Taramadan dərləmə sözlər

uğum

istirahat, uğur
uğumça	mütəvazi', uysal, qanıq, qanıqlı. uğumçalıq kişinin sayqısıdı
uğumlu	uğurlu, dözümlü, səbirli, mütəhəmmil. gözü açıq ağzı yumulu, sirrlər saxlamaxda uğumlu
uğumsuz	ac göz, keçimsiz
uğundurmaq	uvundürmək, öğündürmək, ökündürmək, ussun huşun ititmək.
uğunmaq	uvunmaq, ökünmək, boğulmaq, bayılmaq, ussun huşun itirmək, keçinmək, nəfəsi kəsilmək, için çəkip keçinmək, qəşş eləmək sevindiyindən uğundu. uşaq ağlayıb uğundu. uğundu döğünməyə başladı. uğunmuş dəli olmuş, cinlərə vurulmuş. çoxda belə öğünüb uğunma sən
uğunuk	bayqınlıq, huşdan gedmək.
uğur	ön, yol, hədəf sel uğrunda(önündə) yatak edənin yeri bəllidi. su uğruynan gedən dənizə çatar. uğur(yol) tapan var qılıncsız, qılınc vuran var uğursuz (yolsuz). islam uğrunda qılınc vurdular. uğrun gözlə, oku at. yola salıb uğurunğ dilərik. tanrı uğrunda verdin, itməsin. qutlu uğur(yol), varlı uğur. varlığın iç(sərf ed) qutlu uğurda. baxtın, uğrundan(yolundan) çönməsin.
uğur əri	xoş niyyətli
uğurqan	urqan: bərk burulmuş bükülmüş ip.
uğurlaıyınacaq	lap gizlicə. heç duymadan.
uğurlamaq	xeyir işə qarışmaq elə uğrayanlar.
uğurlamaq	uğrulamaqtaraa, oğurlamaq, çalmaq oğurluk etməyən, yavuzluk qılmayan kişilər.
uğurlanmaq	gizlənmək.
uğurlayın	uğrulayın gizlicə, səssiz. uğurlayın gəlip uğurlayın geddi. uğurlayın gözətip. uğurlayın yükülən(hamilə olan) açıqda buzalar(bizovlar. balalar)
uğurlu ər	xoş niyyətli
uğurmaq	uğurlanmaq, uğrulanmaq, yollanmaq, yerimək, bu dağdan uğurmaq çox zordi. bu kənddən o kəndə uğurduq. uğurmaqdan yeriməkdən yorulmadıq. uğurmasan tamı yolu, uğruyursan uçmaq yolu.
uladcı	mürəbbi
ulağat	elçilər, çaparlar, ulaklar.
ulaq	bölük, parça, tikə bir ulak çörək əti ulak ulak edip böldülər. ulak ulak olmuş qara topraq.
ulaq	çapar, elçi. xəbər, xəbərçi. don oldu cana bir duraq, canda oldu don üçün bircə ulağ. bir ulağçı(xəbərçi) gəldi belə söylədi ki.... ulağçılar saldılar ölkədən ölkəyə.... bütüncə bəylərə saldı ulağı, danışdı cəng üçün qılın yarağı. ulağlara at verib yola saldı.
ulaqçı atı	çapar atı, yam.
ulaqlıq	vəzifə
ulalmaq	böyümək, yetişmək, yaşlanmaq, tərbələnmək, bollanmaq, bolalmaq, artmaq. çoxalmaq. qocalmaq, yüksəltmək eykülü ulalır, qabırqalı böyür. bizə uyan olsa çavımız çoxalar. toz qopdu geddikcə ulaldı qabardı. biz burda doğduq ulaldıq ölməliyik. ulalmış irişmiş ərişmiş. bala ata ilə ulalır(tərbələnir). ulaldı balığ oldu. nəsnələr anla olmuşdur, anın ilə ulalmışdır. gözətsən oğul ulalır, yaşlasan çubuq əyilir. isək olsa ağac ulalır, yemiş arturdə, bolalır. tanrı ağacı kişidi, onu ulatmaq onun işidir.
ulalmaq	başımda yazı imiş nəzmi olkim gözəllər sevqisi birlə qocalam
ulam	sürü it ulamı
ulamaq	sözü sözə ulamaq.
ulamaq	ulaşdırmaq, çatdırmaq, qatmaq, əkləmək, gecə gündüzə ulaşdı dünü günə uluyub(uludub) gedən dünya.
