TəHSİl problemləRİ İnstitutu

 
 
Standartların qabaqlayıcı funksiya daşıması 
 
Məktəbəqədər təhsilin proqramı (kurikulumu) qabaqlayıcı 
xarakter daşıyır. Bu, onun konseptuallığından irəli gəlir. Mək-
təbəqədər təhsil proqramı (kurikulumu) bütün təlim nəticələrini 
əks etdirməklə son nailiyyətləri təsəvvür etməyə imkan verir. 
Öyrənmə prosesində əldə edilən nailiyyətin hansı səviyyədə 
olmasını müəyyənləşdirmək üçün müvafiq şərait yaranır. 
Bütün bunlarla yanaşı, məktəbəqədər təhsil proqramı 
(kurikulumu) aşağıdakı məsələləri əhatə edir: 

müxtəlif bacarıqların öyrənilməsini nəzərdə tutan balans-
laşdırılmış yanaşmanı əhatə edir; 

fəal təlim üsullarından istifadə etməklə məzmun stan-
dartlarının səviyyəsinə çatmağa imkan yaradır; 

---

25 

uşaqların inkişafının və təlim nəticələrinin qiymətlən-
dirilməsini, il ərzində düzəlişlərin edilməsini nəzərdə tutur; 

uşaqların təlim prosesinə cəlb edilməsini və həvəslən-
dirilməsini təmin edir; 

müvafiq təlim resurslarına malik olur. 
Bu səciyyəvi cəhətlər onu əvvəlki proqramlardan fərqlən-
dirir. 
Məktəbəqədər təhsil pilləsində öyrədiləcək məzmun proq-
ramda hər yaş qrupu üçün dörd inkişaf sahəsi üzrə məzmun 
standartları şəklində təqdim edilir. Məzmun standartları uşaqların 
bilik və bacarıq səviyyələrinə qoyulmuş dövlət tələbidir və onlar 
məktəbəqədər təhsil dövrünün sonu üçün müəyyənləşdirilmiş 
ümumi təlim nəticələrinin reallaşmasını və uşaqların həmin 
nəticələrə nali olmalarını təmin edir. 
Məzmun standartları əsas və alt-standartlara ayrılır. Əsas 
standartlar 3-6 yaş üçün ümumi verilir. Alt-standartlar isə 
nisbətən konkret təlim nəticələri olub hər yaş qrupunda uşağın 
əldə etməli olduğu bilik, bacarıq və dəyərləri ifadə edir.
Məzmun standartlarının funksiyaları aşağıdakılardır: 
- inkişaf sahələri üzrə müəyyən olunan təlim nəticələri 
bütün yaş dövrləri üzrə ümumi şəkildə ifadə edilir; 
- məktəbəqədər təhsilin sonunda inkişaf sahələri üzrə 
summativ qiymətləndirmənin aparılmasında istifadə edilir.
Alt-standartların funksiyaları aşağıdakılardır:
 
- təlim məqsədlərinin dəqiq müəyyən olunması üçün etibarlı 
zəmin yaradır; 
- təlim strategiyalarının düzgün seçilməsində mühüm rol 
oynayır; 
- təlimdə inteqrativliyi təmin edir; 
- təlimin məzmununun ardıcıl və davamlı inkişafını təmin 
edir.
 
 

---