T. C. BÜLent eceviT ÜNİversitesi Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü

Gözlem Formu”na kaydedilir. 

 
İlacın yan etkileri yönünden hasta gözlenir. 

 
Hastanın kan şekeri pulse steroid uygulamada 6 saat ara ile oral, IV, IM uygulamada 
12 saat ara ile ölçülmelidir. 

 
Oral  lezyonlar  varsa  kavite  düzeyine  göre  “Ağız  Bakım  Talimatına”  uygun  ağız 
bakımı yapılır.  

 
Adrenal kriz açısından hasta gözlenir.  

 
Dekübit açısından “Bası Yarası Önleme Talimatı” uygulanır.  

 
Cildin nemli kalması sağlanır.  

 
Hasta ve hasta  yakınına  “Steroid Kullanan Hastanın Eğitimi  Talimatı”na uygun 
eğitim verilir.  

 
Orta  ve  yüksek  doz  steroid  tedavilerinde  diyet  sodyum  içeren  besinlerden  fakir 
olmalı, gerekli ise sıvı kısıtlaması yapılmalıdır.  

 
Kan  şekeri  düzeyine  göre  uygun  diyeti  alması  sağlanır,  diyet  karbonhidrat  ve 
glikozdan fakir olmalıdır.  

 
Yenmemesi gereken besinler hakkında hasta ve hasta yakınları bilgilendirilir,  

 
Yüksek  dozda  steroid,  proteinlerin  aminoasitlere  yıkımını  arttırdığından  proteinden 
yüksek  diyet  düzenlenir,  steroidin  protein  metabolizması  etkileri  nedeniyle 
yorgunluk,  halsizlik  gelişen  bireye  yaşam  aktivitelerini  sürdürmede  yardımcı 
olunmalıdır.  

 
Steroidler  kalsiyumun  kemikten  taşınmasını  hızlandırır.  Osteoporoz  oluşma  riski 
artar. Osteoporoz kırıklara sebep olabileceğinden travmalara karşı koruyucu önlemler 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 198 
 
alınır,  kalsiyumdan  zengin  diyet  düzenlenmeli,  hasta  ve  yakını  egzersizin  önemi 
konusunda bilgilendirilmelidir.  

 
Steroid tedavisinin sinir sistemi üzerindeki etkileri nedeniyle hastada aşırı konuşma, 
ajitasyon,  huzursuzluk,  uykusuzluk,  içe  kapanma  gelişebilir.  Birey  davranışları 
gözlemlenmeli ve davranış değişiklikleri “Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilerek 
davranış  değişiklikleri  konusunda  doktor  bilgilendirilmeli,  gerekirse  psikiyatri  ile 
işbirliği yapılmalıdır. 

 
Steroid  tedavisinde  birey  ve  ailesine  yan  etkilerin  doz  ve  süreye  bağlı  olarak 
değişebileceği açıklanmalı ve baş etme konusunda destek olunmalıdır. 

 
Yapılan takip ve bakımlar “Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilir. 
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 199 
 
69- SUBKUTAN YOLLA İLAÇ UYGULAMA TALİMATI 
 
1.
 
AMAÇ:  Subkutan  (deri  altına)  uygulanması  gereken  ilacı  doğru  yere,  doğru  dozda, 
uygun teknikle uygulamaktır.  
2.
 
KAPSAM:  Bu  talimat;  Subkutan  ilaçların  hazırlanması,  uygulanması  ve  uygulamaya 
bağlı komplikasyonların tanımlanmasındaki tüm faaliyetleri kapsar.  
3.
 
SORUMLULAR:  Bu  protokolün  uygulanmasından  hekimler  ve  hemşireler 
sorumludur.  
4.
 
TANIMLAR  
Subkutan (S.C.): Deri ile kas arasında bulunan bölge. 
 
5.
 
UYARILAR ve ÖNERİLER:  

 
Uygulanan ilaçlar göz önüne alınarak komplikasyon ve yan etkiler yönünden izlenir. 
Fazla  miktarda  ilaç  verilmesi,  tekrarlayan  enjeksiyonlarda  uygulama  yerinin 
değiştirilmemesi,  ağrı  düzeyinin  ve  doku  harabiyetinin  artmasına,  emilimin 
bozulmasına ve ilacın deri altında birikmesine neden olur. Biriken ilacın daha sonra 
aniden emilmesi ise yüksek doz ilacın dolaşıma katılarak istenmeyen yan etkilere yol 
açar.  

