Tashkil qilish

1. Og'zaki bayon qilish metodlari.
2. Ko'rgazmali metodlar.
3. Amaliy metodlar kabi Jurlarga ham ajratiladi.
Ta’lim metodlari tizimida m uhim o'rin tutadigan og'zaki bayon qilish metodlarining o'zi ham quyidagi turlarga ajratiladi:
Og'zaki bayon qilish metodlari o'quvchilarning umumiy madaniyati, mantiqiv fikrlashi ham da bilish qobiliyatini rivojlantirish bilan bog‘liq. Og'zaki metodlarga o'quv materialining o'qituvchi tomonidan og'zaki bayon qilinishiga, hikoya, tushuntirish, suhbat, o'quvchilarning texnik adabiyotlar bilan mustaqil ishlashi, yozma instruksiya berish, ovoz yozish, televideniya kabilar kiradi.
Materialni og'zaki bayon qilish kasb ta’limida hikoya qilish,
tushuntirish, m a ’ruza, suhbat, o'quv materialini og'zaki bayon
qilishning asosiy metodlari hisoblanadi.
Hikoya — o'qituvchi tom onidan o ‘quv materialini tartibli,
mantiqiy, izchil, nisbatan kengroq bayon qilishda foydalaniladi.
U puxta reja asosida tuzilishi, materialni bayon qilishda noaniqlikka yo'l qo'ymaslik uchun barcha detallari bilan tayyorlanishi lozim.
Hikoya o'qituvchi tomonidan mavzuga oid dalil, hodisa va voqealarning yaxlit yoki qismlarga bo'lib, tasviriv vositalar vordamida obrazli tasvirlash yo'li bilan ixcham, qisqa va izchil bayon qilinishidir. Metodning samarasi ko'pjihatdan o'qituvchining nuqt mahorati, so'zlarni o'z o'rnida, ifodali bayon qilishi, o'quvchilar voshi, rivojlanish darajasini inobatga olishiga bog'liq. Hikoya axborotlar bilan boy it i 1 ish i kerak.
Hikoya qilinayotgan materialni saralash maxsus reja asosida amalga oshiriladi. O'qituvchi har bir darsda uning maqsadini aniq belgilab oladi, undagi asosiy tushunchalarga alohida urg'u berishga e'tiborini qaratadi. Hikoya qisqa bo'lishi, o'quvchilarda his-hayajon, mavzuga qiziqishni uyg'otishi kerak. Suhbat savol va javob shaklidagi dialogik ta’lim metodidir. Suhbat metodi fanga qadimdan m a ’lum, hatto undan o'z faoliyatida Suqrot ham mohirona foydalangan. Suhbat t a i i m jarayonida aqliv fikrlash, hozirjavoblik, muloqot madaniyati va boshqa sifatlarni shakllantiradi, o'quvchida faollikni yuzaga keltiradi. Suhbat
o'qituvchi fikriga mos harakat qilish, natijada yangi bilimlarni bosqichma-bosqich egallashga imkon beradi. Suhbat faoliyatini endigina boshlagan o'qituvchi uchun murakkab ta'lim metodi hisoblanadi, savollarni tayyorlash, ularning ketma-ketligini ta'minlash, uni tashkil etishda esa barcha o'quvchilarning diqqatini ja Ib etish talab qilinadi. O ’qituvchi oddiy savollar berishi, o'quvchilarga ular yuzasidan batafsil o'ylash uchun vaqt ajratishi, o'quvchilarning javoblarini esa diqqat bilan tinglashi, zarur o'rinlarda ularni sharhlashi lozim. Shu bois suhbatda bi 1 ish deduktiv yoki induktiv yo‘1 bilan amalga oshadi. Deduktiv suhbat o’quvchilarga oldindan ma'lum bo'lgan qoidalar, tushunchalar, hodisalar, jarayonlar asosida tashkil etilib, o'quvchilar tahlil yordamida xususiy xulosalarga keladilar. Suhbatning induktiv shaklida alohida da 1 i 1 lar. Tushunchalarning tahlili asosida umumiy xulosaga kelinadi.
Suhbat turli ko'rinishlarda, ya'ni kirish, yakuniy, individual va
guruhli suhbat tarzida tashkil etiladi.
Kirish suhbati o'quv ishlarining boshida tashkil etiladi. Uni
tashkil etishdan ko'zlangan maqsad hal etilishi zarur bo'lgan ishlar mohiyatining o'quvchilar tomonidan anglab yetilganligini teksh i rib ko'rishdan iborat.
Yakuniy suhbat o'quvchilar tomonidan egallangan bilimlarni
umumlashtirish va tizimlashtirish maqsadida amalga oshiriladi.