Xulosa: 1.
Shoir Ahli Rasul Muhammad yozgan she’rlarida to’rtliklardan unumli
foydalangan. U to’rtliklarni qofiyalashda:
a) mumtoz adabiyotimizdagi ayrim qit’alarning qofiyalanish shakli bo’lgan
a-a-b-b shaklidan:
“Yuzlaring oq” [3, 79], “Sen bo’lgil!..” [1, 104], va boshqa
she’rlarida;
b) mumtoz adabiyotimizdagi lirik turning qit’a janri va ba’zi tuyuqlarning
qofiyalanishi bilan bir xil bo’lgan
a-b-v-b tarzidagi qofiyalanish shaklidan:
“Dard bu dunyo...” [1, 122], “O’xshatish” [3, 6], “Daraxt qimirlamas...” [3, 56] va boshqa she’rlarida;
v) mumtoz adabiyotimizdagi lirik turning xosiy ruboiy hamda tuyuq janrlarining
qofiyalanishi bilan bir xil bo’lgan
a-a-b-a tarzidagi qofiyalanish shaklidan:
“Bir to’p boshsiz odamga ...”, [1, 107] “So’zim oshkor ...” [1, 107], “Muslim” [2, 31] va boshqa she’rlarida;
g) mumtoz adabiyotimizdagi lirik turning taronai ruboiy janrining qofiyalanishi
bilan bir xil bo’lgan
a-a-a-a tarzidagi qofiyalanish shaklidan:
“Lof urma taqdirdan ...”, [1, 92] “Hamma narsa menikidir...” [2, 30], “Muslim” [2, 31] va boshqa she’rlarida;
d)
a-b-b-a shaklidan:
“Baxtning ifodasi...” [1, 149] va boshqa she’rlarida;
e) a-b-a-b shaklidan:
“Sen ham piyodasan...” [3, 66], “Har kimning tashvishi...” [1, 67], “Dor” [1, 86] va boshqa she’rlarida
samarali foydalangan.
2. Shoir yaratgan to’rtliklarida boshqa shakllarga nisbatan
a-a-b-a va
a-b-v-b qofiyalanish shaklidan ko’p va unumli foydalanadi.
3. Yaratilgan to’rtliklarda ishqiy, diniy, ijtimoy va falsafiy fikrlar ilgari
surilganligini kuzatish mumkin.
4. To’rtliklar shakliy jihatdan mukammal.
5. Shoir to’rtliklarida badiiy san’atlardan o’xshatish, sifatlash, nido, iyhom, ta’did
va boshqa san’atlarni keng qo’llaydi.
6. To’rtliklarda shoirning mahorati o’z ifodasini topgan.
Adabiyotlar 1.
А. Р. Муҳаммад. Ёҳу. – Хo’жанд: Раҳим Жалил номидаги Давлат
нашриёти. 2010. 308 б.
2.
А. Р. Муҳаммад. Руҳ ёмғири.– Хo’жанд: “Аврангзеб”, 2014. 68 б.
3.
А. Р. Муҳаммад. Таянч нуқтаси.– Тошкент: “Ношир”, 2004, 96 б.
4.
А. Ҳожиаҳмедов. Мумтоз бадиият луғати. – Тошкент: “Янги аср авлоди”,
2008, 196 б.
5.
В. Раҳмонов. Шеър санъатлари. – Ленинобод: Раҳим Жалил номидаги
Давлат нашриёти, 182 б.
6.
В. Раҳмонов. Шеър санъатлари. – Тошкент: “Ёзувчи”, 2001, 72 б.
7.
Д.Қуронов, З.Мамажонов, М.Шералиева. Адабиётшунослик луғати. –
Тошкент: “Akademnashr”, 2013, 406 б.
528
8.
О.Носиров, С.Жамолов, М.Зиёвиддинов. O’збек классик шеърияти
жанрлари. – Тошкент: “O’қитувчи”, 1979, 184 б.
9.
Шавкат Раҳмон. Сайланма. – Тошкент: “Шарқ”, 1997, 215 б.
10.
Ҳ.Ҳомидий,
Ш.Абдуллаева,
С.
Иброҳимова.
Адабиётшунослик
терминлари луғати. – Тошкент: “O’қитувчи”, 1970, 290 б.