 
Subkutan  Enjeksiyon  Yapılacak  Bölgeler;  üst  kolun  arka  yüzü,  baldırların  ön 
yüzü, karın bölgesi, skapulaların altı.  
 
                  Subkutan enjeksiyon alanları 
 
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 200 
 
 
 
 
 
 
 
 
                       Enjeksiyon açısı                            
 
6.
 
ARAÇ VE GEREÇLER: 

 
Uygun büyüklükte ilaç tepsisi  

 
İlaç, ilaç kartı  

 
Antiseptik solüsyon (% 70’lik alkol, %10’luk povidon iyot v.b.)  

 
Enjektör  

 
Pamuk tamponlar  
7.
 
İŞLEM BASAMAKLARI: 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı”na uygun yıkanır. 

 
Uygulanacak  ilaç  ampul  formunda  ise  “Ampul  Formundaki  İlaç  Hazırlama 
Protokolü”ne  göre,  flakon  formu  ise  “Flakon  Formundaki  İlaç  Hazırlama 
Protokolü”ne hazırlanır. 

 
İşlem  öncesi  hasta  ve  hasta  yakınlarına  uygulama  hakkında  bilgi  verilir.  Soruları 
varsa yanıtlanır. 

 
İşlem için kullanılacak malzemeler hasta başına getirilir. 

 
Subkutan  uygulama  için  uygun  bölge  seçilir.  Uzun  süreli  tekrarlayan  enjeksiyonlar 
için enjeksiyon bölgesi belli bir düzene göre önceden tespit edilmelidir. Bunun için 
genelde sağ kol →  sol kol→ sağ göbek alanı→ sol göbek alanı→ sağ bacak→ sol 
bacak→ sağ kol düzeneği uygulanır.  

 
25 numaralı, 0.75 - 1.5 cm uzunluğundaki iğneler kullanılır. Subcutan uygulanacak 
ilaçların birçoğu enjeksiyona hazır özel enjektörlerinde bulunurlar. İnsülinler ise özel 
insülin  enjektörlerine  hazırlanırlar.  İki  tip  enjektölerde  bu  enjeksiyona  uygun  kısa 
iğneler mevcut olduğundan enjeksiyon 90° uygulanır. Normal iğne uçlarında ise 45° 
veya 60° açı ile yapılmalıdır.  

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 201 
 

 
Bu  yolla  2  ml’  den  fazla  ilaç  verilmez  (fazla  ilaç  hastada  ağrıya  ve  emilimin 
yavaşlamasına neden olur). 

 
Subkutan  enjeksiyon,  sahalar  değiştirilerek  yapılır.  İşlem  yapılan  bölge  mutlaka 
‘‘Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilir. 

 
Enjeksiyon  yapılacak  bölge  merkezden  dışarı  doğru  dairesel  hareketlerle  antiseptik 
solüsyonla silinir. 

 
Bir  elle  hastanın  derisi  yukarı  doğru  çekilerek  kaldırılırken,  diğer  elle  uygun 
derecelik açı yapılarak girilir. 

 
Pistonu geri çekerek kan gelip gelmediği kontrol edilir, gelmediyse ilaç yavaş olarak 
verilir. Kan gelirse enjektör çıkarılarak uygulamaya son verilir. İlaca kan karıştıysa 
ilaç  yeniden  hazırlanarak  işlem  baştan  tekrarlanır.  Heparin  ve  insülin 
uygulamalarında enjektör pistonu geri çekilmez.  

 
Verilen ilaç insülin veya antikoagülan bir ilaç değilse bölgeye hafifçe bası yapılır. 

 
Kullanılan  enjektör  ve  iğneleri  “Tıbbi  Atık  Yönetimi  Talimatı”  na  uygun  şekilde 
yok edilir. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır. 

 
Yapılan işlem “Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilir. 
 
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 202 
 
   70- TAM VÜCUT SİLME BANYOSU TALİMATI 
 
1.
 
AMAÇ:  Bu  protokolün  amacı,  yatağa  bağımlı/öz  bakımını  yapamayan  hastaya  vücut 
banyosu uygulamada standart bir yöntem belirlemektir. 
2.
 
