Texnologiyalari kafedrasi «hayot faoliyati xavfsizligi»

Tayanch so‘zlar va iboralar:
ishlab chiqarish, baxtsiz hodisa: jarohatlanish, 
shikastlanish, kasallanish, tekshirish, maxsus tekshirish, hujjatlashtirish, dalolatnoma, 
H-1shakl.
Topshiriq.
Ixtiyoriy tanlangan kasb va jarohatlanish turi uchun H-1shakldagi 
dalolatnomani to‘ldiring. 
Mashg‘ulotning mazmuni 
Kasbiy kasalliklar
– ishchi - xodimlarga zararli ish sharoitlarining salbiy 
ta`siri natijasida hosil buladigan kasalliklar kiradi.
Zararli ish sharoitlariga
- yomon (nobob) iqlim sharoitllari, zaharli 
changlar, me`yoridan ortiq shovqin va titrash, bosimning me`yoridan oshishi, 
yorug‘likning etarli bulmasligi va boshqalar kiradi. 
Korxonalarda uchraydigan baxtsiz hodisa, kasb kasalliklari, va 
zaharlanishlarning sabablari 4-ga bo‘linadi. 

---

218 
1. Tashkiliy sabablar. - Xavfsizlik texnikasi buyicha yo‘l-yo‘riqlar 
o‘tmagan, ish joylarini noto‘g‘ri tashkil etilgan, ish joylari yo‘laklarning 
to‘silishi, dastgohlar vaqtida sozlanmaganligi, yaroqsiz asbob uskunalarni 
ishda qo‘llash, asosiy ish vaqtidan tashqari ishlash.
2. Gigienik sabablar. - Oqova suvlarda va havodagi zararli moddalarning 
yuqori kontsentratsiyasi mavjudligi, nobob iqlim sha-roitlari, yorug‘likni etarli 
emasligi, shovqinning yuqoriligi, sanitariya-maishiy xonalarning etishmasligi 
va tibbiy ko‘rikdan o‘tmaganligi. 
3. Texnik sabablar. - Mashina, uskunalarning kamchiliklari va nosozligi, 
og‘ir ishlarni mexanizatsiyalashtirilmaganligi, xavfsizlik to‘siqlar yo‘qligi, 
uskunalarning noto‘g‘ri joylashtirilishi va ularning nosozligi. 
4. Ruhiy-fiziologik sabablar. - Ishlarning og‘irligi, me`yoridan ortiq 
charchash, ishning monotonligi (bir xilligi), ziyraklikning pasayishi, xavfsizlik 
qoidalarini 
buzilishi, 
mehnat 
intizomining 
buzilishi, 
ishchilarning 
psixofiziologik sifatlarini bajarayotgan ishga mos kelmasligi yoki uning 
nosog‘lomligi.