Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

COŞKUNOĞLU K. Başar
Danışman : Doç. Dr. Serap AK

Anabilim Dalı : Astronomi ve Uzay Bilimleri

Mezuniyet Yılı : 2009

Tez Savunma Jürisi : Doç. Dr. Serap AK,

   Prof. Dr. Salih KARAALİ,

  Prof. Dr. Zeki EKER,

  Prof. M. Türker ÖZKAN,

  Doç. Dr. Selçuk BİLİR

RAVE Taramasındaki Anakol Yıldızlarının Kinematik Özelliklerinin İncelenmesi

Bu tez çalışmasının amacı RAVE gökyüzü tarama programı ile Güneş civarındaki farklı spektrel tiplerden ince disk anakol yıldızlarının kinematik ve dinamik özelliklerini inceleyerek Galaksinin yapısı ve evrimi hakkında duyarlı sonuçlara ulaşmaktır. 82.850 yıldız içeren RAVE DR3’teki yıldızların atmosferik parametreleri, fotometrik duyarlılıkları, mutlak kadirleri, uzay hızlarındaki hatalar ve popülasyon ayrım kriterleri dikkate alınarak 19.649 yıldızdan oluşan bir ince disk anakol yıldız örneği elde edilmiştir.

İnce disk anakol örneğinin renk indeksi, spektrel tip, metal bolluğu ve galaktik yörünge parametrelerine göre kinematik değişimleri incelenmiştir. Kinematik analizlerden elde edilen LSR değerleri (U, V, W)LSR≈(8.8, 14.0, 6.5) km/s’dir. LSR düzeltmesi yapılan örnek, renk indeksi ve spektrel tiplere göre ayrılarak asimetrik sürüklenme, hız dispersiyonları, kinematik yaş ve verteks sapmalarına göre incelenmiştir. Hipparcos verilerinin analizinden görülen Parenago süreksizliği, RAVE DR3’te de tespit edilmiştir. Ayrıca, ince disk anakol yıldızlarının galaktik yörünge parametreleri de hesaplanmıştır. Galaktik yörünge parametreleri ile metal bolluğuna göre ayrılan ince disk anakol örneği hız dispersiyonlarıyla karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmaların sonucunda, hız dispersiyonlarının yörünge parametreleriyle uyumlu, metal bolluğuyla ise uyumsuz olduğu görülmüştür.

Çalışmada 1 kpc yarıçaplı kürenin içinde kalan uzay hacmindeki yıldızların kinematiklerinden elde edilen LSR değerleri, yeni indirgenmiş Hipparcos kataloğundan hesaplanan LSR değerlerine çok yakındır. RAVE DR3 örneğinden hesaplanan kinematik yaşları, Padova eş yaş eğrileri kullanılarak hesaplanan anakolda kalma süreleri ile uyumludur.

Tezde duyarlı radyal hız ve astrometrik verileri bir arada kullanıldığından, Güneş civarındaki yıldızların kinematik ve dinamik özellikleri daha hassas biçimde belirlenmiştir. Bunun sonucunda, Hipparcos verilerinden itibaren oluşturulan Güneş civarı kavramının sanılandan daha büyük olduğu, bu çalışmayla, gösterilmiştir.