KAPSAM: Bu protokol tam vücut banyosu uygulama faaliyetlerini kapsar. 
3.
 
SORUMLULAR: Servis/Ünite Hemşiresi 
4.
 
TANIMLAR: 

 
Supine: Sırt üstü yatış pozisyonu 

 
Fowler: Oturur pozisyon 

 
Semi Fowler: Yarı oturur pozisyon 
 
5.
 
UYARILAR ve ÖNERİLER: 

 
Bireyin bağımlılık derecesine göre bakıma katılımı sağlanmalıdır. 

 
Bireyin ihtiyacına göre bakım belirlenmelidir. 

 
Bakım sırasında hemşire bireyin güvenliğini sağlamalıdır. 

 
Bireyin  mahremiyetine  özen  gösterilmelidir,  işlem  sırasında  yatağın  perdesi 
çekilmeli veya paravan ile kapatılmalıdır. 

 
Bakım temiz alandan kirli alana doğru (yüz, kollar, eller, koltuk altı, göğüs ve karın 
bölgesi, bacaklar ve ayaklar, sırt, perine bölgesi, anal bölge) yapılmalıdır. 

 
Bakım uzak taraftan yakın tarafa doğru yapılmalıdır. 

 
Temizlik için alkol içermeyen sabun kullanılmalıdır. 

 
Deri bütünlüğünü korumak amacıyla cilt bakımında pudra kullanılmamalıdır. 

 
Cilt bakımında nemlendirici kullanılabilir. 

 
Basınç bölgelerine, hassas ve kuru cildin üzerine masaj uygulanmamalıdır. 

 
Bakım sırasında hemşire kendisi ve bireyin vücut mekaniğine dikkat etmelidir. 

 
Bakım sırasında hava akımı olmamasına dikkat edilmelidir. 

 
Mevcut ise işlemlerde vücut silme seti malzemeleri kullanılabilir. 

 
Tek taraf felçli olup sürekli yatan bireyde; günlük bakım, temiz alandan kirli alana ve 
sağlam  bölgeden  felçli  bölgeye  doğru  yapılır.  Sağlam  bölgede  silme  işlemi  yukarı 
doğru  yapılırken  felçli  kısımda  aşağı  doğru  yapılır  (Silme  işlemi  resim  1’de 
gösterildiği şekilde yapılmalıdır). 
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 203 
 
                                     
    
 
Resim l. Tek Taraf Felçli Hastada Silme Yönü 
Koyu Renkli Alan: Felçli Bölge  
Açık Renkli Alan: Normal Bölge  
 
6.
 
ARAÇ ve GEREÇLER: 

 
Yıkama küveti (2 adet) 

 
Su (ısısı 43-46°) 

 
Sıvı sabun / duş jeli (PH’sı 5.5-6) 

 
Sabunlama bezi (2 adet) 

 
Yüz ve banyo havlusu 

 
Nemlendirici (vücut, el, ayak) 

 
Temiz iç çamaşır, hasta önlüğü/ gecelik/ pijama 

 
Ağız bakım malzemeleri 

 
Temiz yatak takımı 

 
Hasta bezi/ yatak koruyucu pet 

 
Non- steril eldiven 

 
Povidon iyot 

 
Traş bıçağı 

 
Tarak 

 
Tırnak makası 

 
Sürgü, ördek 

 
Maske 

 
Bone 

 
Tek kullanımlık önlük / box önlüğü 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 204 
 
7.
 
UYGULAMA: 

 
İşlem öncesi hasta ve hasta yakınlarına uygulama hakkında bilgi verilir. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatına” uygun yıkanır. 

 
Önlük, bone, maske ve eldiven giyilir. 

 
Malzemelerle birlikte hasta başına gidilir. 

 
Hastanın gereksinimine göre sakal ve koltuk altı tıraşı yapılır. 

 
Oda kapısına uyarı asılır. 

 
Açık kapı ve pencereler kapatılır. 

 
Oda ısısı 25 °C'ye ayarlanır. 

 
Yatak kenarına paravan perde kullanılır. 

 
Bireyin mahremiyeti korunur. 

 
Yıkama küvetinin biri sabunlu, diğeri duru su ite doldurulur. 

 
Bireyin işlem sırasında rahatlığı için, boşaltım ihtiyacı varsa sürgü/ ördek verilir. 

