Atları bar ırǵayday,
Moyınları quwrayday,
Qarajannıń kózine,
Kórinedi-aw, sol bala,
Qus urǵan qara torǵayday. (Alpamıs)
II BAP. Jırawlar dóretiwshiliginde troplar
Niyaz ulı (shın atı Xojambergen, 1884 — 1954) bolıp esaplanadı. «Alpamıs» dástanı usı Ógiz jırawdan jazıp alındı hám 1937-jılı Moskvada basılıp shıqtı. Dástan házir tórtinshi ret qayta basıldı. Ógiz jırawdıń tuwılǵan kúni respublikamızda keń túrde belgilenedi.
Qáteptey awzıńdı ashpaysań,
Dáryaday gúwlep taspaysań,
Aldıńa ayaq baspaysań,
Ne kórdiń, qara at, ne kórdiń? (Alpamıs)
Bul qatarlarda «Qáteptey awzıńdı ashpaysań, Dáryaday gúwlep taspaysań» dep kórkemlew quralı bolǵan troplardan giperbolanı paydalanǵan.
Qarajan shıqtı shep jaqtan,
Alpamıs shıqtı oń jaqtan,
Bir-birine juwırdı,
Eki palwan pánje urdı,
Bir kún udayı ayqastı,
Jıǵısa almadı batırlar,
Ekilenshi kúninde,
Ayǵır kibi shaynastı.
Jıǵısa almay batırlar,
Eki kún jatıp ayqastı. (Alpamıs)
Bul qosıq qatarlarında «Bir kún udayı ayqastı, Eki kún jatıp ayqastı» degen qatarlarda kórkemlew quralı bolǵan giperbola kelgen.
Keyin qarap atıńdı bur, qayta ber,
Kóp eglenbe, bende basıń tarta ber,
Janıń sawǵa, basıń sawǵa ózińe,
Kóp eglenbe, ladan zańǵar, qayta ber. (Alpamıs)
Bul jerde qara menen berilgen sózler yaǵnıy ladan, zańǵar sózleri metonomiya.
Hár jaǵınan Alpamıs,
Jup qabırǵasın sındırdı,
Quldıń kewlin tındırdı.
Jetilenshi kúninde,
Áyne pesin waǵında,
Bir jıranıń boyına,
Dárbent joldıń awzında,
Qurbanlıq qılǵan serkedey
Bul qatarlarda keltirilgen Quldıń sózi - metonomiya,
awzında-metafora, Qurbanlıq qılǵan serkedey- teńew.
Dostları ilə paylaş: |
