9 - MA’RUZA- Гўдаклик даври Гўдаклик даврида ривожланишнинг ижтимоий вазияти ва етакчи фаолият. Гўдаклик даврининг психологик хусусиятлари. Манипулятив фаолият, психик функциялар. Эмоционал муомала етакчи фаолият сифатида.
Go`daklik davrining asosiy fiziologik xususiyatlari. Gudakning tayotiy faoliyati va taqliriuni kurshagan, parvarish-
laydigan katta yoshdagilarga bevosita bogliq, bolib, uning barcha
ehtiyoj va talablari fakat shular tomonidan kundiriladi. Psixologik iboralar bilan aytsak, kattalar bolaning fazodagi urnini
uzluksiz ozgartirishi, almashtirishi natijasida unda kurish,
eshitish, teri-tuyush, haroratni sezish, tam bilish kabi sezgilar
rivojlanadi (takomillashadi). Kattalar tomonidan gudak uchun
yaratilgan obektiv va subektiv shart-sharoitlar uning usishini
belgilovchi muhim turtki vazifasini otaydi. Atrof-muhitning
xususiyat va xossalarini kattalar gudakning psixik dunyosiga
singdiradilar. Shiqildoqlar shakli, rangi har xil uyinchoqlar va
hokazolarni bolaning diqqatiga havola qilish unda jismlar
togrisida tasavvur obrazlarini yaratadi, gudakning hissiy bilish
organlari esa ularni aks ettiradi. Ozaro muloqot jarayonida,
jismlarni ushlashga orgatish, mashklar natijasida gudak "tanish"
jismlarga talpinadigan, ularga kul chuzadigan bola boshlaydi, unda
rang va shaklni farqlash imkoniyati tugiladi.
Tasir utkazishning keyingi murakkabroq, bosqichida bola
kattalar yordami bilan utirish, urinda dumalash, tik turish,
ovqatlanish kurollaridan togri foydalanishni, uzluksiz va
mazmunli xarakatlarni amalga oshirishni organadi. Shuning uchun
aks ettirish qaysi bosqichdaligidan kati nazar, bevosita yol bilan amalga oshadi. Umuman, gudaklik davrining dasglabki bosqichida olam, barcha ashyolar, jismlar togrisidagi malumotlar, tasavvurlar, timsollar va xakazolar bolaning kattalar bilan xamkorlikdagi faoliyati mahsuli sifatida manaviy boylikka aylanib, uningbosh
miya yarim sharlari pustlogi ostida uz
izlarini qidiradi. Mazkur davrning
aksariyat bosqichlarida gudakda bilim
va tajribalarni egallash, oquv, kunikma va malakalarii mustaqil uzlashtirish imkoni bolmaydi.