Qatronlanish usiubi karbamidli va boshqa qatronlar orqali qattiqlashtiruvchilami (xlorid va shovul (yoki oksalat - kimyo sanoatida ishlatiladigan rangsiz kristall) kislotalar) gruntga bosim bilan yuborish yordamida amalga oshiriladi. Karbamidli qatronlami ishlatilishi gmntlami yaxshi mus- tahkamlanishiga erishishga imkon beradi. Masalan, qatronlar bilan mustahkamlangan qumli gruntlami siqishda vaqtinchalik qarshilik 7- 10 MPa erishiladi. Xususan, qatronlash uslubi Rog‘un gidro elektr stansiyasida (GES) filtrlanishga qarshi to‘siqning asosini tashkil etilishi bo‘yicha sinovli ishlarda muvaffaqiyat bilan qo‘llanilgan. Biroq, har xil ko'rinishdagi qatronlami (karbamidli, epoksidli, íuranli, fenol formaldegidli va b.q.) qotishi jarayonida boshlangMch komponentlaming polimerlanishi50 to'liq bo‘lmasligi oqibatida gruntlarga polietilenpoliamid, formaldegid, fenol va boshqa zaharí) moddalar kiradi. Ushbu moddalami quyuqlantirilishi ruxsat etilgan darajadan bir necha marotaba oshishi va hodisalar qatorída bir necha marta bo‘lishi mumkin.
248
249
Mustahkamlangan gruntga qattiqlashgan qatronlardan erkin formaldegidnmg atrof-muhitga ajralib chiqishi kuchli ochiq oqadigan shamollatish qoMlanilishini talab etadi. Bu esa oxir oqibatda, so‘nggi vaqtlarda qatronlami ishlatilishini keskin qis- qartirilishiga olib keldi. Shunday boisada ushbu uslubning ekologik ishlari davom etmoqda. Mahalliy kimyoning yutuqlari va gnmtlami mustah- kamlash uchun zaharli bo‘lmagan ko‘rinishdagi qatronlami ishlab chiqish zamriyati turlangan (modifikatsiyalangan) zaharsiz qatronlar yaratilishiga olib keldi. Olimlaming ma’lumotiga ko‘ra, “K” va “S” markali turlangan karbomidli qatronlar mustahkamlangan gruntdan oddiy qatronlar mustahkamlangandan ko‘ra, 12-19 marta zaharli formaldegid kam ajralib chiqadi. Mustahkamlangan gruntda kuchsiz bogiangan formaldegid 0,1% dan kam qoladi, bu esa tabiiy ekotizimlar holatiga sezilarli ta’sir etmaydi.
