T.S.Malikov, N.H.Haydarov 1.7-nazorat uchun savol Nima uchun firmaning “yutib yuborilishi” xavfi uning
egalari manfaatlari va menejerlar o‘rtasidagi ziddiyat hal
eti lishiga turtki bo‘ladi?
3.5. Korporatsiyada moliyachining tutgan o‘rni Korporatsiyada qabul qilinadigan qarorlarning deyarli
barchasi u yoki bu darajada moliyaviy qaror hisoblanadi.
Chunki ular bo‘lajak daromad va xarajatlarning muqobil
variantlarini baholash va tanlash bilan bog‘liq. Shunday
qilib, yirik korporatsiyalarda direktorlik daraja (vazifa)sidan
tortib, to alohida ishlab chiqarish bo‘limlari, marketing
102
bo‘limlari, tadqiqot laboratoriyalari va boshqa korporatsi-
ya bo‘limlarining boshliqlarigacha boshqaruv uchun mas’ul
deyarli barcha xodimlar moliya bo‘yicha mutaxassislar xiz-
matidan foydalanadilar.
Korporatsiyalarning moliyaviy rahbarlarini birlashti-
ruvchi ko‘ngilli tashkilot bo‘lgan “Moliyaviy rahbarlar ins-
tituti” (Financial Executive Institute) bu kasbga juda keng
ta’rif beradi. Unga muvofiq quyida keltirilgan funksiya
(vazifa)lardan (3.5.1-chizma) hech bo‘lmasa bittasini baja-
rish vakolatini o‘z zimmasiga olgan kishi moliyaviy rahbar
hisoblanadi.
1. Rejalashtirish Umumiy boshqaruvning ajralmas qismi hisoblangan
mo liyaviy operatsiya
103
larni boshqarish rejasini ishlab chi-
102
“Marketing” inglizcha “marketing”, “market” – bozor; sotish, pullash.
1. Iqtisodiyotning mahsulot ishlab chiqarish va uni sotish (talab va is-
te’mol, mahsulotga narx belgilash, ularni targ‘ib qilish, sotilayotgan to var-
lar hajmini ko‘paytirish vositalari kabi) muammolari bilan shug‘ulla nuv-
chi sohasi; 2. Bozor ehtiyoji talablaridan kelib chiqqan holda kor xonaning
yangi xil mahsulotlar ishlanmalarini tayyorlash, tovarlar ishlab chiqarish
va sotish yoki turli xil xizmatlar ko‘rsatish bo‘yicha faoliyatini boshqarish
va tashkil etish tizimi. Qarang: o‘sha manba. J.II. - B. 546.
103
“Operatsiya” lotincha “operatio” – ish, harakat, faoliyat. Bu o‘rin-
da moliya bilan bog‘liq vazifalarni bajarishga qaratilgan faoliyat yoki xat-
ti-harakat. Qarang: o‘sha manba. J.III. – B. 129.
Moliya 67
Rejalashtirish
Kapital bilan
ta’minlash
Pul jamg‘armalarini
boshqarish
Korporatsiya
aktivlarini himoya
qilish
Buxgalteriya
h
isobi
Soliqlarni
boshqarish
Investorlar bilan
o‘zaro munosabatlar
Baholash va
konsalting
Boshqaruvning axborot tizimlari