 
Bireyin kıyafetleri çıkarılır. 

 
Yatak rahat çalışılabilecek yüksekliğe getirilir. Bireyin basının altından yastık alınır. 
Hasta  yatağın  hemşireye  yakın  olan  tarafına  alınır,  başının  altına  bir  havlu 
yerleştirilir. Yatak banyosu supine, semifowler veya fowler pozisyonunda verilebilir. 

 
Ağız, göz,  el, ayak ve perine bakımları tekniğine uygun olarak yapılır.  

 
Sabunlama bezi,  ıslatılıp ele sarılır. Bezin  ucu ile önce uzak taraf  göz kapağı içten 
dışa doğru, sonra yakın taraf göz kapağı aynı şekilde silinir. 

 
Yeniden  sabunlanan  bez  ile  önce  alın,  sonra  burun  üstü  ve  kenarları,  yanaklar  ve 
çene silinir, durulanır kurulanır. 

 
Yeniden  sabunlanan  bez,  ele  sarılarak  uzak  taraftan  yakın  tarafa  doğru  boyun  ve 
kulak silinir. 

 
Yeniden  sabunlanan  bez  ile  uzak  taraftaki  omuz  bölgesinden  başlanarak  küçük 
dairesel hareketlerle parmak uçlarına kadar kollar silinir. 

 
Bireyin  mahremiyeti  korunarak  sabunlama  bezi  ile  uzaktan  yakına,  yukarıdan 
aşağıya doğru göğüs ve  karın bölgesi  silinir. Kadınlarda ve kilolu  bireylerde  göğüs 
altları ve aralarına dikkat edilir. 

 
Birey  yan  çevrilerek  sırt  bölgesi  enseden  iliak  bölgeye  kadar  yukarıdan  aşağıya 
doğru silinir. Tekrar sırt üstü çevrilir. 

 
Bacaklar silinir. 

 
Bireyin tüm vücudu aynı sıra gözetilerek ve her bölgede bez değiştirilerek durulanır 
ve kurulanır. 

 
Gerekiyorsa, deriyi nemlendirmek için vücut losyonu ve yağı sürülür. 

 
Yatak takımları değiştirilir. 

 
Temiz iç çamaşırı, hasta önlüğü/ gecelik/ pijaması giydirilir. 

 
Bireyin saçları taranır. 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 205 
 

 
Uygun pozisyon verilir.        

 
Yatak kenarları kaldırılır.             

 
Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır.  

 
Eldiven, önlük, maske ve bone çıkarılır. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatına” uygun şekilde yıkanır. 

 
Yapılan işlem “Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilir. 
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 206 
 
71- TEMİZ ARALIKLI MESANE KATETERİ UYGULAMA TALİMATI 
 
1.
 
AMAÇ:  Belli  aralıklarla  kateter  uygulayarak  mesanenin  boşaltılmasını  ve  fizyolojik 
mesane fonksiyonlarının geriye dönüşünü sağlamaktır. 
2.
 
KAPSAM: 
Bu  talimat;  temiz  aralıklı  kateterizasyon  uygulayarak  böbrek 
fonksiyonlarını korumayı ve üriner sistem komplikasyonlarını önlemeyi kapsar. Ayrıca 
temiz aralıklı kateterizasyon uygulaması takibi hastanın ve ailesinin eğitimini kapsar.  
3.
 
SORUMLULAR: Bu talimatın uygulanmasından hekimler ve hemşireler sorumludur.  
4.
 
TANIMLAR: 

 
Rezidüel idrar: İdrar yapıldıktan sonra mesanede kalan idrar miktarıdır. 

 
Spontan işeme: Kendiliğinden, herhangi bir dış etki olmaksızın yapılan idrardır. 
 
5.
 
UYARILAR VE ÖNERİLER 

 
Temiz  aralıklı  kateterizasyon  endikasyonu  olan  hastadan  işlem  öncesi  idrar  kültürü 
alınır. 

 
İşlem hakkında hasta ve ailesi bilgilendirilir. 

 
İşlem  hekim  önerisiyle  her  4-6  saatte  bir  uygulanır.  Sıklık,  spontan  işemenin 
başlamasına, rezüdüel idrar miktarına göre belirlenir. 

 
Aldığı çıkardığı sıvı kontrolü yapılır. 

