TəXİRƏsalinmaz tiBBİ yardimin əsaslari, ÜRƏk- ağCİYƏr reanimasiyasi. YeniDOĞulmuşlarin iLKİn reanimasiyasi

Şəkil:5-18. 
Epidural anesteziya 
boşluğun I-IV bel fəqərələri səviyyəsində kateterizasiyası uzunmüddətli, yüksək effektivliyə malik və idarə olunan analgeziya imkanı 
yaradır. Əksər hallarda anestetik kimi trime-kain və lidakaindən istifadə edilir. Doğuş zamanı güclü ağrıları, doğuş fəaliyyətinin 
diskoordinasi-
yası, uşaqlıq boynunun distasiyası olan, hipertenziv vəziyyətlər, ürək–damar və tənəffüs sisteminin ağır xəstəliklərdən, 
yüksək dərəcəli miopiyadan əziyyət çəkən qadınlara UPA təyin edilir (başqa üsullar nəticə vermədikdə).
Bir sıra mamalıq əməliyyatlarında, Kesar kəsiyində UPA aparılır. UPA–nın tətbiqi üçün əsas əks göstəriş uşaqlıqda çapığın olmasıdır. 
Bundan başqa punksiya yerində infeksion zədənin olması, qanaxma, nevroloji xəstəliklər, trombositlərin miqdarının 100 mindən aşağı 
olması, antikoaqulantla-rın tətbiqi, şok və s. UPA üçün əks göstərişdir.
Bir qayda olaraq UPA
–ya artıq formalaşmış müntəzəm doğuş fəaliyyətində və uşaqlıq boynu 3-4 sm açıldıqda başlayırlar. UPA çox ciddi 
müdaxilədir. Əməliyyatı bu metoda mükəmməl yiyə-lənmiş anestezoloq apara bilər. Psixoprofilaktik və medikamentoz ağrısızlaşdırma ilə 
birlikdə tətbiq edildikdə daha güclü effekt almağa və normal doğuş fəaliyyətinə nail olmağa imkan verir. 
 
Doğuşun I dövrünün (açılma) idarə olunması 
Doğuşa qədər palatalarda həkim doğanı nəzarətdə saxlayır və 
müayinələr aparır. Doğum fəa-liyyətinin dinamikada izləmək 
üçün xarici və daxili mamalıq müayinələri aparır. Xarici mamalıq 
müayinəsi ilə dölün vəziyyəti, mövqeyi və görkəmi, gəliş hissə 
və onun kiçik çanaq ölçülərinə mü-nasibəti müəyyənləşdirilir. Bu 
zaman dölün ölçüləri, qarın pressinin, xarici cinsiyyət üzvlərinin, 
aralığın vəziyyəti qiymətləndirilir. Açılma dövründə xarici 
mamalıq müayinələri ən azı 2 saatdan bir aparılır. Doğum 
yollarında döl başının hərəkət xarakteri, uşaqlığın aşağı 
seqmenti və kontraksi-on həlqənın vəziyyəti dinamikada 
öyrənilir. Dinamikada döl başının hərəkətini izləmək üçün əlin 
bütün barmaqları simfizin üstündən qarın divarında yerlşdirilir və 
palpasiya aparılır: barmaqların hamisi baş üzərindədirsə, baş 
kiçik çanağa enməyib, giriş müstəvisinin üzərindədir; başın 
üzərində 4 barmaq yerləşdikdə baş çanaq girəcə-yinə keçib; 3 
barmaq yerləşdikdə baş kiçik çanağın enli hissəsindədir; 2 bar-

---

maq yerləşdikdə kiçik çanağın dar his-səsindədir; 1 barmaq yerləşdikdə baş çanağa keçib.
Avropa və amerika mamalari ba-şın doğum yollarındakı hərəkətini otu-raq qabarlarından keçən müstəviyə nə-zərən təyin edir. Oturaq 
qabarlarından keçən müstəvi “0”, ondan yuxarıda yer-ləşən müstəvilər (-1,-2,-3), aşağıda yer-ləşən müstəvilər (+1,+2,+3) götürülür.
Uşaqlıq boynunun açılmasından asılı olaraq, aşağı seqment nazikləşir, kontraksion həlqə getdikcə qasıq qöv-sündən yuxarı qalxır. 
Uşaqlıq dibi ha-miləliyin 39-cu həftəsində olduğu kimi xəncərvarı çıxıntı səviyyəsinə qalxır. Bütün bunlar palpasiya ilə təyin olunur. 
Sancıların sayı, intensivliyi pauzalarda uşaqlığın boşalmasınin xarakteri və dava-miyyəti də palpasiya ilə qiymətləndirilir. Bunun üçün 
mama əlini doğanın qarnının üzərinə qoyur, 10 dəq müddətində sancıların sayını və hər sancını davmiyyəini təyin edir. Sancıların 
davamiyyəti 20 san. və daha az olarsa sancılar zəif, 20-40 san. davam edərsə orta intensivlikdə, 40 san-dən çox davam edərsə güclü 
kimi qiymətləndirilir. Sancılar hər 30 saniyədən bir sayılır.