gücvermədir . Bu əzələ pressinin (qarın divarı, diaf-raqma, çanaq dibi) yığılmasıdır. Dölün gəliş
hissəsinin oma kələfinin sinir elementlərini sıxması nə-ticəsində reflektori olaraq (uşaqlıq boynu, parametral toxuma, çanaq dibi əzələləri)
gücvermə baş verir. Gücvermə qeyri-iradi baş verir, amma doğan müəyyən dərəcədə onu tənzimləyə bilir. Mama-nın təklifi ilə doğan
gücverməni gücləndirir və ya dayandırır. Gücvermələr 1-2 dəq-dən bir baş verir və 50-60 san. davam edir. Gəliş hissə çanaq dibinə
çatdıqda gücvermə hissi yaranır. Gücvermə za-manı doğan qadının üzü qızarır, boyun venaları şişir, nəbz tezləşir, arterial təzyiq bir
qədər artır.
Gücvermələr zamanı qarındaxili (gücvermə) və uşaqlıqdaxili (sancılar) təzyiqlərinin artması, uşaqlıqdan döl və sonun təzyiq çox olan
yerdən, təzyiq az olan yerə – xaricə cəhd etməsinə səbəb olur.
Doğum yolları – doğum kanalı–sümük və yumşaq toxumalardan ibarətdir. Sümük hissəni ki-çik çanaq təşkil edir. Yumşaq toxumalara
uşaqlığın aşağı seqmenti, servikal kanal, uşaqlıq yolu, vulvar həlqə və əzələlər aiddir.
Mayalanma baş verən gündən sancılar başlayana qədər qadın
hamilə , sancılar başlayandan döl və son doğulana qədər
doğan , döl və
son doğulandan sonra 6-8 həftə müddətində
zahı adlanır.
Doğuşun gedişi Doğuş uşaqlıq əzələlərinin yığılması ilə xəbərdaredici əlamətlər dövründə başlayır. Requlyar sancıların başlanması, 10-15 dəqiqəlik
intervalla baş verməsi, getdikcə güclənməsi doğuşun başlan-masından xəbər verir.
Doğuşun davamiyyəti müxtəlif səbəblərdən asılıdır. Əsas yeri gücvermə və sancıların inten-sivliyi tutur. Bundan başqa dölün və gəliş
hissənin ölçüsü, çanağın ölçüsü və suların axma vaxtının da əhəmiyyəti var.
İlk doğanlarda doğuş daha uzun çəkir. Yaşlı ilk doğanlarda (30 yaşdan çox), infantil və artıq çəkili qadınlarda da doğuş uzana bilir.
Doğuş, ilk doğanlarda təxminən 12-24 saat, təkrar doğanlar-da 8-12 saat davam edir.
Doğuş 3 dövrdə baş verir: açılma, qovulma və son.