 
Aldığı  sıvı  2000  cc  ile  kısıtlanır.  Bu  durum  hastanın  sıvı  alımına  ya  da  idrar 
çıkışlarına göre 200 cc azaltılır ya da arttırılır. 

 
Kadınlarda  12-14-16-18  no,  erkekte  16-18  no,  çocuklarda  6-8-10  numaralı  kateter 
kullanılır. 

 
Asepsi ve antisepsi kuralı ile çalışılır. İşlem aseptik kurallara uygun gerçekleştirilir. 
 
Tak (Temiz Aralıklı Kateterizasyon) Uygulandığı Durumlar:  

 
Spinal kord yaralanmaları, 

 
Multipl skleroz, 

 
Kafa travması 

 
Serebro vasküler hastalıklar, 

 
Beyin tümörleri, 

 
Poliomyelit, 

 
Disk hernisi, 

 
Pelvis travması ve cerrahisi, 

 
Çocuklarda santral sinir sistemindeki gelişme bozuklukları. 
 
 
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 207 
 
6.
 
ARAÇ VE GEREÇLER: 

 
 Kendiliğinden jelli kateter  

 
Ölçekli kap ya da idrar torbası 

 
Non- steril eldiven 

 
Antiseptik solüsyon 

 
Yatak koruyucu 

 
Steril gazlı bez  
 
7.
 
İŞLEM BASAMAKLARI: 

 
İşlem  öncesi  hasta  ve  hasta  yakınlarına  uygulama  hakkında  bilgi  verilir.  Soruları 
varsa yanıtlanır. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı”na uygun yıkanır. 

 
Eldivenler giyilir. 

 
Perde ya da paravan çekilir. 

 
Hastaya  uygun  pozisyon  verilir.  Bayan  hastalar  için  sırtüstü  bacaklar  dizlerden 
bükülür ve  yana açılır. Erkek hastalar için sırt  üstü  ya da oturabiliyorsa yarı oturur 
pozisyon verilir. 

 
Hasta kadın ise; sol elin baş ve işaret parmağı ile labia majör ve minörleri dışa ve 
yana doğru açılır. Sağ el ile labia minör ve majörleri antiseptik solüsyon dökülmüş 
steril gazlı bez ile yukarıdan aşağıya doğru silinir.  

 
  Ölçekli kap ve kateter vulvanın altına yaklaştırılır. 

 
Kateteri  açmadan  önce  içindeki  kayganlaştırıcı  jel  patlatılarak  kateter  yukarı  aşağı 
hareket ettirilir. 

 
 Kateter steril şekilde açılır. 

 
Sol  elle  labia  majörler  aralanıp  sağ  elle  kateter  idrar  deliğinden  idrar  gelene  kadar 
yavaşça itilir. Sondanın dışta kalan ucu ölçekli kap ya da idrar torbasına takılır. 

 
İdrar gelmesi durduğunda yavaş hareketlerle kateter geri çekilir. 

 
Hasta erkek ise; penisi tek elle 60-90 derece kaldırılır. Sünnet derisi 2,5 cm geriye 
çekilerek  meatüs  dışa  doğru  dairesel  hareketlerle  antiseptik  dökülmüş  gazlı  bez  ile 
silinir.   

 
Kateteri  açmadan  önce  içindeki  kayganlaştırıcı  jel  patlatılarak  kateter  yukarı  aşağı 
hareket ettirilir. 

 
 Kateter steril şekilde açılır. 

 
Sol el ile penis kavranıp göbeğe doğru çekilir. 

 
Sağ  elle  kateter  idrar  deliğinden  idrar  gelene  kadar  yavaşça  itilir.  Sondanın  dışta 
kalan ucu ölçekli kap ya da idrar torbasına takılır. 

 
Eğer kateter düşer ya da sterilliği bozulursa yenisiyle değiştirilir. 

 
İdrar gelmesi durduğunda yavaş hareketlerle kateter geri çekilir. 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 208 
 

 
İdrar miktarı ölçülür. 

 
Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır.  

 
Eller “El Hijyeni Talimatı”na uygun yıkanır. 

 
Yapılan işlem ve çıkan idrar miktarı “Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilir. 

 
İdrarın miktarında, renginde, kokusunda değişiklik varsa hekimine bilgi verilir.