Tarixdan hikoyalar umumiy o‘rta ta ’lim maktablarining

Milliy ozodlik kurashi. 
Rossiya imperiyasi yurtimizni bosib olgach 
mustamlakachilik tartiblarini joriy etdi. Boyliklarimiz talon-taroj qilin­
di. Og‘ir soliqlar va majburiyatlar joriy etildi. Eng unum dor yerlar 
Rossiyadan ko‘chirib kelinganlarga bo‘lib berildi.

---

Milliy qadriyatlarimiz, urf-odatlarimiz oyoqosti qilindi. Bu omillar 
Turkiston aholisining mustamlakachilarga qarshi ozodlik qo‘zg‘oloni 
ko‘tarishiga sabab bo‘ldi.
Ayniqsa, 1898-yilda Andijonda M uham m adali Eshon boshchi- 
ligida ko‘tarilgan qo‘zg‘olon keskin tus oldi. Q o‘zg‘olonning maq- 
sadi Q o‘qon xonligini qayta tiklash edi. Biroq kuchlar teng 
b o ‘lmaganligi va puxta tayyorgarlik ko ‘rilmaganligi uchun qo ‘z- 
g‘olon m ag‘lubiyatga uchradi. B osqinchilar q o ‘zg‘olonni shaf- 
qatsizlik bilan bostirdi.
M uhammadali va uning yaqin safdoshlari osib o‘ldirildi. Yuzlab 
ishtirokchilar surgunga jo ‘natildi. Biroq bu shafqatsizliklar xalqimiz- 
ning irodasini buka olmadi.
Sovet mustamlakachiligining o‘rnatilishi. 
1917-yilning fevral oyida 
Rossiyada uch yuz yildan ortiq taxtda o‘tirgan Romanovlar sulolasi- 
ning hokimiyati barham topdi. M amlakat boshidan og‘ir inqirozli 
kunlarni kechira boshladi. Biroq yangi hukum at bu inqirozni 
bartaraf eta olmadi. Oqibatda hokimiyatni kommunistlar partiyasi 
(xususiy m ulk b o ‘lmaydigan jam iyat uchun kurashuvchi) egallab 
oldi.
Biroq kommunistlar partiyasi Rossiya imperiyasi davrida bosib 
olingan o ‘lka xalqlariga mustaqillik bermadi. Shu jumladan, bizning 
yurtimiz ham Sovet Rossiyasi mustamlakasi bo‘lib qolaverdi.
Sovet imperiyasi (Sovet Rossiyasi) 1917-yilda dastlab Q o‘qon 
shahrida tuzilgan milliy hukumatimizni ag‘darib tashladi. Shaharda 
qirg‘in uyushtirdi. Bu xunrezlik butun Turkistonni larzaga keltirdi. 
Bolsheviklar xalqlarning milliy qadriyati, madaniyati va urf-odat- 
larini mensimadi. Mustamlakachilik qaramligi yanada kuchaytiril- 
di. Bu esa m illiy-ozodlik kurashi boshlanishiga sabab b o ‘ldi. Bu 
kurashga M adam inbek va Sherm uham m adbek kabi qo ‘rboshi 
(qo‘m ondon) bobolarim iz rahbarlik qildilar. Kurash bir necha yil 
davom etdi.
Biroq harbiy kuchlar teng emasdi. Buning ustiga milliy-ozodlik 
kurashi yo‘lboshchilari o ‘zaro to ‘la hamjihatlikka erisha olmadilar. 
N atijada Turkistonning ozodligi uchun olib borilgan kurash 
mag‘lubiyatga uchradi. Turkiston ozodligi uchun kurashganlar 
tahqirlanib «bosmachilar» deb ataldi.

---

Yangi hukumat mahalliy ziyolilarni ayovsiz qatag‘on qildi. Chunki, 
ular Vatanimiz ozodligining eng faol kurashchilari edilar.
Ular orasida Siz 30-mavzuda bilib olgan, mustaqilligimiz uchun 
jonlarini fido qilgan M ahm udxo‘ja Behbudiy, M unavvarqori 
Abdurashidxonov, Abdurauf Fitrat, Cho‘lpon va Abdulla Qodiriylar, 
mashhur shoir Usmon Nosir kabi yuzlab bobolarimiz bor edi.
Sovet mustamlakachiligi yillarida F. Xo‘jayev, A. Ikromov kabi 
ko‘plab davlat rahbarlari ham qatag‘on qurboni b o ‘ldilar. Rossiya 
imperiyasi va sovet davlatiga qaramlik salkam 130 yil davom etdi.