Tálim bilimlendiriw sistemasında kompyuter texnologiyalarınan paydalanıw

7.2.1-súwret. 48 bitli standart adres strukturası. 

Adrestiń kishi 24 razryadlı kodı OUA dep ataladı (Organizationally Unique 
Adress, организационно уникальный адрес)-shólkemlesken jeke adres. Tap usı 
tarmaq adapterin islep shıǵarıwshı at beredi. Hámmesi bolıp 16 millionnan artıq 
kodlar jaǵdayı bolıwı múmkin. 

Keyingi 22 razryadlı kod OUI dep at qoyıladı (Organizationally Unique 
Identifer, организационный уникальный идентификатор)- shólkemlestiriwshi 
jalǵız identifikator. Hár bir tarmaq adapterin islep shıǵarıwshıǵa IEEE bir yaki bir 
neshe OUI ajıratıp beredi. Bul hár bir tarmaq adapterin islep shıǵarıwshı bir qıylı 
adres penen islep shıǵarıwdıń aldın aladı. Hámmesi bolıp 4 millionnan artıq túrli 
OUI bolıwı múmkin. OUA hám OUI birgelikte UAA dep ataladı (Universally 
Administered Address, универсальный управляемый адрес)- universal 
basqarılatuǵın adres yaki IEEE – adres dep ataladı. 

Adrestiń eki úlken razryadları basqarıwshı hám adres túrin anıqlaydı hám de 
qalǵan 46 razryadı interpretaciyalaw usılın belgileydi. I/G úlken razryad biti 
(Individual/Group) bul adres topar yaki jeke adres ekenligin anıqlaydı. Egerde ol 
0 jaǵdayında ornatılǵan bolsa bul jaǵdayda biz jeke adres penen jumıs kórsetemiz, 
egerde 1 jaǵdayında ornatılǵan bolsa, ol jaǵdayda topar (kóp runktli yaki 
funkcional) adres boladı. Topar adresli paketlerdi tarmaqta bar barlıq adapterler 
qabıl etedi, topar adresi 46 kishi razryadlardıń hámmesi menen anıqlanadı. Ekinshi 
basqarıw biti U/L (Universal/Local) universal/aymaqlıq basqarıw bayraǵı dep 
ataladı hám bul tarmaq adapterge qanday qılıp adres berilgenin anıqlaydı. Ádette ol 
Wo ǵa ornatılǵan boladı. U/L bitin 1 ge ornatıw, tarmaq adapter adresin onı islep 
shıǵarǵan 
karxana 
bergen 
emesligin, 
adresti 
tarmaqtan 
paydalanıwshı 
belgilegenligin bildiredi. Bul jaǵday júdá kem ushırasatuǵın jaǵday esaplanadı. 
Keń kólemde maǵlıwmat uzatıw ushın arnawlı ajıratılǵan tarmaq adresi 
isletiledi, standart adrestiń barlıq 48 bitine logikalıq bir ornatıp qoyıladı. Bunday 

---

146 
payda etilgen Maǵlıwmat uzatıwdı jeke hám topar adresi bolıwınan qaramastan 
tarmaqdaǵı barlıq abonentler qabıl etedi.
Bunday adreslew sistemaǵa, máselen, kóp tanılǵan Ethernet, Fast Ethernet, 
Token-Ring, FDDI, 100VG-AnyLAN tarmaqlar da ámel etedi. Onıń kemshiligi-
tarmaq adapterleriniń joqarı dárejede quramalılıǵı, uzatılıp atırǵan paket 
ólsheminiń kóp bólegi xızmetshi Maǵlıwmat payda etedi (uzatıwshı hám qabıl 
etiwshi qurılmalar adresi ushın pakettiń 96 biti isletiliwi zárúr, yaki 12 bayt). 
Kóp tarmaq adapterlerinde aylanba tártip kózde tutılǵan. Bul ornatılǵan 
tártipte adapterler ózine kelip atırǵan barlıq qabıl etiwshi qurılmanıń adres 
maydanındaǵı mánisinen qaramastan barlıq paketlerdi qabıl etedi. Bunday tártip 
máselen, tarmaqtı diagnozlaw islerin ámelge asırıw ushın, is ónimdarlıǵın ólshew 
ushın hám uzatıwda júz beretuǵın qáteliklerdi baqlaw ushın isletiledi. Bul 
jaǵdayda bir komp’yuter tarmaqtan ótip atırǵan barlıq paketlerdi qabıl etedi hám 
baqlaydı, biraq ózi hesh qanday maǵlıwmat uzatpaydı. Bunday tártipte kópirler, 
tarmaq adapterleri hám jalǵawshı qurılmalar (kommutator) isleydi, sebebi olar 
ózine kelgen barlıq paketlerdi qayta uzatıwdan aldın islew beriwleri kerek.