ulamaq	ululamaq, tutmaq, işə bağlamaq bu sözləri uların. tanrı buyruğun ullamaq(yapmaq, qollamaq, kullamaq1).
ulam-ulam	sıra-sıra. ard-arda. arxa-arxaya. qoşun ulam-ulam yeriyirdi. nərdivənə ulam-ulam çıxılır. ulam-ulam gedən istəyə çatdı, ulamsız gedən uluya qaldı
ulanmaq	çatmaq, əklənmək, ilişmək, bu yol o kəndə ulanır. o şəhərə ulanan yol hançıdı ay bəxdimə ulan yollar! ualansız qalan yollar. ulamadım yoluma, kəsilsin yollar.
ulanmaq	böyüksünmək, böyüksəmək nədən belə ulanırsız. heç nədənsiz ulamaq olarmış, bilmədim mən.
ulaş	təəllüq, yamaq, ulaşı, ulaşlıq, uz, uzunu, tul, vəslət saxsı qab ulaş (yamaq) götürməz. ayrılıq qorxusun qoy, ulaş təkyəsin tut
ulaşdırmaq	qonaqlamaq, yığmaq, qondurmaq.
ulaşı	ulaş, ulaşlıq, vəslət ayrılıq qorxusun qoy, ulaş təkyəsin tut
ulaşıq	bitişik, ilişik, çatıq, ortaqlıq, mürtəbit, bağıntı, irtibat, aşnı, əsgi, ilərdən (qabaqdan) bəri sürüb gələn, adi, mə'muli, qohumluq, yaxınlıq qaşları ulaşıq. tanrı istəyin ulaşdırsın. bitişik, ulaşıq, ortaq sular, dənizlər, boğubdur nə çox sular istəklər. ulaşığın şüşdi(çözdü) bu aşnığı, ulaşık sözləri yığışdırın. aşnığı, ulaşık sözlərə uymuyun: inanmayın onlarnan ulaşıqımız çox pis döndü.
ulaşqan	yapışqan, sırnaşıq, qovuşqan
ulaşmaq	irişmək, ərişmək, girmək, birşmək, birikip yapışmaq, ümüd tapmaq. qovuşmaq, ərişmək. bağlanmaq. yaxınlaşmaq, qohumluq etmək. bulaşmaq, sirayət etmək, tə'sir etmək, elin içinə, tanrıya ulaşan, ondan qaçanlar. gecəni gündüzə ulaşdıran. hançı çaydıki dənizə ulaşmasın. kişidən kişiyə uğur(xeyir) ulaşır. qol(gəzər) dolaşmaqda ulaşmaqda işi tünlə günün. qonşudan qonşuya heç nə ulaşmazsada (çatmasada) duvar ulaşır. od olub yandırıb ayırmaqdansa, palçıq olub ulaşdırmaq(yapışdırmaq) yey. sevgi sevgiyə ulaşmaq istər. ya musa! elə ulaş onları öyrətki tanrı sevgisi ürəklərin qıaq düşməsin.
ulaştırı	davamlı, sürəkli, ardıcıl, dalba dal, müttəsil. ulaşdırı bir yerə gedip gəlmək yaxcı deyil. gərəkdiki orucu ulaşdırı tutalar.
ulaşukluk	qohumluq göyüllər dilədi bunlarınan ulaşıq ola.
ulayu	ardıcıl, ortaklı, davamlı, birikik. hər gün ulayu bu canu diləyu. bulut ulayu yağır. xalqa ulayu yasaq yoxdur.
ulduz qurdu	ipək böcəyi ulduz qurdu tünün, ışıq kimi yanar durur.
ulu	zəngin, varlılıq. ululuxdan ziyan olmaz.
ulu	ağır bu mənə çox ulu gəldi, çəkəmmədim. yalanla gerçəkdən ulu bir şey varmı?
ulu başlı	uca, böyük kişi.
ulu boy	boydan(soydan, nsildən) böyük olan topluluq uluğ yurt xanı çəngiz xan.
ulu xatın	böyük xanım, xanım əfəndi.
ulu işli	böyük işlər başaran, yapan.
ululamaq	sayqılamaq, tə'zim etmək
ululuk etmək	kibirlənmək
ulutmaq	ulaltmaq, artırmaq. çoxaltmaq.
umac	omac, yumulan umulan şişirdilən yer.
