Таълим психологияси

O’spirinlarning kasb tanlash muammosi va o’z - o’zini aniklash kanday namoyon 
bo’ladi. 
A.Maktabni bitiruvchilarning ko‟pchiligi u yoki bu darajada o‟zlarining kelajaklarini 
belgilab boradilar. Lekin ulardan ayrimlari o‟z xayotiy yullarini aniklay olmaydilar. 
kasbiy o‟z - o‟zini aniklay olmaslik esa murakkab ichki nizolar, tanlagan kasbidan 
ko‟ngli kolish kabilar bilan bog‟lik jiddiy kechinmalarga olib kelishi mumkin. 
B.Kasb tanlash shaxsiy talabchanlikning muayyan darajasini aks ettiradi. U esa 
ob‟ektiv imkoniyatlarini va kobiliyatlarni baxolashni o‟z ichiga oladi. Bundan tashkari 
unga ko‟pincha sub‟ektiv tomonidan anglanilmaydigan kasbga ko‟yiladigan talablar 
darajasi xam ta‟sir etadi.
S.Qizikishlarni yukligi sababli yukori sinf o‟kuvchisi kasb tanlashini orqaga suradi. Bu 
kechikish ko‟pincha umumiy balog‟atga yetmaganlik, o‟spirinlar xulk - avtori va 
ijtimoiy orientatsiyalarining infantilligi bilan birga kechadi. Kasbiy o‟z - o‟zini 
aniklash esa barkaror "Men" obrazi va kattalikning muxim tarkibiy kismlaridan biridir.
D.Kasb tanlashda ijtimoiy muxitning ta‟siri va bu orkali o‟zidagi individual 
psixologik qobiliyatni baxolashni o‟z ichiga oladi 
O’spirinlik davrida o’z - o’zining anglashning xususiyatlari nimalardan iborat. 

---

50 
A. Yukori sinf o‟kuvchilarining o‟z - o‟zini anglashi sifat jixatdan tamoman boshkacha 
xarakterga ega. O‟z - o‟zini anglash shaxsning axlokiy psixologik sifatlarini baxolash 
va anglash extiyojri bilan boglangan; 
B.O‟spirinlik davrida o‟ziga, o‟z shaxsining sifatlariga kizikish, o‟zini boshkalar bilan 
taqqoslash, o‟zini baxolash o‟z hissiyot va kechinmalarini tushunib olish extiyoji tarkib 
topadi; 
S.Abstrakt - mantikiy tafakkurning rivojlanishi nafakat yangi akliy sifatlarning, balki 
yangi extiyojlarning paydo bo‟lishiga xam olib keladi. D.O‟spirinlarda o‟ziga kizikish, 
o‟zini boshkalar bilan takkoslash vujudga keladi. 
Tafakkurning rivojlanishida intellektual rivojlanish va bu davrda xilma - xil 
extiyojlarning paydo bo‟lishiga olib keladi. 
NAZORAT UCHUN SAVOLLAR :
1.
O‟spirinning jismoniy rivojlanishi ?
2.
O‟spirin shaxs shakllanishning ijtimoiy-psixologik shart-sharoitlari qanday?
3.
Sinf jamoasi va boshqa guruhlarda o‟spirinlarning o‟zaro munosabatlari qanday 
xususiyatlariga ega? 
4.
O‟spirinlarning kasb tanlashda qanday motivlar yetakchi rol o‟ynaydi?