TəHSİl problemləRİ İnstitutu
Yüklə 1,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Standartların mahiyyəti, məzmunu və inteqrativliyi Məktəbəqədər təhsil proqramının (kurikulumunun) məzmu- nu standartlar şəklində ifadə olunur. Məzmun standartları uşaqla- rın bilik və bacarıq səviyyələrinə qoyulmuş dövlət tələbi olmaqla gözlənilən ümumi təlim nəticələrini reallaşdırır. Standartlar dövlət tələbidir. Standartlar bütün yaş qrupları üçün eynidir. Alt standart isə əsas standartlarda ifadə olunmuş fikrin müəyyən hissəsidir. 21 Hər yaş qrupuna uyğun olaraq alt standartlar tədricən mürəkkəbləşir. Hər bir standart bilik və fəaliyyətdən ibarətdir. Burada məzmun uşaqların nə öyrənəcəyini, yəni bilik hissəsini, fəaliyyət isə uşağın öyrəndiyini necə nümayiş etdirəcəyini bildirir. Məsələn, 3-4 yaş dövründə (yəni orta qrupda) “2.2.1. Üç dairə- sində sayma, hesablama əməliyyatları yerinə yetirir. Üç dairəsində sayma, hesablama əməliyyatları bilik və yerinə yetirir – isə fəaliyyət hissəsidir. Bütün fəaliyyətlərdə uşağın təfəkkür fəallığının inkişaf etdirilməsi, psixomotor bacarıqların formalaş- dırılması zəruri tələb kimi diqqət mərkəzində saxlanılmışdır. Deməli, məzmun standartları birtərəfli deyildir, o, bilik hissəsinin təcrübədə tədqiq olunaraq bacarığa çevrilməsini təmin edir. Bütün bunlar isə məzmun standartlarında qoyulmuş bütün biliklərin bacarıqlar formasında möhkəmləndirilməsinə səbəb olur ki, bu da uşaqlarda kompetensiyaların formalaşıb möhkəm- ləndirilməsinin əsasını qoyur. Məktəbəqədər təhsil proqramı (kurikulumu) inteqrativ xarakter daşıyır. Bu, ilk növbədə, uşaqların ibtidai təhsil üçün hazırlanması və uşaq şəxsiyyətinin formalaşmasına imkan yarat- ması, onlarda sadə həyati bacarıqların formalaşması ilə bağlıdır. Ona görə də məktəbəqədər təhsil proqramında (kurikulumunda) verilən standartlar biri digərini tamamlamaq, möhkəmləndirmək, davam etdirmək baxımından elə ardıcıllıqla verilir ki, onların vasitəsilə uşaq şəxsiyyətinin formalaşması və inkişafını izləmək mümkün olur. Məktəbəqədər təhsil proqramında (kurikulumunda) təlimin bütün məzmun komponentləri arasında struktur əlaqələ- rinin qurulması əsas prinsiplərdən olan inteqrasiyanın şaquli və üfüqi inteqrasiya formasında sistemləşdirilməsini təmin edir. Şaquli inteqrasiyada yaş qrupları və inkişaf sahələri arasındakı əlaqə, ardıcıllıq və sistemlilik, üfüqi inteqrasiyada isə hər yaş |