Таълим вазирлиги гулистон давлат университети

Birinchi savolning bayoni
Shaxsning o’z-o’ziga baho berishi va kasbiy o’zligini anglashi.
Odamning shaxs sifatidagi asosiy belgisi uning ijtimoiyligi, shu bilan birga
psixik hayotning yuksak shakli bo’lgan ongi va kishilarning o’zaro so’zlashib
aloka kilish vositasi bo’lgan tilidir. Inson hayotida o’zaro munosabatlar
muhimdir.
Jamiyatdan tashkarida odam odam bo’lolmaydi va kishilar o’rtasidagi
ijtimoiy aloka ularning amaliy faoliyatidagi, ijtimoiy ishlab chikarish
jarayonidagi munosabati bilan belgilanadi. Odam boshka kishilarga munosa-
batda bo’lish tufayligina onglirok bo’lib koladi va uning psixik hayoti
muayyan mazmunga ega bo’ladi. Ana shu munosabatlar nechog’li mazmundor
va rang-barang bo’lsa, odamning psixik hayoti ham shunchalik mazmundor va
rang-barang bo’ladi. Odam ongining yuksak belgisi uning o’zini anglashidir,
odamning o’zini anglashi ham shaxsning muhim belgisidir. Shaxsning o’zini
anglashi shundan iboratki, odam jamiyatda tarakkiy etar va ishlar ekan,
tevarak-atrofdagi muhitda o’zining individligini, subektligini ajrata-di. Odam
tevarak-atrofdagi olamni biluvchi va shu dunyoga ta’sir etuvchi zot sifatida har
bir odam subektdir, odamning idrok etadigan, tasavvur kiladigan, fikr
yuritadigan, tilga oladigan va ta’sir ko’rsatadigan narsasi uning uchun
obektdir. Odamning o’zini anglashi subektiv ravishda o’zini «men» deb his
kilishida ifodalanadi.
Odam ijtimoiy zot bo’lganligidan unga o’zini anglash kobiliyati xosdir.
Ammo odam jamiyatning bir a’zosi va olamning bir kismidir, shu sababli
odam tevarak-atrofidagi olamdan ajratsa ham, ayni vaktda shu olam bilan
bog’langanligini anglaydi. Odam o’z tevarak-atrofidagi olamdan o’zini
ajralgan holda o’zini «men» deb anglay olmaydi, chunki odam ongining, o’zini
anglashining, «men»ining mazmuni o’sha odam atrofidagi real-vokelik
in’ikosidir.