Sual məktəbəqədər təhsildə təhsilləndirici mühit anlayışı

SUAL 2. Təhsil mühitinin əsas komponentləri.
“Təhsil mühiti” termini 20-ci əsrin sonlarında rus psixoloqları tərəfindən möhkəm şəkildə qurulmuşdur. Təhsil mühiti psixikanın elementi deyil, lakin insan psixikasının inkişafını mühit kontekstindən kənarda nəzərdən keçirmək olmaz. Bu mövqe uşağı əhatə edən sosial mühitin mühüm rolunu qeyd edən L.S.Vıqotski tərəfindən müdafiə edilmişdir (“təhsil mühiti” termini o dövrdə hələ istifadə edilməmişdir). Onun fikrincə: “...sosial mühit uşaq tərəfindən tədricən mənimsənilən bütün konkret insan şəxsiyyət xüsusiyyətlərinin yaranmasının mənbəyi və ya idealın real qarşılıqlı əlaqəsi prosesində baş verən uşağın sosial inkişafının mənbəyidir. və mövcud formalar".
Məktəbəqədər təhsil müəssisəsinin inkişafda olan təhsil mühiti aşağıdakı komponentlərdən ibarətdir:
• Pedaqoji proses iştirakçılarının qarşılıqlı əlaqəsindən;
• Əşya-məkan mühitindən;
• Məktəbəqədər təhsilin məzmunundan.
1. Pedaqoji proses iştirakçılarının qarşılıqlı əlaqəsi tərbiyəçi-müəllim, uşaq və valideynlərin birgə tapşırıq və nəticələrə nail olunması üçün razılaşdırılmış fəaliyyətidir. 2. Əşyavi-məkan mühiti təhsil mühitinin tərkib hissəsidir. Orada təhsil avadanlığı, materiallar, mebel, inventar, oyunlar, oyuncaqlar və s. təqdim olunur. 3. Məktəbəqədər təhsilin məzmunu bilik, bacarıq və vərdişlər, dünyagörüşü və əxlaqi-estetik ideyalar, eləcə də, sosial, idrak və yaradıcılıq təcrübəsinin elementləri sistemidir.
Təhsil mühitinin bütün komponentləri bir-birilə bağlıdır və bir-birindən asılıdır: 1. Məktəbəqədər təhsil müəssisəsinin təhsilləndirici mühitinin strukturunda böyük əhəmiyyət kəsb edən təlim prosesində iştirakçıların qarşılıqlı əlaqəsi vardır. Qarşılıqlı əlaqə məktəbəqədər təhsil müəssisəsinin kollektivinin peşəkar səriştəsindən asılıdır. Kollektivin yaradıcılıq və innovasiya fəaliyyətinə hazır olması, uşaqlar və onların valideynləri ilə qarşılıqlı əlaqədə kommunikativ qabiliyyətlərin təzahürüdür. Nəticədə, təkcə hər bir uşağın deyil, həm də tərbiyəçi-müəllimin peşəkar və şəxsi inkişafı baş verir. 2. İnkişafetdirici mühit - xüsusi təşkil olunmuş məkanla təmsil olunan təhsilləndirici mühitin bir hissəsidir. Hər hansı bir yaş qrupu üçün əşya-məkan mühitinin yaradılması və öyrədici mühitin müasir formada dizaynı zamanı yaş qrupunun psixoloji xüsusiyyətləri nəzərə alınmalıdır. 3. Məktəbəqədər təhsil müəssisəsinin təhsil mühitinin növbəti komponenti məktəbəqədər təhsilin məzmununun mənimsənilməsidir.