Müəllim:
Fənn birləşməsinin sədri: Hüseynova S.
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi
Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti nəzdində Humanitar Kollec
Fənn birləşməsi: Pedaqogika və psixologiya
Fənn: Psixologiya
Tədris planı üzrə fənnin auditoriya saatı:90
İxtisas: Məktəbəqədər təlim və tərbiyə
Təhsil ili:2021/22
Qrup: M/q-21; M/q-22;M/q-24
Müəllim:
DÖVLƏT İMTAHAN SUALLARI:
Psixologiya elminin təşkili, formalaşması və inkişafının
əsas mərhələləri
Psixologiya uzun bir inkişaf yolu keçmiş, psixologiyanın obyekti, mövzusu və məqsədləri haqqında anlayış dəyişmişdir. Psixologiyanın bir elm kimi inkişafının əsas mərhələlərini qeyd edək. Mərhələ I - ruh elmi kimi psixologiya. Psixologiyanın bu tərifi iki min ildən çox əvvəl verilmişdir. Onlar insanın həyatında baş verən bütün anlaşılmaz hadisələri ruhun varlığı ilə izah etməyə çalışırdılar. II mərhələ - şüur elmi kimi psixologiya. 17-ci əsrdə təbiət elmlərinin inkişafı ilə əlaqədar yaranır. Düşünmək, hiss etmək, arzu etmək qabiliyyəti şüur adlanırdı. Tədqiqatın əsas metodu insanın özünü müşahidə etməsi və faktların təsviri hesab olunurdu. III mərhələ - davranış elmi kimi psixologiya. XX əsrdə yaranır. Psixologiyanın vəzifəsi eksperimentlər aparmaq və birbaşa görünə bilənləri, yəni insanın davranışını, hərəkətlərini, reaksiyalarını müşahidə etməkdir (hərəkətlərə səbəb olan motivlər nəzərə alınmadı). Psixologiya psixikanın obyektiv qanunlarını, təzahürlərini və mexanizmlərini öyrənən bir elmdir. Psixologiyanın bir elm kimi inkişaf yolunu daha aydın başa düşmək üçün onun əsas mərhələlərini və istiqamətlərini qısaca nəzərdən keçirəcəyik. 1. Psixika haqqında ilk fikirlər animizm (latınca anima - ruh) - ən qədim baxışlarla bağlı olub, ona görə dünyada mövcud olan hər şeyin ruhu var. Ruh bütün canlı və cansız cisimləri idarə edən bədəndən müstəqil bir varlıq kimi başa düşülürdü. 2. Sonralar antik dövrün fəlsəfi təlimlərində idealizm və ya materializm baxımından həll olunan psixoloji aspektlərə toxunulmuşdur. Deməli, antik dövrün materialist filosofları Demokrit, Lukreti, Epikur insan ruhunu bir növ materiya kimi, kürəşəkilli, kiçik və ən çox hərəkətli atomlardan ibarət bədən formalaşması kimi başa düşürdülər. 3. Sokratın şagirdi və davamçısı olmuş qədim yunan idealist filosofu Platonun (e.ə. 427-347) fikrincə, ruh bədəndən fərqli ilahi bir şeydir və insan ruhu bədənlə əlaqəyə girməzdən əvvəl mövcuddur. . O, dünya ruhunun görüntüsü və axınıdır. Ruh görünməz, ülvi, ilahi, əbədi bir prinsipdir. Ruh və bədən bir-biri ilə mürəkkəb əlaqədədir. İlahi mənşəyi ilə ruh bədəni idarə etməyə, insanın həyatına rəhbərlik etməyə çağırılır.
Dostları ilə paylaş: |
