“Şok uşaqlığı” nin əsas klinik
simptomu, hətta uterotonik dərmanlardan (oksitosin, prostoqlandinlər) istifadə etdikdə belə
yığılma aktivliyinin ol-
mamasıdır.
Klinik olaraq hemorragik şokun 3 stadiyaları ayırd edilir: kompensator; dekompensator geri dönən; dekompensator geridönməyən.
Kompensator hemorragik şok zamanı dəri və selikli qişaların, xüsusilə ətrafların avazıması və soyuması, dırnaq yataqlarında qan
dövranının yavaşıması, narahatlıq (şuur aydındırsa), oliqouriya müşahidə edilir. Arterial təzyiq azalır, ürək yığılmalarının tezliyi 100-120
vur/dəq olur, tənəffüs tez-ləşir. Bu şokun
I stadiyasıdır . Qanitirmə ümumi qanın 15-20%-ni (800-1200 ml) təşkil edir. Hemo-dinamik
dəyişikliklər qanın azalmasını kompensasiya edir. Orqan və sistemlərdəki dəyişikliklər funksional xarakter daşıyır.
Dekompensator geri dönən hemorragik şok
II stadiyaya uyğun gəlir və aşağıdakı əlamətlərlə xarakterikdir: nəbz 120 vur/dəq,
sistolik A/T 120 mm C st.-
dan aşağıdır; dəri örtüyünün kəskin ava-zıması, soyuması, sianoz, soyuq tər və kəskin oliqouriya. Qanitirmə
25-40% (1200-2000 ml) olduq-
da şokun bu stadiyası baş verir. Hemodinamik dəyişikliklər ürəyin işini kompensasiya etmir, mikro-
sirkulyasiya pozulur.
Geri dönməyən hemorragik şok,
III stadiyaya uyğun gəlir. Qan itkisi ümumi DQ 45-50%-ni (2000 ml-dən çox) təşkil edir. Şokun bu
stadiyasında sistolik təzyiq 60 mm C st–a qədər enir və uzun müddət bu səviyyədə qalır, nəbz 140 vur/dəq-dir. Kəskin dispnoe
müşahidə edilir. Mikro-sirkulyasiya kəskin pozulur, hipoksiya, toxumalarda, hüceyrələrdə, orqanlarda anatomik dəyişiklik-lər yaradan
metabolik asidoz inkişaf edir.
Doğum zamanı baş verən şoklar arasında
vazomotor şok ikinci yeri tutur. Hamiləlik zamanı damar divarlarının tonusunun azalması,
damarlarda qan durğunluğuna səbəb olur. Bu da vazomo-tor şoka zəmin yaradır.
Peritonun kəskin qıcıalanması da şok yaradır.
Nadir hallarda doğuş zamanı kordiogen şok baş verir.
Şokun dərəcələrə bölünməsində əsas meyar sistolik A/T-in səviyyəsi, nəbzin və tənəffüsün sayı və şok indeksidir.
Nəbz sayının sistolik arterial təzyiqə nisbəti olan