umac aşı	(< oğmaq). oğmac aşı. içinə çörək pənir soğan yağ qoyulan bir yemək. yağçamur.
umacı	xuxu, cidostarama, uşağı qorxutmaq üçün söylənir.
umağ	istək, hədəf, arzu umağ
umarlanmaq	ummaq, umutlanmaq
umduran	gözlətən, bəklətən. güddürən, isdədən
ummaq	ümüd edmək
ummaq	bəkləmək, gözləmək. uma uma gələn, uma uma gedən. bunlar umduqları umucağa çatası deyillər.
ummaq	gözləmək, bəkləmək, nəqədər ummaq olar bəsdi umdun! umarlı, küylü günlər
ummutmaq	küydürmək, gözlətmək, isətətmk, bəklətmək, güddürmək
umsundurmaq	istətmək, umdurmaq. bulut görüb yağış umsunmaq.
umsunmaq	ummaq, ümüd bağlamaq, canı çəkmək
umu	umucuq, ümüt, əməl, arzu, istək, gözlənən şey. o(tanrı) nə umar umu səndən, tam umular ondadır umarsın ondan. sizin umuz nədir. umduğuz nəyidi tapdığız nə. umduğun bilməyən yolsuz qalar. umum tanrım, tapım tanrım. qorxuyla umu arasında. cənnətdən umsunmur, tamudan çıkmaq umur. yarlıqanmaq(bağışlanmaq) umusunda yaşayan özündən olar. qoymayalım(tərk etməyəlim) gəl nəzmi, ki çələp qullarını suç ilə yindək qaramaz.
umu	başyazı yoksulun sevilməməsi, qutsuz umusu ucundadı
umu	ümüt
umucu	ümüdvar
umucuq	umu, ümüt, əməl, arzu, istək, gözlənən şey.
umursanmayacaq	önəmsiz, az, əhmiyətsiz
umusuz	naümid
umut	gözlək, intizar, güdək, güdük
unaq	yarar, iyi, yaxci, əverişli.
unözü	nişasda
unurmaq	> onmaq
unutqan	unutsağ.
Unutmaq	ummaq
unutsağ	yaddan çıkaran, unutqan
ur	yumru, dik, baba, qozaq, topuz, qubba
ur	dəniz
uraq	< hörük duvar uruqu: hörükü.
urəyi qopmaq	ürəyi ağzına gəlmək, çox qorxmaq, ürərəyi hopmaq, çox həyəcanlanmaq.
urəyi oynamaq	urəyi çarpmaq. ürəyi düp düp oynadı: döyündü.
urqan	uğurqan: bərk burulub bükülmüş ip.
uru yumuru	boğazda olan ur xəstəliyi.
uruq	arslan uruqlu igid oğlan.
uruq	ırq, soy, dal, qol, boy, oymaq.
uruq atmaq	dallanmaq
urulmaq	qurulmaq, yapılmaq, tikilmək tikintilər urulmuş, qurulmuş.
urva	xəmir açanda yapışmaması üçün səpilən un. bulaşmasın diyə xəmirə saçılan un.
usal	səfeh, karsız, önəmsiz, əhmiyətiz. boş, yumşaq usal baxışlar usal görüşlər usal davranış usal peynir
usan	gəvşək, boş, təmbəl, qafil, istəksiz, darıqmaq, üşənmək. usanğ olmuyun işlərizdə. öz dilizə usanğ olmayın. usanlar bu yolda itdi geddi. çox isdəridim usanğ olmazidim, və lakin nişanın bilməzidim. nə usanıb oturmusan. usanğlıqla iş yeriməz, kişi yonqamaz. usanğ olup qalman geri mənzil uzaqdır iləri.
usandırmaq	utandırmaq, üşəndirmək
usanqlıq	qəflət deməkdir. yatmaqdır. boşnalıqdır, yavalıqdır, səfehləməkdir. acizlik, kehlik usanlıqla vara çatanda var yoxa çatanda, qara üzdə var bəxdi ağara, ağ üzdə var bəxdi qaralur
usanmaq	usan gəlmək, bıkmaq, gəvşəmək, boşalmaq, süst, boş tutmaq, qəflət, darıqmaq, istəksizləmək, yaddan çıxarmaq. usanqlıq qəflət deməkdir.
usdan alı	ağılsız, səfeh züleyxa eydür usluyam sənsən dəlü, aşıq olan dəlimi ey usdan alı