2005, Logopedyczna ocena ruchomości języka. W: M. Młynarska, T. Smereka (red.). Logopedia. Teoria i praktyka. Wrocław: Podyplomowe Studium Logopedyczne Uniwersytetu Wrocławskiego. Agencja Wydawnicza a linea. 299-306. Konopska L.,2006,. Wymowa osób z wadą zgryzu. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.

Tematyka wykładów i ćwiczeń- Dyzartria
prowadzenie-dr Teresa Kaczan
I . Definicje dyzartrii –etiologia

1. 
   Dyzartria korowa
   
2. 
   Dyzartria piramidowa
   
3. 
   Dyzartria pozapiramidowa
   
4. 
   Dyzartria móżdżkowa
   
5. 
   Dyzartria opuszkowa
   
6. 
   Dyzartria mieszana
   

2. Profile i próby diagnostyczne dyzartrii.

3. Możliwości terapeutyczne w dyzartrii

a) modyfikacja postawy ciała

b) modyfikacja żucia i połykania

c) modyfikacja oddychania

d) modyfikacja fonacji

e) usprawnianie motoryki narządów mowy

f) modyfikacja artykulacji

g) modyfikacja zrozumiałości szybkości wypowiedzi oraz prozodii

h) rozwijanie sprawności językowej i wprowadzanie alternatywnej

komunikacji.
Literatura:

Borkowska M., ABC rehabilitacji dzieci. Mózgowe porażenie dziecięce ,wyd. Pelikan, Warszawa 1989

Borkowska M., Usprawnianie czynności karmienia dzieci z m.p.dz., CDN, Warszawa 1983

Nowotny J., Rehabilitacja lecznicza dzieci z chorobami układu nerwowego, PZWL, Warszawa, 1981

Michałowicz R., Mózgowe porażenie dziecięce, PZWL, Warszawa 1986

Schwabe C., Leczenie muzyką chorych z nerwicami i zaburzeniami czynnościowymi, PWN, Warszawa 1972

Castillo Morales ., Orofaziale regulations terapie, Pflaum Verlag, Munchen 1991

Tematyka wykładów i ćwiczeń - Alalia i dyslalia.

prowadzenie – dr Teresa Kaczan
I. Zakłócenia i zaburzenia rozwoju mowy.

1.Obwodowe mechanizmy zaburzeń mowy

2.Anatomiczne i fizjologiczne podstawy zaburzeń mowy

3.Psycho- i socjolingwistyczne ujęcie obrazu zaburzeń mowy

4.Zaburzenia mowy u dzieci z wadami genetycznymi.

II.Zaburzenia komunikacji językowej u dzieci-kategorie międzynarodowe.

1.Podział dyslalii i alalii w polskiej literaturze przedmiotu.

2.Określenie i kategoryzacja zaburzenia artykulacji w międzynarodowych klasyfikacjach medycznych.

3.Metodyka postępowania logopedycznego w przypadku dyslalii i alalii.

- etap przygotowawczy

-etap kształtowania umiejętności i nawyków poprawnego artykułowania

-etap kształtowania umiejętności i nawyków poprawnej wymowy

4.Przyklady ćwiczeń poprawiających rozwój mowy i wymowy:

a) ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne

b) ćwiczenia oddechowe

c) ćwiczenia fonacyjno-oddechowe

d) ćwiczenia artykulacji głosek w izolacji

e) ćwiczenia słuchu fonematycznego


Literatura:

Bogdanowicz M., Integracja percepcyjno-motoryczna. Teoria, diagnoza, terapia, Wyd. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno Pedagogicznej, Warszawa 2000

Chrzanowska A., Zabawy i ćwiczenia logopedyczne, Wydawnictwo Akademickie, Warszawa 2002

Kaczmarek L., Kwestionariusz do ustalenia zaburzeń mowy –dyslalii, PWN, Poznań 1999

Paluch A., Afa-Skala, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2005

Rocławski B., Poradnik fonetyczny dla nauczycieli, WSiP, Warszawa 1986

Rodak H., Terapia dziecka z wadą wymowy, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1996

Skorek M.,Reranie. Profilaktyka,diagnoza,korekcja,Oficyna Wydawnicza Impuls,Kraków 2003

Sołtys-Chmielowicz A., Dyslalia, [w:]Sołtys Chmielowicz A., Tkaczyk G.(red) ,Usprawnianie mowy u dzieci specjalnej troski. Metodyka postępowania, Wyd. UMCS, Lublin 1993

Stecko E., Zaburzenia mowy dzieci, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2002

Styczek I., Logopedia. PWN, Warszawa 1981

Surowaniec J., Logopedyczny zbior wyrazów. WSiP, Warszawa 1993

Wrzesińska M., Chcę poprawnie wymawiać, z. 13, Adebik, Poznań 1999


Przedmiot: AFAZJA

Prowadzący: Teresa Dzikowska, mgr pedagogiki specjalnej, neurologopeda.
Forma: wykład – 15 godzin
Afazja i dysfazja – istota zaburzenia w ujęciu strukturalnym i fenomenologicznym-1 godz.

Główne typy afazji 1 godz.

Klasyfikacje zaburzeń afatycznych 1 godz.

Metody diagnozowania i rehabilitacji chorych z afazją 3 godz.

Strategie komunikacyjne w terapii afatycznych zaburzeń mowy 2 godz.

Językowe i niewerbalne programy terapeutyczne stosowane w afazji 2 godz.

Specyficzne zaburzenia rozwoju mowy i języka u dzieci (SLI) 1 godz.

Diagnoza różnicowa SLI i innych zaburzeń rozwoju mowy 2 godz.

Stymulacja rozwoju mowy u dzieci z SLI 2 godz.

______

15 godz.

BIBLIOGRAFIA

Balejko A. (red.), Diagnoza i terapia osób z afazją, białystok 1998.

Jastrzębowska G., Afazja, dysfazja dziecięca W: Gałkowski T., Jastrzębowska G. (red.) Logopedia, Opole 1999.

Łuria A.R., Zaburzenia wyższych czynności korowych wskutek ogniskowych uszkodzeń mózgu, PWN Warszawa 1967.

Maruszewski M., Mowa a mózg. Zagadnienia neuropsychologiczne, Warszawa 1970.

Maruszewski M., Chory z afazją i jego usprawnianie, Warszawa 1974.

Pąchalska M., Afazjologia, PWN, Warszawa-Kraków 1999.

Syllabus zajęć z przedmiotu: Balbutologopedia

Dr n.hum. Mieczysław Chęciek – specj. neurologopeda

Specjalistyczne Centrum Terapii Jąkania

44-300 Wodzisław Śląski

adres domowy: 47-400 Racibórz ul. Francuska 33, skr. poczt. 22

e-mail: [e-mail] ; tel. kom. 0605 855 058, dom: 032 415 22 23

www.jakanie-terapia.pl